Το κλείσιμο του μοναδικού διυλιστηρίου πετρελαίου της Σκωτίας το επόμενο έτος έχει επιταχύνει τις προσπάθειες στο Holyrood και στο Westminster να χαράξουν έναν δρόμο για ένα πράσινο μέλλον στο τεράστιο βιομηχανικό συγκρότημα στο Grangemouth σύμφωνα με τους FT.
Η απόφαση της Petroineos να μετατρέψει τον χώρο σε τερματικό σταθμό εισαγωγής καυσίμων, η οποία ανακοινώθηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο, θα οδηγήσει σε καθαρή απώλεια 400 θέσεων εργασίας – μια κίνηση που το συνδικάτο Unite χαρακτήρισε ως «βιομηχανικό βανδαλισμό».
Η κρίση αποτελεί τη σοβαρότερη δοκιμασία για το Εργατικό Κόμμα στη Σκωτία, εκεί όπου το κόμμα κέρδισε δεκάδες έδρες στο Westminster στις γενικές εκλογές του Ιουλίου.
Μετά τη νίκη του, ο πρωθυπουργός Σερ Κιρ Στάρμερ, δεσμεύθηκε να κάνει την διάσωση των απειλούμενων θέσεων εργασίας στο Grangemouth την υπ' αριθμόν ένα προτεραιότητά του στη Σκωτία.
Ο Εντ Μίλιμπαντ, υπουργός Ασφάλειας Ενέργειας και Μηδενικών Ρύπων του Ηνωμένου Βασιλείου, συνεργάζεται στενά με την Σκωτσέζα ομόλογό του, Γκίλιαν Μάρτιν, για να αποτρέψουν το μεγαλύτερο βιομηχανικό συγκρότημα της χώρας από το να μετατραπεί σε άγονη περιοχή.
Η στενή συνεργασία μεταξύ Λονδίνου και Εδιμβούργου θα είναι κρίσιμη για τη χρηματοδότηση αναδυόμενων τεχνολογιών, τον καθορισμό μηχανισμών τιμολόγησης και την αναμόρφωση των αλυσίδων εφοδιασμού ώστε να μεταβούν από τα ορυκτά καύσιμα σε εναλλακτικές χαμηλού άνθρακα.
Από τον Ιούλιο, μια κρατικά χρηματοδοτούμενη ομάδα εργασίας που ονομάζεται "Project Willow" εξερευνά επιλογές για την ανάπτυξη πράσινων βιομηχανιών στο Grangemouth για να αντικαταστήσουν το παλαιότερο διυλιστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου, βασιζόμενη σε μελέτες που διεξάγονται από την Petroineos εδώ και χρόνια. Η ομάδα, με σύμβουλο την εταιρεία EY, αναμένεται να καταθέσει αναφορά το επόμενο έτος.
Καθώς οι δύο κυβερνήσεις αγωνίζονται να εξασφαλίσουν ένα βιομηχανικό μέλλον για το Grangemouth πέρα από τα σχέδια του τερματικού σταθμού εισαγωγών, έχουν καταρτίσει τρεις «αξιόπιστες επιλογές» που εντοπίστηκαν στο Project Willow: το υδρογόνο χαμηλού άνθρακα, τα συνθετικά «ηλεκτροκαύσιμα» και τα βιώσιμα καύσιμα αεροπορίας. Άλλες διεργασίες θα εξεταστούν επίσης και οποιεσδήποτε επενδυτικές προτάσεις θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από το National Wealth Fund, μια νέα πρωτοβουλία που ξεκίνησε η υπουργός Οικονομικών, Ρέιτσελ Ριβς.
Η σύνθετη κανονιστική μεταρρύθμιση και οι μακροχρόνιες προθεσμίες κατασκευής σημαίνουν ότι οποιεσδήποτε πρωτοβουλίες θα χρειαστούν χρόνια για να υλοποιηθούν — πολύ μακριά από τα «έτοιμα για φτυάρι» σχέδια που ζητούν τα συνδικάτα.
«Θα θέλαμε η προηγούμενη κυβέρνηση να είχε ξεκινήσει αυτή τη δουλειά πριν από πέντε χρόνια, αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε από εδώ», είπε ένας αξιωματούχος της βρετανικής κυβέρνησης.
Η Unite συγκεκριμένα έχει εκφράσει φόβους ότι η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα θα αντικαταστήσει καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας με λιγότερες και χαμηλότερα αμειβόμενες θέσεις, αποτυγχάνοντας να εκπληρώσει τη «δίκαιη μετάβαση» που υποσχέθηκε στην επιδίωξη των στόχων για μηδενικούς ρύπους.
«Είμαστε οι πρώτοι που δοκιμάζουμε τι σημαίνει η ‘δίκαιη μετάβαση’», είπε ένας εκτελεστικός υπεύθυνος που εμπλέκεται στο Project Willow.
Η μελέτη, σύμφωνα με έγγραφα που είδαν οι Financial Times, εξετάζει πώς το υδρογόνο που παράγεται από φυσικό αέριο ή ανανεώσιμες πηγές θα μπορούσε να τροφοδοτήσει διυλιστήρια βιοκαυσίμων και να εξάγεται σε συνθετικά «ηλεκτροκαύσιμα» για να αντικαταστήσει τη βενζίνη.
Υδρογόνο
Η RWE έχει πρώιμα σχέδια για μια εγκατάσταση πράσινου υδρογόνου στο Grangemouth έως το 2029. Η Ineos έχει επίσης σχέδια για ένα εργοστάσιο «μπλε» υδρογόνου που θα λειτουργεί με φυσικό αέριο και θα αντλεί διοξείδιο του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς κάτω από τη Βόρεια Θάλασσα μέσω του έργου Acorn για αποθήκευση άνθρακα στις βορειοανατολικές ακτές.
Το Acorn, το οποίο προωθείται από τη σκωτσέζικη κυβέρνηση, αναμένει την έγκριση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου για να προχωρήσει σε εμπορικό στάδιο.
Τα εργοστάσια βιοδιύλισης για ηλεκτροκαύσιμα και βιώσιμα καύσιμα αεροπορίας, τα οποία θα λειτουργούν με πράσινο υδρογόνο, είναι άλλες επιλογές που έχουν εξεταστεί προηγουμένως από την Petroineos, αλλά θα απαιτήσουν την παρέμβαση της κυβέρνησης για να γίνουν εμπορικά βιώσιμα σε μεγάλη κλίμακα.
Η κυβέρνηση της Σκωτίας θα χρειαστεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων αλυσίδων εφοδιασμού για τη συλλογή πρώτων υλών για επεξεργασία σε καύσιμα μεταφορών και αεροπορίας χαμηλού άνθρακα. Τα χρησιμοποιημένα λάδια μαγειρικής, τα απόβλητα ιχθυοκαλλιεργειών ή οι καλλιέργειες ζαχαρότευτλων θα μπορούσαν να επεξεργαστούν σε ντίζελ και αιθανόλη χωρίς ορυκτά καύσιμα.
«Χρειαζόμαστε την κυβέρνηση να ξεκλειδώσει τα οικονομικά και τεχνικά εμπόδια, καθώς η βιοδιύλιση δεν λειτουργεί ακόμα εμπορικά σε μεγάλη κλίμακα», είπε ο εκτελεστικός υπεύθυνος. «Η προμήθεια της κατάλληλης πρώτης ύλης και η τιμολόγηση των προϊόντων είναι αυτά που καθορίζουν την επιτυχία ή την αποτυχία αυτών των έργων.»
Το αεροδρόμιο του Εδιμβούργου, το οποίο προμηθεύεται καύσιμα αεροσκαφών από το Grangemouth, συνεργάζεται ήδη με την Petroineos για τη δυνατότητα παραγωγής βιώσιμων καυσίμων αεροπορίας (SAF), καθώς η αεροπορία αντιμετωπίζει την επιβολή ενός βρετανικού κανόνα για καύσιμα χαμηλότερου άνθρακα, ώστε να καλύπτουν το 10% της προσφοράς καυσίμων αεροσκαφών έως το 2030, με αύξηση στο 75% έως το 2050. «Πιστεύουμε ότι υπάρχει πραγματική ευκαιρία για τη Σκωτία να κατακτήσει αυτή την αγορά», δήλωσε το αεροδρόμιο.
Η δημιουργία μιας αγοράς παραγωγής SAF στη Σκωτία είναι «περίπλοκη», προσέθεσε, αλλά πολλές συνεργαζόμενες αεροπορικές εταιρείες θέλουν περισσότερη ευρωπαϊκή παραγωγική ικανότητα, καθώς προς το παρόν παράγεται κυρίως στην Κίνα και τις ΗΠΑ.
