Στη σημερινή σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να προτείνει, από κοινού με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, μια λύση για την ενεργειακή κρίση μέσω συντονισμού των χωρών της ΕΕ για να προχωρούν σε κοινές προμήθειες φυσικού αερίου. Ταυτόχρονα, ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι θα ενημερώσει τους ομολόγους του για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο που «μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να διαμορφωθεί ως μια εναλλακτική πηγή ενέργειας για την Ευρωπαϊκή Ένωση», μέσω της μεταφοράς είτε φυσικού αερίου, είτε «πράσινου» ηλεκτρικού ρεύματος από την βόρεια Αφρική (Αίγυπτο), μέσω Ελλάδας
Πυρήνας της ελληνικής πρότασης με την οποία συμφωνεί και η Ιταλία είναι να εξεταστεί το ενδεχόμενο αγοράς φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο να αποκτήσει αυξημένη αγοραστική δύναμη έναντι των μεγάλων προμηθευτών και τελικά θα εξασφαλίσει χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.
Ειδικότερα, δήλωσε:
Σε μια αρκετά πλούσια ατζέντα, εκτιμώ ότι το θέμα το οποίο θα κυριαρχήσει στη συζήτηση αφορά στις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας.
Όπως γνωρίζετε, η Ελληνική Κυβέρνηση έχει ήδη πάρει σημαντικά μέτρα έτσι ώστε να περιορίσει στο ελάχιστο τις αυξήσεις στις τιμές και του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και του φυσικού αερίου για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Και θα εξακολουθούμε να παρεμβαίνουμε στην αγορά ενέργειας έτσι ώστε να στηρίζουμε το ελληνικό νοικοκυριό, αλλά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για όσο καιρό διαρκεί αυτή η ενεργειακή κρίση.
Όμως είναι απαραίτητο να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα σε ένα πιο διαρθρωτικό επίπεδο, με παρεμβάσεις που μπορούν να δρομολογηθούν, σε πρώτη φάση, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ενδεικτικά, αναφέρω τη δυνατότητα αγοράς φυσικού αερίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τη δυνατότητα να μπορούμε να αυξήσουμε την αποθήκευση φυσικού αερίου έτσι ώστε να έχουμε λιγότερες βραχυπρόθεσμες στρεβλώσεις στην αγορά όταν χρειαζόμαστε περισσότερο φυσικό αέριο.
Θα έχω την ευκαιρία, στα πλαίσια της συζήτησης, να ενημερώσω τους ομολόγους μου και για τις πολύ σημαντικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να διαμορφωθεί ως μια εναλλακτική πηγή ενέργειας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είτε μιλάμε για φυσικό αέριο -το οποίο θα μπορεί να μεταφέρεται σε υγροποιημένη μορφή από την Αίγυπτο προς την Ελλάδα και από εκεί προς το ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου- είτε μιλάμε για ηλεκτρική ενέργεια η οποία θα μπορεί να παράγεται, πάλι στη Βόρεια Αφρική σε πολύ συμφέρουσες, σε ιδανικές θα έλεγα, συνθήκες και να μεταφέρεται μέσω ενός καλωδίου, πάλι, από την Αίγυπτο στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.
Η σημασία, λοιπόν, της Ανατολικής Μεσογείου έγκειται ακριβώς και ως προς αυτή της την διάσταση, η οποία συναρτάται άμεσα με την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα έχουμε την ευκαιρία αυτά να τα συζητήσουμε εκτενώς σήμερα το απόγευμα.
Οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ θα ξεκινήσουν τη συνάντησή τους στις 4 μ.μ. (ώρα Ελλάδας) με το «καυτό» θέμα της ενέργειας. Προτεραιότητα είναι ο μετριασμός του κοινωνικού αντίκτυπου από την εκτόξευση των τιμών με μέτρα βραχυπρόθεσμα. «Με βάση την εργαλειοθήκη της Κομισιόν, οι ηγέτες θα εξετάσουν τί μπορεί να γίνει σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, τόσο όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη ανακούφιση για τους πληγέντες, όσο και τα μέτρα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», αναφέρει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους ευρωπαίους ηγέτες.
Η συζήτηση αναμένεται να είναι δύσκολη, λόγω των διαφορετικών οικονομικών, γεωπολιτικών και ενεργειακών χαρακτηριστικών των χωρών-μελών, σύμφωνα με ευρωπαίο διπλωμάτη. Αρκετές χώρες του νότου (Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία) ζητούν να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα (π.χ. κοινή αγορά φυσικού αερίου, δημιουργία στρατηγικού αποθέματος, αποσύνδεση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου). Ωστόσο, άλλα κράτη-μέλη, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Δανία, η Φινλανδία, η Σουηδία και η Πορτογαλία, φαίνεται να είναι απρόθυμα να παρέμβουν στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Τα περισσότερα κράτη-μέλη τάσσονται υπέρ των στοχευμένων και προσωρινών μέτρων, εκτιμώντας ότι η κρίση των τιμών στην ενέργεια είναι παροδική.
Αυτά περιλαμβάνουν την έκτακτη εισοδηματική ενίσχυση για τα νοικοκυριά και κρατική βοήθεια για τις επιχειρήσεις, καθώς και στοχευμένες φορολογικές μειώσεις, οι οποίες έχουν ήδη εφαρμοστεί σε έξι χώρες – Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Σλοβενία και Ισπανία.
Οι ηγέτες θα ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ «να εξετάσουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα που θα εξασφαλίσουν ενέργεια σε τιμή προσιτή για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις», υποστηρίζοντας παράλληλα τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. Θα καλέσουν επίσης την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων «να επιταχύνει τις επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση», ως τρόπο ανακούφισης της πίεσης στις τιμές της ενέργειας.
Ωστόσο, οι ηγέτες της ΕΕ δεν θα υιοθετήσουν «συμπεράσματα» για το θέμα σε αυτό το στάδιο, παρά μόνο θα παροτρύνουν την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να «αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτή την εργαλειοθήκη» για να προσφέρουν βραχυπρόθεσμη ανακούφιση στους καταναλωτές. Οι λεπτομερείς συζητήσεις θα αφεθούν στους υπουργούς Ενέργειας, οι οποίοι θα συναντηθούν στο Λουξεμβούργο την Τρίτη για την έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας.
«Όλο αυτό το θέμα της ενέργειας είναι μια πολύ περίπλοκη κατάσταση, επειδή τα διάφορα κράτη μέλη έχουν διαφορετικά ενεργειακά μείγματα, κάποιοι έχουν φυσικό αέριο, πυρηνική ενέργεια, άνθρακα και κάποιοι είναι πιο βιώσιμοι», εξήγησε μια πηγή της ΕΕ στη EURACTIV. «Έτσι, υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ανάλογα με το είδος του δικτύου και της διασύνδεσης που διαθέτουν», πρόσθεσε.
Ενόψει της συνόδου κορυφής, η Πολωνία και η Ουγγαρία κατηγόρησαν τις ευρωπαϊκές πολιτικές για το κλίμα για την άνοδο των τιμών της ενέργειας και κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναστείλει την αγορά άνθρακα της ΕΕ, το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS).Ο Βίκτορ Όρμπαν, πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, προχώρησε ακόμη περισσότερο χαρακτηρίζοντας το ΕΤS «χαζή» πολιτική. «Το σύστημα ETS πρέπει να ακυρωθεί ή να ανασταλεί. Η τιμή θα ανεβαίνει κάθε μέρα αν δεν αποσυρθεί αυτό το χαζό σχέδιο», δήλωσε.
Ωστόσο, άλλες χώρες της ΕΕ αναμένεται να απορρίψουν αυτές τις εκκλήσεις, με πολλές από αυτές να τονίζουν ότι η Πράσινη Συμφωνία είναι η μακροπρόθεσμη λύση στην τρέχουσα κρίση.
