Η μεταβλητότητα των τιμών του φυσικού αερίου θα συνεχίσει να είναι κυρίαρχο θέμα στην Ευρώπη, με την αγορά να παραμένει ευάλωτη στις αυξήσεις, εάν ο χειμώνας εξελιχθεί πολύ κρύος ή υπάρξουν νέες γεωπολιτικές εντάσεις, όπως επισημαίνει η Citigroup, προειδοποιώντας για ακόμη υψηλότερο πληθωρισμό, πιο επίμονο σοκ στις τιμές των βασικών αγαθών και των τροφίμων και ακόμη ακριβότερους λογαριασμούς έως και το 2023 για τα νοικοκυριά, «χτυπώντας» την ανάκαμψη της οικονομίας.
Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει η αμερικάνικη τράπεζα σε νέα έκθεσή της, οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί σημαντικά τον τελευταίο χρόνο και ενώ οι πιέσεις έχουν αμβλυνθεί τις τελευταίες εβδομάδες, εξακολουθούν να είναι περίπου τέσσερις φορές πάνω από το επίπεδο του τέλους του 2020. Εν τω μεταξύ, οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν αυξήσει τις πιθανότητες μειωμένων προμηθειών φυσικού αερίου, εισάγοντας περαιτέρω αστάθεια. Είναι σημαντικό, όπως τονίζει, ότι οι υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου «μεταφράστηκαν» σε υψηλότερο πληθωρισμό στην ευρωζώνη, με τους οικονομολόγους της Citi να εκτιμούν ότι το φυσικό αέριο ήταν υπεύθυνο για το 1% του ετήσιου δείκτη τιμών καταναλωτή της ζώνης του ευρώ το 2021.
Ενώ οι ευρωπαϊκές τιμές χονδρικής της ενέργειας (ως % του ΑΕΠ) επιστρέφουν στις προηγούμενες κορυφές τους, η σύνθεση είναι διαφορετική. Με το βάρος να προέρχεται κυρίως από το φυσικό αέριο (κρίσιμο για την ενέργεια/θερμότητα) και όχι από το πετρέλαιο, το κόστος για τους καταναλωτές μέσω των λογαριασμών κοινής ωφελείας θα είναι σημαντικό.
Η Citi προχωρά και σε ανοδική αναθεώρηση των προβλέψεων για τον πληθωρισμό μετά τα ισχυρότερα από τα αναμενόμενα στοιχεία για τον μήνα Δεκέμβριο, τις υψηλότερες ανακοινωθείσες αυξήσεις των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου τον Ιανουάριο, και υποθέτοντας ένα ελαφρώς πιο επίμονο σοκ στις τιμές των βασικών αγαθών και των τροφίμων. Έτσι, η αμερικάνικη τράπεζα εκτιμά ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνης θα κινηθεί κατά μέσο όρο στο 3,7% το 2022 και στο 1,6% το 2023.
Παράλληλα, αναφέρει ότι η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου τον Δεκέμβριο ώθησε τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος ακόμα υψηλότερα από ό,τι ανέμενε. Οι ανακοινωθείσες αυξήσεις των τιμολογίων για τον Ιανουάριο είναι επίσης μεγαλύτερες από το αναμενόμενο (π.χ. +55% και 41% στην Ιταλία για ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, αντίστοιχα), με την Citi να προβλέπει πως δεν βλέπει χαλάρωση των τιμολογίων μέχρι το καλοκαίρι.
Οι στρατηγικοί αναλυτές της αγοράς εμπορευμάτων της Citi πιστεύουν ότι η χειμερινή αστάθεια των τιμών του φυσικού αερίου θα συνεχίσει να είναι κυρίαρχο θέμα, με την αγορά να παραμένει ευάλωτη στις αυξήσεις των τιμών εάν ο χειμώνας εξελιχθεί πολύ κρύος. Σε μακροοικονομικό επίπεδο, οι υψηλότεροι λογαριασμοί κοινής ωφέλειας για τους ευρωπαίους καταναλωτές ενέχουν δυνητικούς καθοδικούς κινδύνους για την ανάκαμψη της οικονομίας στις χώρες της ευρωζώνης.
Παράλληλα, εκτιμούν όπως ο πληθωριστικός αντίκτυπος των υψηλότερων τιμών του φυσικού αερίου θα μπορούσε επίσης να επεκταθεί έως το 2023, καθώς τα νοικοκυριά σε πολλές χώρες της ευρωζώνης βλέπουν τους λογαριασμούς φυσικού αερίου να αναπροσαρμόζονται μόνο μία φορά το χρόνο, τον Ιανουάριο. Στο μέτωπο της πολιτικής, η αντίδραση της Γερμανίας στη συνεχιζόμενη κρίση φυσικού αερίου θα συγκεντρώσει μεγάλη προσοχή. Για να μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές, η γερμανική κυβέρνηση μπορεί να πιέσει για περαιτέρω επιτάχυνση της ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας και ταχύτερη απόσυρση των ορυκτών καυσίμων.
Όπως καταλήγει η αμερικάνικη τράπεζα, ο ακραίος χειμερινός καιρός ή η έξαρση των γεωπολιτικών εντάσεων στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ θα μπορούσαν να οδηγήσουν ξανά τις τιμές του φυσικού αερίου υψηλότερα. Επίσης, όπως τονίζει η Citi, μια περαιτέρω αύξηση των λογαριασμών κοινής ωφελείας θα μπορούσε να απειλήσει την πολιτική συναίνεση της Ε.Ε που κερδήθηκε με κόπο και την ανάκαμψη του ευρωσκεπτικισμού. Όσον αφορά την πολιτική, μια επιταχυνόμενη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσε πραγματικά να «ανεβάσει»« κι άλλο τον πληθωρισμό (π.χ. μέσω της αύξησης των τιμών του άνθρακα, την οποία υποστηρίζει το Κόμμα των Πρασίνων της Γερμανίας). Επιπλέον, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενδέχεται να μην είναι σε θέση να αντικαταστήσουν πλήρως τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας, αυξάνοντας έτσι την οικονομική, πολιτική και κοινωνική ευαισθησία της Ευρώπης σε μελλοντικές αυξήσεις τιμών.
