Σοβαρή πολιτική κρίση εν μέσω εντάσεων στα σύνορα Ουκρανίας-Ρωσίας τείνει να προκαλέσει η ολοκλήρωση ενός πυρηνικού σταθμού στο νησί Μπελένε της Βουλγαρίας λόγω της εμπλοκής της Ρωσίας για την ολοκλήρωση του έργου.
Ηγετικά στελέχη της βουλγαρικής κυβέρνησης αναζητούν διέξοδο από το 40ετές έργο ενώ οι φιλορώσοι σοσιαλιστές επιμένουν στην ολοκλήρωσή του, σύμφωνα με πληροφορίες της EURACTIVΒουλγαρίας. Διαβάστε περισσότερα.
Το έργο Μπελένε, το οποίο πρόκειται να ολοκληρωθεί με δύο ρωσικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες, δημιουργεί σοβαρές πολιτικές εντάσεις μεταξύ των φιλελεύθερων φιλοευρωπαϊκών κομμάτων«Συνεχίζουμε την αλλαγή» και «Δημοκρατική Βουλγαρία» και του φιλορωσικού Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, που είναι εταίροι του συνασπισμού. Ο Πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ επέμεινε επίσης σε μια ταχεία απόφαση για το πυρηνικό έργο.
Επί του παρόντος, η βουλγαρική ενέργεια εξαρτάται από τη Ρωσία.
Περίπου το 70% του φυσικού αερίου που χρησιμοποιεί η Βουλγαρία είναι ρωσικό, οι πυρηνικοί αντιδραστήρες στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής του Κοζλοντούι γεμίζουν με ρωσικά πυρηνικά καύσιμα, τα πυρηνικά απόβλητα εξάγονται στη Ρωσία και το μεγαλύτερο διυλιστήριο πετρελαίου στα Βαλκάνια – κοντά στη βουλγαρική πόλη Μπουργκάς – είναι ιδιοκτησία της ρωσικής Lukoil.
Όμως το κόμμα «Συνεχίζουμε την αλλαγή» θέλει να το αλλάξει αυτό.
Εν μέσω της κρίσης στην Ουκρανία, ο πρωθυπουργός Κίριλ Πέτκοφ ανακοίνωσε δύο φορές ότι δεν θα κατασκευάσει το έργο Μπελένε με δύο ρώσους αντιδραστήρες που έχουν ήδη αγοραστεί και παραδοθεί.
Η χρήση ρωσικών πυρηνικών αντιδραστήρων στο Μπελένε σημαίνει και παραγγελίες από τη Βουλγαρία για τη ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom. Ο πρωθυπουργός Πέτκοφ τόνισε ότι η Βουλγαρία διαθέτει πυρηνικά καύσιμα για δύο χρόνια και δεν υπάρχει άμεση απειλή για την πυρηνική ενέργεια της Βουλγαρίας, αλλά οι ειδικοί στον τομέα της ενέργειας λένε ότι η χώρα πρέπει να λάβει μια μακροπρόθεσμη απόφαση.
Φιλορωσική αντίσταση
Τα σχόλια του πρωθυπουργού προκάλεσαν αμέσως την αντίδραση του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Υπό την πίεση των σοσιαλιστών, η Βουλγαρία θα ξεκινήσει μια νέα ανάλυση της βιωσιμότητας του πυρηνικού πρότζεκτ.
Το καθεστώς του Μπελένε χρησιμοποιείται πολιτικά επίσης από το φιλορωσικό ακροδεξιό κόμμα Vazrazhdane, το οποίο υποστηρίζει την έξοδο της Βουλγαρίας από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Την περασμένη εβδομάδα, μια μεγάλη βουλγαρική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε τις Ηνωμένες Πολιτείες, με επικεφαλής τον ισχυρό αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ασέν Βασίλεφ. Η πυρηνική ενέργεια ήταν ένα από τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν, με τη Βουλγαρία να διερευνά εάν μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά καύσιμα των ΗΠΑ αντί της Ρωσίας στον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής του Κοζλοντούι.
Ήδη από τον Ιανουάριο του 2021, η κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ ενέκρινε μια έκθεση που υποστήριξε την κατασκευή μιας νέας μονάδας πυρηνικής ενέργειας στο Κοζλοντούι με ρωσικό αντιδραστήρα, αλλά με αμερικανική τεχνολογία. Ωστόσο, για να λειτουργήσει ένα τέτοιο υβρίδιο απαιτείται η συμμετοχή της Rosatom. Μια τέτοια ρωσοαμερικανική συνεργασία φαίνεται πλέον αδύνατη.
Η EURACTIV καταλαβαίνει ότι ηγετικά στελέχη της βουλγαρικής κυβέρνησης εξετάζουν τα πιθανά οφέλη των αμερικανικών μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων ή του αντιδραστήρα Westinghouse – AP1000.
Η Βουλγαρία έχει χρόνο να αποφασίσει
Ο Μάρτιν Βλαντιμίροφ από το Κέντρο για τη Μελέτη της Δημοκρατίας (CSD) είπε στην EURACTIV ότι το έργο Μπελένε χρησιμοποιείται επί του παρόντος ως καρότο από τους πολιτικούς. Έρευνες δείχνουν ότι το 70% των Βουλγάρων επιθυμεί την κατασκευή του έργου.
Ο Βλαντιμίροφ λέει ότι το πυρηνικό έργο πρέπει να συζητηθεί οικονομικά και όχι πολιτικά. Λέει ότι τα αμερικανικά συμφέροντα για την εξαγωγή αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων είναι ορατά, καθώς προσπαθούν να λανσάρουν την τεχνολογία στην Πολωνία, την Τσεχία, τη Σλοβακία και την Ουκρανία.
Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι προτιμότερο για τη Βουλγαρία να περιμένει μερικά χρόνια για να πέσει η τιμή, γιατί διαφορετικά, η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα είναι ακριβότερη από αυτή των ρωσικών αντιδραστήρων. Πρόσθεσε ότι η Βουλγαρία θα χρειαστεί νέα πυρηνική ενέργεια μετά το 2040 όταν κλείσουν οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα.
Ο Μπογκομίλ Μάντσεφ, πρόεδρος του Βουλγαρικού Ατομικού Φόρουμ Bulatom και μακροχρόνιος υποστηρικτής του έργου Μπελένε, λέει ότι λόγω της Πράσινης Συμφωνίας, η Βουλγαρία χρειάζεται και τα δύο έργα.
Κάλεσε τη Βουλγαρία να περιμένει να αρχίσουν να λειτουργούν πρώτα αρθρωτοί πυρηνικοί αντιδραστήρες στις Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να δούμε τι ελαττώματα θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα πρώτα χρόνια.
Εάν το έργο Μπελένε τερματιστεί, το άλυτο ερώτημα είναι τι θα συμβεί με τους δύο αποθηκευμένους αντιδραστήρες 1.000 MW της Ρωσίας.
Η Βουλγαρία πλήρωσε 620 εκατομμύρια ευρώ για αυτούς και η διατήρησή τους εξαρτάται από τη ρωσική Atomstroyexport. Η προσδοκία είναι ότι το έργο Μπελένε δεν θα υλοποιηθεί από τη σημερινή κυβέρνηση, αλλά δεν θα τερματιστεί οριστικά λόγω των διαφορετικών θέσεων των εταίρων του συνασπισμού απέναντι στη Ρωσία.
Στο μεταξύ, η Βουλγαρία έκανε αλλαγές στα ενεργειακά της έργα για να αποφύγει την αύξηση της εξάρτησης της χώρας από το ρωσικό αέριο. Στην πρώτη έκδοση του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ, υπήρχε ένα έργο για την κατασκευή σταθμού ηλεκτροπαραγωγής με αέριο για να αντικαταστήσει μέρος της εξάρτησης της Βουλγαρίας από τον άνθρακα, αλλά απορρίφθηκε.
«Ξέρετε, στην αυξανόμενη σύγκρουση μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας, έχουμε υψηλό κίνδυνο πιθανών κυρώσεων και πιθανή αβεβαιότητα στον εφοδιασμό φυσικού αερίου. Ταυτόχρονα, το σχέδιο που βρήκαμε περιελάμβανε έναν σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με αέριο που θα μείωνε την ενεργειακή ανεξαρτησία της Βουλγαρίας», δήλωσε ο πρωθυπουργός Πέτκοφ στις 4 Φεβρουαρίου.
Αντί για μονάδα παραγωγής ενέργειας με αέριο στην περιοχή άνθρακα του θερμοηλεκτρικού σταθμού Maritza Iztok, θα προταθεί σχέδιο κατασκευής μονάδας αποτέφρωσης απορριμμάτων που θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
(Krasen Nikolov, Emiliya Milcheva | EURACTIV.bg)
