Την αναβληθείσα επίσκεψη του Σεπτεμβρίου στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν πραγματοποιεί σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας. Μετά την αναβολή που είχε γίνει λόγω των εντάσεων που υπήρχαν στην περιοχή, ο υπουργός Ενέργειας πρόκειται να συναντηθεί στο Μπακού με τον Αζέρο υπουργό Ενέργειας Παρβίζ Σαχμπάζοφ και στελέχη της κρατικής εταιρίας πετρελαίου και φυσικού αερίου Socar. Είναι προφανές ότι η επίσκεψη γίνεται σε μια περίοδο έντονης κινητικότητας κρατών μελών της ΕΕ για εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων αερίου, καθώς το ενδεχόμενο πλήρους αποκοπής των ροών από τη Ρωσία είναι υπαρκτό.
Να σημειωθεί ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom Αλεξέι Μίλερ ξεκαθάρισε την Κυριακή (16/10) ότι τα σχέδια επιβολής πλαφόν στην τιμή των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου θα προκαλούσαν διακοπή των προμηθειών, απηχώντας μια παρόμοια απειλή από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Reuters η ομάδα του G7 αλλά και η ΕΕ προσπαθούν να επιβάλουν ανώτατο όριο τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. “Μια τέτοια μονόπλευρη απόφαση αποτελεί φυσικά παραβίαση των υφιστάμενων συμβάσεων, που θα οδηγούσε σε τερματισμό των προμηθειών”, είπε ο Μίλερ σε σχόλια που μεταδόθηκαν στην κρατική τηλεόραση της Ρωσίας.
Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος Πούτιν, όπως αναφέρει το Reuters, απείλησε τον περασμένο μήνα ότι θα διακόψει τον ενεργειακό εφοδιασμό εάν επιβληθούν πλαφόν τιμών, προειδοποιώντας τη Δύση ότι θα “παγώσει” όπως η ουρά του λύκου σε ένα διάσημο ρωσικό παραμύθι.
Όπως επισημαίνει το Reuters, η περικοπή των προμηθειών από τη Ρωσία, τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο μετά τη Σαουδική Αραβία και τον κορυφαίο εξαγωγέα φυσικού αερίου στον κόσμο, θα ταράξει τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, αφήνοντας την παγκόσμια οικονομία αντιμέτωπη με ακόμη υψηλότερες τιμές ενέργειας.
Το 1/5 των εισαγωγών μέσω ΤΑΡΣτο φόντο αυτό και με δεδομένες τις “τροχιοδεικτικές” βολές της Τουρκίας για τον ΤΑΡ η Ελλάδα προσπαθεί να καλύψει τα “νώτα” της. Σημειώνεται ότι πριν λίγες μέρες ο κυβερνητικός εταίρος του Ταγίπ Ερνοτγάν, ηγέτης των “Γκρίζων Λύκων” Ντεβλέτ Μπαχτσελί είχε απειλήσει με διακοπή της ροής φυσικού αερίου από τον ΤΑΡ.
“O αγωγός που μεταφέρει ενέργεια στην Ελλάδα είναι ο TANAP. Aυτή η χώρα να σταματήσει να κουνάει το δάχτυλο της στην Τουρκία, να σταματήσει να εξαντλεί την υπομονή μας, καθώς αυτό θα είναι υπέρ της ενεργειακής της ασφάλειας” ανέφερε σε δηλώσεις του ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα προμηθεύεται αζέρικο αέριο μέσω του TAP, καλύπτοντας σημαντικό μέρος της ζήτησης. Ο ΤΑΡ, που ξεκίνησε να λειτουργεί το 2020 τροφοδοτεί με αζέρικο αέριο την ελληνική και την ιταλική αγορά, ενώ σύντομα με την έναρξη εμπορικής λειτουργίας του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB θα μπορεί να τροφοδοτήσει τη γειτονική χώρα και τις χώρες με τις οποίες υπάρχουν περαιτέρω διασυνδέσεις (Β. Μακεδονία, Ρουμανία κ.λπ.).
Σύμφωνα, δε, με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους ο αγωγός ΤΑΡ κάλυψε το ένα πέμπτο των εισαγωγών φυσικού αερίου στη χώρα μας (7,5 τεραβατώρες σε σύνολο 39).
H EE
Yπενθυμίζεται ότι το Αζερμπαϊτζάν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δια της προέδρου της Ούρσουλα Φον Ντερ Λαιεν υπέγραψαν μνημόνιο που προβλέπει τον διπλασιασμό της προμήθειας φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν στην ΕΕ μέσω του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου.
Οι όγκοι θα αυξηθούν από 10 bcm σήμερα σε 20 bcm έως το 2027. Το 2023, μάλιστα, οι εισαγωγές φυσικού αερίου από την Κασπία στην Ευρώπη αναμένεται να αυξηθούν από 8 bcm σε 12 bcm.
Επίσης, η Κομισιόν είχε προτρέψει τα κράτη μέλη να προχωρήσουν σε συμφωνίες με το Αζερμπαϊτζάν για έξτρα εισαγωγές φυσικού αερίου και στήριξη της επέκτασης του Νοτίου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ο οποίος πλέον αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας ενέργειας.
Ο ΤΑΡ
Να σημειωθεί ότι σχετικό market test που θα διερευνήσει εάν υπάρχει επαρκής ζήτηση για έξτρα δέσμευση χωρητικότητας στον TAP και θα κρίνει την τελική απόφαση, αναμένεται προς τα τέλη του έτους ή στις αρχές του 2023.
Υπενθυμίζεται ότι με βάση διαθέσιμα στοιχεία της Κοινοπραξίας του ΤΑΡ, έως σήμερα έχουν εξαχθεί 14,4 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη. Από αυτά 8,1 δισ. κυβικά μέτρα ήταν το 2021 και 6,3 δισ. κυβικά μέτρα το 2022, ενώ τα περισσότερα από αυτά, δηλαδή τα 12 δισ. κυβικά μέτρα αφορούσαν την αγορά της Ιταλίας.
Απαντώντας σε ερωτήσεις του ΑΠΕ - ΜΠΕ στις 24 Ιουλίου και ειδικά σε ερώτηση για τις προοπτικές αύξησης των παραδόσεων φυσικού αερίου το 2022 η Κοινοπραξία του ΤΑΡ είχε επισημάνει τα εξής:
“Από την αρχή της λειτουργίας του αγωγού στο τέλος του 2020, μέχρι και τώρα έχουμε παραδώσει περισσότερα από 14 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Από την 1/1/22 μέχρι τώρα έχουμε παραδώσει περισσότερα από 5.93 bcm. Ο TAP έχει αρχική δυναμικότητα 10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το χρόνο (bcm/a), η οποία έχει δεσμευτεί σε shippers (εταιρείες-χρήστες του συστήματος που ενδιαφέρονται να μεταφέρουν φυσικό αέριο) βάσει συμφωνιών μακροπρόθεσμης δέσμευσης δυναμικότητας που υπογράφηκαν το 2013 για 25 χρόνια, προκειμένου να προχωρήσει η επένδυση για την κατασκευή του αγωγού.
Ταυτόχρονα, ένα επιπλέον 5% της αρχικής δυναμικότητας του TAP διατίθεται μέσω δημοπρασιών για τη δέσμευση βραχυπρόθεσμης δυναμικότητας, μέσω της πλατφόρμας κράτησης δυναμικότητας PRISMA, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Τον τελευταίο καιρό, ο TAP αξιοποιεί σχεδόν την πλήρη δυναμικότητά του, με σημαντικές δεσμεύσεις βραχυπρόθεσμης ροής από τα μέσα Φεβρουαρίου επιπλέον των μακροπρόθεσμων ροών.
Η προσδοκία μας για το υπόλοιπο του 2022/αρχές του 2023 είναι η συνέχιση της μέγιστης αξιοποίησης της δυναμικότητάς μας, τόσο σε μακροπρόθεσμο όσο και σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο».
Εξάλλου για την αύξηση της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού η Κοινοπραξία είχε σημειώσει απαντώντας σε σχετική ερώτηση στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ότι: “Ο TAP μπορεί να διπλασιάσει την τρέχουσα δυναμικότητά του επεκτείνοντάς την σταδιακά, προκειμένου να στηρίξει την ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης. Η δυνατότητα επέκτασης της δυναμικότητας του TAP προσφέρεται στην αγορά μέσω του market test (δοκιμή αγοράς), μιας ανοικτής, διαφανούς και χωρίς διακρίσεις διαδικασίας. Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο TAP προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο μέρος τη δυνατότητα να καταθέσει δεσμευτική προσφορά για τη δέσμευση μακροπρόθεσμης δυναμικότητας.”
