Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει τρεις φορές υψηλότερη από τα προ κρίσης επίπεδα, η ευρωπαϊκή βιομηχανική παραγωγή συνεχίζει να συρρικνώνεται, ο κίνδυνος φυγής κι άλλων επενδύσεων προς τις ΗΠΑ και τη Μ.Ανατολή μεγαλώνει, αλλά η Κομισιόν αδρανεί.
Η αποκλειστική της έννοια είναι το Green Deal και παρ’ ότι έχει συνειδητοποιήσει τον κίνδυνο της αποκλειστικής εξάρτησης από την Κίνα, όπου παράγεται το 60% των μπαταριών λιθίου και το 90% των φωτοβολταϊκών, δεν κάνει κάτι για να δώσει κίνητρα στην ευρωπαϊκή παραγωγή.
Και αν δεν αλλάξει γρήγορα ρότα; Την απάντηση δίνουν τα μηνύματα που στέλνει με καταιγιστικό πλέον ρυθμό στην ηγεσία της Κομισιόν η αφρόκρεμα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, που συναντήθηκε χθες με την Ούρσουλα Φον ντερ Λάινεν, κρούοντας ξανά τον κώδωνα του κινδύνου. Το πολιτικό και οικονομικό κόστος που θα κληθεί να πληρώσει η Ευρώπη από την ύφεση που θα προκληθεί εφόσον κάποια εργοστάσια δεν αντέξουν τη πίεση από το ενεργειακό κόστος και κλείσουν ή μεταφέρουν τις επενδύσεις τους αλλού, θα είναι υψηλότερο απ’ ότι αν λάβει άμεσα μέτρα για την επιβίωση και ανάπτυξη της βιομηχανίας.
Τα σήματα που έστειλαν οι εκπρόσωποι των μεγαλύτερων μεταλλουργικών ομίλων, κατά την χθεσινή τους συνάντηση στις Βρυξέλλες, με την ηγεσία της Ε. Επιτροπής, παρουσία του επικεφαλής της Πανευρωπαϊκής Ένωσης Μετάλλων (Eurometaux) Ευάγγελου Μυτιληναίου, δεν ήταν αισιόδοξα.
Την ίδια στιγμή που η ΕΕ βλέπει «επιστροφή στην κανονικότητα» για τις ενεργειακές τιμές, η βιομηχανία εξηγεί ότι αυτές παραμένουν υψηλότερες απ’ ότι σε όλα τα βιομηχανικά κέντρα στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων της Άπω Ανατολής, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μέσης Ανατολής. Και παρ’ ότι έχει συνειδητοποιήσει ότι το πράσινο εγχείρημα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα (μπαταρίες λιθίου, φωτοβολταϊκά), εντούτοις δεν κάνει κάτι για να κρατήσει τις βιομηχανίες επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Κάποια από τα ζητήματα που τέθηκαν από τη βιομηχανία λέγεται ότι βρήκαν ευήκοα ώτα από την ηγεσία της Κομισιόν, άλλα όχι και κάποια παραπέμφθηκαν για την Επιτροπή που θα εκλεγεί μετά τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2024.
Τιμές
Καταρχήν, αναφορικά με τις τιμές, αυτές έχουν επιστρέψει στην κανονικότητα, κατά την κα Φον ντερ Λάινεν - «είμαστε back to normal», όπως είπε - για να εισπράξει την κάθετη διαφωνία όλων των παρευρισκομένων, που υποστήριξαν ότι κινούνται ακόμη τρεις φορές πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα.
Δίκτυα
Σχετικά με τις επενδύσεις στα δίκτυα, η Κομισιόν παρουσίασε στην βιομηχανία το Σχέδιο Δράσης για επενδύσεις 584 δισ ευρώ μέχρι το 2030 σε νέες υποδομές και εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων, προκειμένου να «σηκώσουν» όλες αυτές τις τεράστιες ποσότητες πράσινης ενέργειας που πρόκειται να παραχθούν.
Η αντίφαση είναι ότι την ίδια στιγμή που η Κομισιόν μιλά για επιτάχυνση, το ίδιο το Σχέδιο Δράσης διαπιστώνει ότι η διάρκεια αναμονής για την διαδικασία αδειοδότησης στα ευρωπαϊκά δίκτυα σήμερα κινείται μεταξύ 4-10 ετών, ενώ φτάνει και τα 8-10 έτη στην υψηλή τάση». Πώς θα γίνουν όλ' αυτά μέσα στα επτά χρόνια που απομένουν μέχρι το 2030;
Το ερώτημα που μετέφεραν τα στελέχη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας στην ηγεσία της ΕΕ είναι ποιος θα τα κάνει όλα αυτά, τι θα πληρώσει, κ. ό.κ. Ναι μεν έχει επιλυθεί το θέμα με το κόστος παραγωγής των ΑΠΕ, δεν ισχύει όμως το ίδιο με τα δίκτυα. Το κόστος για αυτές τις επενδύσεις είναι πολλαπλάσιο από εκείνο των ΑΠΕ και η κατασκευή τους θα πάρει πολύ χρόνο. Το ενδιαφέρον είναι ότι η ηγεσία της ΕΕ αναγνώρισε ότι δεν υπάρχουν άμεσα οι λύσεις, γεγονός που αποτελεί πρόβλημα, αλλά και άμεση προτεραιότητα να επιλυθεί. «Αν δεν επενδύσουμε στην κατασκευή δικτύων και στη χωρητικότητά τους, η κατάσταση θα εκτροχιαστεί», είχε πει πρόσφατα από το Λονδίνο ο κ. Μυτιληναίος.
Green Pool
Ένα σχέδιο για να μειωθούν τα κόστη της βιομηχανίας, είναι το λεγόμενο Green Pool. Το θέμα αναδείχθηκε από τον Ευ. Μυτιληναίο, ο οποίος αφού τόνισε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή βιομηχανία επεσήμανε ως λύση το Green Pool (απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα και υποστήριξης για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις) και την άμεση ανάγκη υιοθέτησής του. Υπήρξε υποστήριξη και από άλλες πλευρές. Έπειτα από ένα χρόνο διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, το σχέδιο προ μηνών απορρίφθηκε, ωστόσο φαίνεται ότι η Κομισιόν το ξανασκέφτεται. Εχει τη σημασία του ότι τις προσπάθειες της Ελλάδας είχαν παρακολουθήσει αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που ενδιαφέρονται να υιοθετήσουν κάτι ανάλογο, ώστε να στηρίξουν τις βιομηχανίες τους καθώς προχωρά η πράσινη μετάβαση και τα κόστη της αυξάνονται.
Υπερρύθμιση αγοράς
Τι στοιχειοθετεί την υπερρύθμιση; Τα χιλιάδες regulation notifications με τα οποία πρέπει να συμμορφώνονται οι εταιρείες (πχ ESG). Τα πράγματα έχουν φτάσει σε τέτοιο επίπεδο, ώστε μια ευρωπαϊκή βιομηχανία αναγκάζεται να διαχειρίζεται το χρόνο κοντά στα 14.500 σχετικά έγγραφα. Η ευρωπαϊκή ηγεσία συμφωνεί ότι απαιτείται βελτίωση, αλλά μάλλον είναι θέμα που θα διαχειριστεί η επόμενη Επιτροπή, μετά τις Ευρωεκλογές.
Πράσινη μετάβαση
Κοινός τόπος στην ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι ότι το εγχείρημα της πράσινης μετάβασης χρειάζεται μια μεταρρύθμιση, όσο είναι ακόμη καιρός, ώστε η ΕΕ να το ξαναδεί από την αρχή και να το επανασχεδιάσει, διορθώνοντας κρίσιμες πτυχές και λάθη, όπως φαίνεται από τις συνεχείς προσθήκες και παρεμβάσεις που αναγκάζεται να ανακοινώνει, πότε για τις μπαταρίες και πότε για τα δίκτυα.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ως το 2050 η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια υπολογίζεται να έχει αυξηθεί κατά 3 φορές σε σχέση με σήμερα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις απαιτούμενες επενδύσεις και την ανάγκη ενός καλύτερου σχεδιασμού, ώστε να μην υπονομευτεί το εγχείρημα. Και η ίδια η ΕΕ συμφωνεί ότι αυτή τη στιγμή κατευθύνονται και ξοδεύονται στην προσπάθεια τεράστια κεφάλαια και το εγχείρημα θα πάρει αρκετό χρόνο.
Τα πράγματα στο τέλος της διαδρομής θα είναι καλύτερα, όπως παραδέχεται η βιομηχανία, που ζητά να έχει ικανοποιητικό χρόνο αλλά και στήριξη για να μπορέσει να ανταποκριθεί και κυρίως να επιβιώσει στο μεσοδιάστημα, δηλαδή στις δεκαετίες που θα μεσολαβήσουν μέχρι το 2050.
