Τα έργα ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου που «φέρνουν πιο κοντά» τις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEC) προωθώντας την πράσινη μετάβαση αλλά και την ασφάλεια εφοδιασμού (μέσω της ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία) θα βρεθούν στο επίκεντρο της Υπουργικής Συνόδου της CESEC που θα πραγματοποιηθεί το διήμερο 18-19 Ιανουαρίου στην Αθήνα.
Οι οικοδεσπότες, δηλαδή ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης και η Υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου θα υποδεχθούν την Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον (καθώς η CESEC αποτελεί φόρουμ που τελεί υπό την «αιγίδα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) καθώς και Υπουργούς και υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη από την Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Αλβανία, την Σλοβενία, την Αυστρία, την Ιταλία, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο, τη Μολδαβία, την Κροατία, την Ουγγαρία, τη Βόρεια Μακεδονία, και την Ουκρανία. Σημειώνεται ότι στη CESEC δεν συμμετέχουν μόνο κράτη-μέλη της ΕΕ, αλλά και κράτη μέλη της Ενεργειακής Κοινότητας (Energy Community) που έχουν δεσμευθεί να συμμορφωθούν με το ευρωπαϊκό κεκτημένο στον κλάδο της ενέργειας, υιοθετώντας τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες (για ΑΠΕ, target model, σύγκλιση των αγορών κλπ.)
Από την τελευταία Υπουργική Συνδιάσκεψη του CESEC που έλαβε χώρα στη Λιουμπλιάνα το 2021 «κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι», καθώς μεσολάβησε ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας και η ενεργειακή κρίση που προκάλεσε, η οποία έγινε ιδιαίτερα αισθητή στην περιοχή της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης λόγω της παραδοσιακής εξάρτησής της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Έτσι, στόχος της Συνόδου της Αθήνας είναι να διατυπωθεί η πολιτική βούληση ώστε να υπάρξει συνεργασία και συντονισμός μεταξύ Βρυξελλών και των εμπλεκόμενων χωρών για να προχωρήσουν τα projects που αφενός θα διευκολύνουν την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στην περιοχή, αφετέρου θα προάγουν την διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων ενέργειας που αποτελεί κεντρική προτεραιότητα της ΕΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ψηλά στην ατζέντα θα βρεθεί η ανάπτυξη των offshore αιολικών πάρκων στην περιοχή, η προώθηση υποδομών που προάγουν την ανάπτυξη του υδρογόνου και των ανανεώσιμων αερίων αλλά και οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις που θα ισχυροποιήσουν το ηλεκτρικό δίκτυο της περιοχής -που χαρακτηρίζεται από σχετικά χαμηλή διασυνδεσιμότητα- και θα το φέρουν πιο κοντά με το δίκτυο των χωρών της Δυτικής Ευρώπης
Είσοδος Ουκρανίας- Μολδαβίας στον κάθετο διάδρομο Φυσικού Αερίου
Στο πλαίσιο αυτό, δεν προξενεί εντύπωση που στο «κάδρο» της Συνδιάσκεψης της Αθήνας μπαίνουν οι Διαχειριστές Μεταφοράς Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου ΑΔΜΗΕ και ΔΕΣΦΑ, ως οι φορείς υλοποίησης των projects αυτών. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο περιθώριο της Συνόδου του CESEC θα υπογραφεί MoU -σε επίπεδο Υπουργών- για την είσοδο της Ουκρανίας και της Μολδαβίας στο project του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, τα θεμέλια του οποίου τέθηκαν το Δεκέμβριο του 2022 (πάλι στην Αθήνα), με πρωτοβουλία του ΔΕΣΦΑ. Ο Κάθετος Διάδρομος που σχεδιάζεται για να διευκολύνει τις ροές από τον Νότο προς το Βορρά και μπορεί να μεταφέρει το LNG που φτάνει στην Ελλάδα (στο Τέρμιναλ της Ρεβυθούσας αλλά και στο FSRU της Αλεξανδρούπολης που σύντομα θα μπει σε εμπορική λειτουργία) προς τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης έως την Ουκρανία είναι project υψηλού ενδιαφέροντος για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και οι διασυνδετήριοι αγωγοί Ελλάδας-Βουλγαρίας, Βουλγαρίας-Σερβίας και Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας που εξυπηρετούν τον στόχο της απεξάρτησης Βουλγαρίας, Σερβίας και Βόρειας Μακεδονίας από τη Ρωσία.
Στο επίκεντρο οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις
Στη σφαίρα του ηλεκτρισμού, στο επίκεντρο των συζητήσεων αναμένεται να βρεθούν οι διασυνδέσεις που σχεδιάζει ο ΑΔΜΗΕ στην περιοχή. Ήδη εδώ και μερικούς μήνες λειτουργεί η δεύτερη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας, έχοντας οδηγήσει στην αύξηση της μεταφορικής ικανότητας ηλεκτρισμού μεταξύ των δυο χωρών. Στο ίδιο «κάδρο» εντάσσεται η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας - Ιταλίας καθώς και η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας, όπως και η ενίσχυση της υφιστάμενης διασύνδεσης με τη Βόρεια Μακεδονία. Στο τραπέζι των συζητήσεων αναμένεται να τεθεί και η πρόοδος της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου- Ισραήλ Great Sea Interconnector, αλλά και o Green Aegean Interconnector που προωθεί η Ελλάδα για να διασυνδέσει τα κέντρα παραγωγής πράσινης ενέργειας του Νότου με τα κέντρα κατανάλωσης στον ευρωπαϊκό Βορρά.
