Αφόρητη είναι η πίεση που ασκεί ο ΑΔΜΗΕ προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) και τη Ρυθμιστική Αρχή Ελλάδας για να ολοκληρωθούν τάχιστα οι διαδικασίες, να συμπληρωθούν οι ρυθμιστικές αποφάσεις και να αρχίσει η χρέωση των καταναλωτών ρεύματος σε Κύπρο και Ελλάδα με αναλογία ποσού επί των λογαριασμών τους, ώστε να έχει έσοδα ο Έλληνας Διαχειριστής να πληρώνει τη Nexans για το καλώδιο που κατασκευάζει, έναντι συμβολαίου συνολικής αξίας 1.4 δισ. ευρώ.
Ο ΑΔΜΗΕ, με νέα επιστολή του προς τις δύο ρυθμιστικές αρχές, με κοινοποίηση σε υπουργεία και άλλες Αρχές, τονίζει ξανά ότι το έργο έχει αρχίσει να κατασκευάζεται την 1η Ιανουαρίου 2024 και από εκείνη την ημερομηνία θεωρεί ότι πρέπει να ξεκινήσει και η ανάκτηση των δαπανών του από τους καταναλωτές.
Μέσω της συγκεκριμένης επιστολής, μάλιστα, ο ΑΔΜΗΕ αναφέρει πως θα ετοιμάσει ο ίδιος το ρυθμιστικό πλαίσιο για την ανάκτηση εξόδων, κάτι που είναι ευθύνη των ρυθμιστών σε Κύπρο και Ελλάδα, θα το αποστείλει «μέχρι τις 19 Απριλίου 2024» στη ΡΑΕΚ και τη ΡΑΑΕΥ και αξιώνει από αυτές να εγκρίνουν άμεσα το πλαίσιο που θα τους υποβληθεί!
Ωστόσο, το ρυθμιστικό πλαίσιο για την ανάκτηση των δαπανών από τον φορέα υλοποίησης είναι έτοιμο από το 2023 σε ό,τι αφορά τη ΡΑΕΚ. Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν έχει δημοσιοποιηθεί ανάλογο ρυθμιστικό πλαίσιο από πλευράς του Έλληνα Ρυθμιστή (ΡΑΑΕΥ) και ως εκ τούτου δεν υπάρχει κοινό ρυθμιστικό πλαίσιο των δύο Ρυθμιστών.
Οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν πως από τις κυπριακές Αρχές θεωρείται αδιανόητο να καταθέσει ο ΑΔΜΗΕ «δικό του» ρυθμιστικό πλαίσιο και να αναμένει ότι αυτό θα γίνει αποδεκτό, χάριν της επίσπευσης των διαδικασιών που ζητά.
Στην ίδια επιστολή, ο ΑΔΜΗΕ χρεώνει εμμέσως στους ρυθμιστές σκόπιμη καθυστέρηση στην άρση «λοιπών ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων», την οποία, κατά τον Έλληνα Διαχειριστή, δεν επεδείκνυαν όταν φορέας υλοποίησης ήταν η EuroAsia Interconnector.
Αναφέρει συγκεκριμένα ο ΑΔΜΗΕ: «Παρακαλούμε για την άμεση έγκριση του σχεδίου που θα σας υποβληθεί, καθώς και την άμεση διευθέτηση των λοιπών ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων, με την ίδια σπουδή και επιμέλεια που είχαν δείξει οι Αρχές σας μέχρι το καλοκαίρι του 2023, που το έργο βρισκόταν ακόμα στα χέρια του απελθόντος Φορέα Υλοποίησης, και ως οφείλει κάθε Αρχή στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και από τον κανονισμό ΤΕΝ-Ε, προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω επιβάρυνση του έργου, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η λήψη όλων των αναγκαίων ρυθμιστικών αποφάσεων είναι κρίσιμη και συνιστά προϋπόθεση για την περαιτέρω εκταμίευση χρηματικών ποσών από τον ΑΔΜΗΕ προς τους αναδόχους του έργου».
Στην κατακλείδα της επιστολής αναφέρονται τα εξής: «Περαιτέρω καθυστέρηση ενδέχεται να επιφέρει σημαντική επίπτωση στην πρόοδο του έργου όπως έχει επί του παρόντος προγραμματιστεί, καθώς εκθέτει το έργο σε αναπροσαρμογές τιμών, αναστολή της προόδου της παραγωγικής διαδικασίας του καλωδίου και αβεβαιότητα ως προς τον εκ νέου προγραμματισμό του χρόνου παραγωγής και εγκατάστασης».
Εν αναμονή της μελέτης
Η κυπριακή Κυβέρνηση έχει περάσει, εν τέλει, τη θέση ότι δεν θα λάβει απόφαση για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector αν ο ΑΔΜΗΕ δεν καταθέσει επικαιροποιημένη ανάλυση κόστους-οφέλους για το έργο και αν η ίδια δεν ολοκληρώσει άλλες μελέτες που επιθυμεί. Ωστόσο, η εφαρμογή της ρυθμιστικής απόφασης για τον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους (CBCA) και το ρυθμιστικό πλαίσιο για τον υπολογισμό των δαπανών και την ανάκτησή τους από τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας είναι άσχετη από τη συμμετοχή ή όχι του κυπριακού κράτους στην επένδυση.
Ο χαρακτηρισμός του έργου ως κοινού ενδιαφέροντος, η ρύθμισή του από ΡΑΕΚ και ΡΑΑΕΥ, ώστε να ανακτάται το κόστος του Φορέα Υλοποίησης από το στάδιο των κατασκευών δεν είναι θέματα που απαιτούν αποφάσεις. Οι κρίσιμες αποφάσεις λήφθηκαν προ ετών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους δύο ρυθμιστές, με τη συναίνεση και την υποβοήθηση των δύο κυβερνήσεων.
Όμως, εγείρεται ζήτημα κατά πόσο οι τελικές αποφάσεις των δύο ρυθμιστών για τον χρόνο έναρξης της ροής εσόδων από τους χρήστες των δικτύων προς τον Φορέα Υλοποίησης μπορούν να ληφθούν πριν την κατάθεση και την αξιολόγηση της επικαιροποιημένης μελέτης κόστους-οφέλους και κυρίως αν θα προωθηθεί τροποποίηση των ρυθμιστικών αποφάσεων ως προς τον επιμερισμό του κόστους στους καταναλωτές Κύπρου (63%) και Ελλάδας (37%) αν τα δεδομένα από τη νέα ανάλυση κριθεί ότι είναι διαφορετικά από εκείνα που λήφθηκαν υπόψη το 2017 και το 2023.
