Ο κλάδος της ενέργειας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «αγωγός» σύσφιξης των ελληνο-τουρκικών σχέσεων, επισημαίνουν αρμόδιοι παράγοντες ενόψει και της επίσκεψης του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα την προσεχή Δευτέρα.
Το μήνυμα αυτό έστειλε ο Υπουργός Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων της Τουρκίας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ με αφορμή το πρώτο ελληνο-τουρκικό ενεργειακό ενεργειακό φόρουμ που διοργανώθηκε στα τέλη Απριλίου στην Κωνσταντινούπολη με πρωτοβουλία του ΙΕΝΕ, κάνοντας λόγο για μια «νέα εποχή ευκαιριών στον κλάδο μεταξύ των δυο γειτονικών χωρών».
Μεταξύ των ενεργειακών project που «φέρνουν πιο κοντά» την Ελλάδα και την Τουρκία είναι οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις και στο πλαίσιο αυτό η τουρκική πλευρά φέρεται να αποδίδει υψηλή σημασία στη δεύτερη ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, για την οποία υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Τουρκίας TEIAS τον περασμένο Δεκέμβριο, με την αφορμή της επίσκεψης του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα. O σχεδιασμός κάνει λόγο για δεύτερη Γραμμή Μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης μεταξύ ΚΥΤ Νέας Σάντας και Babaeski (στην ευρωπαϊκή Τουρκία) που θα αυξήσει τη μεταφορική ικανότητα ηλεκτρισμού μεταξύ των δυο χωρών κατά 600 kV. Η εν λόγω διασύνδεση μαζί με μια νέα διασύνδεση μεταξύ Τουρκίας και Βουλγαρίας έχουν ενταχθεί στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ENTSO-E, ως μέρος του Ηλεκτρικού Διαδρόμου των Ανατολικών Βαλκανίων.
Σύμφωνα με μελέτη του ΙΕΝΕ, η Τουρκία είχε παραγωγική δυναμικότητα ηλεκτρικής ενέργειας της τάξης των 105 GW το 2023, που την καθιστά έκτη μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης και 14η στον κόσμο. Το 56% της ηλεκτροπαραγωγής της γειτονικής χώρας προέρχεται από καθαρές πηγές (αιολικά, φωτοβολταϊκά, υδροηλεκτρικά, γεωθερμία, βιομάζα).
Εκτός από τα συστήματα ηλεκτρισμού, διασυνδεδεμένα είναι και τα συστήματα φυσικού αερίου Ελλάδας και Τουρκίας, μέσω αγωγού μήκους 280 χλμ. που συνδέει την Κομοτηνή με το Καρατσεμπέ της Τουρκίας , δια του οποίου η ΔΕΠΑ Εμπορίας εισάγει περί τα 0,75 δις. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως από την τουρκική Botas. Η εξαγωγική δυναμικότητα του σημείου διασύνδεσης των Συστημάτων Φυσικού Αερίου Ελλάδας και Τουρκίας (Κήποι) έχει αυξηθεί στα 1,7 δις. κυβικά μέτρα ετησίως, που υπερβαίνει τις σημερινές εξαγωγές της Botas προς την Ελλάδα.
Οι υφιστάμενες διασυνδέσεις δημιουργούν περιθώρια συνεργασίας μεταξύ των Χρηματιστηρίων Ενέργειας Ελλάδας και Τουρκίας (Henex και EPIAS αντίστοιχα),με τη δημιουργία κοινών προϊόντων τόσο στη φυσική αγορά όσο και στις προθεσμιακές, με ορισμένους παράγοντες να «ρίχνουν στο τραπέζι» την ιδέα δημιουργίας ενός χρηματιστηρίου ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Από την πλευρά της Άγκυρας διαμηνύεται ότι η περιφερειακή συνεργασία αποτελεί προτεραιότητα και προαπαιτούμενο για την απανθρακοποίηση της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και για τον εξηλεκτρισμό και ψηφιοποίηση των ενεργειακών συστημάτων.
