του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Δισεκατομμύρια πέφτουν στην «πράσινη» αγορά, χαρτοφυλάκια εκατοντάδων μεγαβάτ αλλάζουν χέρια με πρωταγωνιστές εγχώριους και ξένους ομίλους, ο χάρτης αναδιατάσσεται και η Ελλάδα μετατρέπεται σε ένα hot επενδυτικό προορισμό.
Υπερβολή; Καθόλου. Μόνο μέσα στις τρεις τελευταίες ημέρες ανακοινώθηκαν deals, άνω του 1 δισ. ευρώ. Ένα κάθε ημέρα. Της ΔΕΗ με τον ρωσικό όμιλο Lukoil για εξαγορά μεγάλου αιολικού στην Ρουμανία (Τρίτη). Της Macquarie που απέκτησε έναντι 345 εκατ ευρώ το 50% της Enel Green Power (Τετάρτη) και της συμφωνίας Helleniq Energy με Eurobank - Εθνική, ύψους 766 εκατ. ευρώ για επενδύσεις σε έργα ΑΠΕ (Πέμπτη).
Από ένα deal κάθε μέρα. Και δεν λογαριάζουμε ούτε όσα είπε χθες ο Ευάγγελος Μυτιληναίος ότι έχει στα σκαριά νέες επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά, ούτε την πρόθεση της ΔΕΗ να εξαγοράσει την αλυσίδα Κωτσόβολος, που επί της ουσίας πρέπει να συνυπολογιστεί στις ανανεώσιμες επενδύσεις, αφού έχει στόχο να μετατρέψει το δίκτυο των 93 καταστημάτων σε ένα σούπερ μάρκετ «πράσινης» ενέργειας.
Ένα επενδυτικό τσουνάμι έρχεται στις ΑΠΕ με deals κάθε είδους που θα αυξήσει συνολικά τις αξίες, θα φέρει ανάπτυξη και φυσικά αναδιάταξη των δυνάμεων στον χάρτη της ενέργειας. Τα ποσά είναι τρελά. Έχουμε εικόνα πόσα θα είναι ; Η αγορά προβλέπει σε ορίζοντα τετραετίας να προστίθενται 3,5 επιπλέον GW αιολικών και 4 ακόμη GW φωτοβολταϊκών. Με μια μέση τιμή 1,1 εκατ. ευρώ το μεγαβάτ στο αιολικό και 600.000 ευρώ στο φωτοβολταϊκό, μιλάμε για επενδύσεις πάνω από 6 δισ. ευρώ μόνο μέχρι το 2027-2028.
Ο νέος χάρτης
Και όπως είναι φυσικό, το νέο αυτό χρήμα, αλλάζει και τους συσχετισμούς. Εκτός από τους παραδοσιακούς παίκτες (ΔΕΗ, Mytilineos) πλέον στις συναλλαγές πρωταγωνιστούν οι εγχώριοι ενεργειακοί όμιλοι διύλισης (Motor Oil, Hellenic Energy), αλλά και ξένα funds (Macquarie), που βλέπουν στην ελληνική αγορά των ΑΠΕ ευκαιρίες για υψηλές αποδόσεις.
Τις αλλαγές απεικονίζουν εύγλωττα τα στατιστικά της αιολικής ενέργειας για το πρώτο εξάμηνο του 2023, όπου μετά την αναμφισβήτητη πρωτιά της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής με 930 MW και μερίδιο 18,9%, ακολουθεί η ΜORE, θυγατρική της Motor Oil με 706 MW (14,3%) και τρίτη η Iberdrola Rokas με 409 MW (8,3%).
Τα διυλιστήρια δηλαδή πρωταγωνιστούν στο νέο αυτό τοπίο. Τον τόνο έδωσε από πέρυσι η εξαγορά του πράσινου χαρτοφυλακίου της Ελλάκτωρ από τη Motor Oil, φέρνοντας το διυλιστήριο της Κορίνθου στη δεύτερη θέση του κλάδου των ΑΠΕ μετά την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ωστόσο ο όμιλος Βαρδινογιάννη δεν έμεινε εκεί. Τον φετινό Μάιο έκανε μια δεύτερη επιθετική κίνηση εξαγοράς του 75% της Unagi, αποκτώντας το 51% μιας σειράς 16 φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 1,9 GW σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Ταυτόχρονα κατέστη συνεταίρος με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες, η οποία είχε αποκτήσει από πέρυσι τον έλεγχο του 49% των ίδιων πάρκων.
Τα διυλιστήρια
Στα διυλιστήρια ανήκει και πάλι η συνέχεια, καθώς η HELLENiQ ENERGY έχει στα σκαριά σημαντικές εξαγορές και γι’ αυτό άλλωστε ανακοίνωσε χθες συμφωνία – πλαίσιο, ύψους έως 766 εκατ. ευρώ με την Εθνική και την Eurobank για να χρηματοδοτήσει τις επόμενες κινήσεις της. Σε μια καινοτόμα συναλλαγή για την ελληνική αγορά, ο όμιλος Λάτση σύναψε το πρώτο πλαίσιο τυποποιημένων όρων για δάνεια που αφορούν υφιστάμενες και μελλοντικές συναλλαγές. Εξασφαλίζει ζεστό χρήμα για να χρηματοδοτηθεί τα επόμενα βήματα του ομίλου διύλισης, τόσο στα φωτοβολταικά, όσο και στα αιολικά, καθώς και σε άλλες τεχνολογίες, που είναι και το ζητούμενο για τις εταιρείες του κλάδου, αφού μόνο έτσι μπορούν να διασφαλίσουν μεγαλύτερη προβλεψιμότητα παραγωγής και άρα διαχείρισης. Πέραν του μεγάλου φωτοβολταϊκού της Κοζάνης, στο χαρτοφυλάκιο της εταιρείας υπάρχει και ένα αιολικό. Όσο για το υπό ανάπτυξη χαρτοφυλάκιο των 3,1 GW, το 55% αφορά φωτοβολταϊκά, το 19% αιολικά και το 27% μονάδες αποθήκευσης.
Ρουμανία, Βουλγαρία, Αλβανία
Το momentum δείχνει εξαιρετικό. Εγχώριοι και ξένοι όμιλοι επενδύουν δισεκατομμύρια στον χώρο, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στα Βαλκάνια, για τα οποία τα δύο διυλιστήρια λέγεται ότι έχουν λίαν φιλόδοξα σχέδια, κατά το μοντέλο της ΔΕΗ, που έχει κάνει μέχρι σήμερα τρία σημαντικά βήματα στην Ρουμανική αγορά.
Το πρώτο έγινε πέρυσι, όταν απέκτησε τις θυγατρικές της Enel στην Ρουμανία, ύψους 1,26 δισ ευρώ. Τα δύο επόμενα είναι φετινά, με την απόκτηση πρώτα των έργων της Mytilineos και προ ημερών του 100% της ρωσικής Land Power, θυγατρικής του ρωσικού κολοσσού της Lukoil, η οποία κατέχει αιολικό πάρκο εν λειτουργία, ισχύος 84 MW.
Το επόμενο βήμα της ΔΕΗ λέγεται ότι θα γίνει στην Βουλγαρία, τοποθετείται ως τα τέλη στα τέλη του έτους και στην ουσία θα έρθει να προσθέσει στην εταιρεία ένα cluster έργων, κίνηση που ακούγεται ότι θέλει να επαναλάβει ο όμιλος και στην Αλβανία.
Αθροίζοντας τα εντός και εκτός συνόρων έργα, ο μεγαλύτερος ελληνικός ενεργειακός όμιλος μετράει πλέον 1,5 GW σε λειτουργία, συν επιπλέον 1 GW που κτίζεται εντός των συνόρων. Κανείς άλλος εγχώριος παίκτης δεν έχει κάνει παρόμοιας έκτασης άνοιγμα την τελευταία τετραετία στο εξωτερικό.
Αυστραλοί
Το μέχρι τώρα μπαράζ εξαγορών είχε ελληνικό χρώμα. Τώρα έχει και από το εξωτερικό μετά την κίνηση του αυστραλιανού fund της Macquarie, που με 345 εκατ ευρώ απέκτησε το 50% της ελληνικής θυγατρικής των Ιταλών, Enel Green Power.
Και το ερώτημα της αγοράς είναι τι είδους πολιτική θα ακολουθήσει. Επιθετική, εξαγοράζοντας έργα ή και εταιρείες και αποκτώντας ένα χαρτοφυλάκιο με το οποίο θα πλασαριστεί στις πρώτες θέσεις ή θα αρκεστεί απλώς να συνδιαχειρίζεται τα υφιστάμενα έργα της EGP και να αποκομίζει τα ετήσια έσοδα;
Οι πληροφορίες συγκλίνουν υπέρ της πρώτης εκδοχής. Στο επταετές, σύμφωνα με πληροφορίες, business plan του υπό σύσταση ιταλο -αυστραλιανού joint venture, προβλέπονται επενδύσεις 1 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, με έμφαση στις μπαταρίες, τα φωτοβολταϊκά, αλλά και τα αιολικά. Και σε αυτή την λογική, το υφιστάμενο ιταλικό χαρτοφυλάκιο των 566 MW στην Ελλάδα θα μπορούσε ακόμη και να υπερδιπλασιαστεί ως τα τέλη της δεκαετίας. Εξάλλου, η Macquarie που ελέγχει το 49% του ΔΕΔΔΗΕ και έχει ήδη μπει στην ελληνική αγορά των ΑΠΕ με την εξαγορά 100 MW φωτοβολταϊκών στη Δράμα και ενός χαρτοφυλακίου 3 GW έργων υπό ανάπτυξη, δεν είναι ένα μικρού βεληνεκούς fund.
Ένας παγκόσμιος όμιλος χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που δραστηριοποιείται σε 32 αγορές σε θέματα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, λιανικής και τραπεζικής επιχειρήσεων, με 5.000 υπαλλήλους, αποτελεί τον μεγαλύτερο διαχειριστή παγίων υποδομής στον κόσμο και κορυφαίο σύμβουλο συγχωνεύσεων και εξαγορών της Αυστραλίας, με περισσότερα από 600 δισ. αυστραλιανά δολάρια σε υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία.
Τι γίνεται με την ΤΕΡΝΑ;
Έκλεισαν εδώ τα deals στην Ελλάδα ; Όχι. Εκκρεμεί η περιβόητη εξαγορά της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Εδώ και κοντά ένα χρόνο συζητείται η αλλαγή χεριών της πρωτοπόρου ελληνικής εταιρείας στον κλάδο των ΑΠΕ με εγκατεστημένη ισχύ 930 MW, περισσότερα από 1,2 GW έργων υπό κατασκευήν και άλλο 1,1 GW σε προχωρημένο στάδιο ωρίμανσης. Είναι γνωστό ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο κλείσιμο συμφωνίας με το αυστραλιανό fund First Sentier, κάτι που μένει φυσικά να φανεί, καθώς η υπόθεση έχει καθυστερήσει σημαντικά.
