Φιλόδοξο αλλά και συνάμα ελπιδοφόρο χαρακτηρίζει η αγορά το σχέδιο των υπεράκτιων πάρκων που παρουσίασε η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ). Σύμφωνα με τις μελέτες που παρουσιάστηκαν, σε πρώτη φάση μπορεί να προχωρήσει η αξιοποίηση 25 περιοχών για την εγκατάσταση μονάδων συνολικής ισχύος 12,4 γιγαβάτ.
Όπως αναφέρθηκε, σε δημοσιογραφικά πηγαδάκια, από στελέχη του κλάδου στο περιθώριο τη ειδικής εκδήλωσης της ΕΔΕΥΕΠ το βράδυ της Τρίτης, υπάρχουν ερωτήματα που πρέπει να διασαφηνιστούν, όπως το πώς θα διαμορφωθούν οι επιδοτήσεις για την υλοποίηση των επενδύσεων, πώς θα γίνει η χρηματοδότηση καθώς τα έργα είναι μεγάλης κλίμακας, ειδικά για πλωτά αιολικά, που απαιτούν, όπως έχει δείξει η εμπειρία μεγάλα κεφάλαια, ποιοι χρόνοι θα απαιτηθούν για την ολοκλήρωση των ερευνών από φορείς του δημοσίου. Επίσης, κρίσιμο είναι και το θέμα του ηλεκτρικού χώρου και των δικτύων, που θα πρέπει να αναπτυχθούν με μεγάλες επενδύσεις ώστε να μεταφερθεί η παραγόμενη ενέργεια, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδος. Επίσης, ερώτημα είναι από επενδυτές το εάν το μέγεθος 200-300 ΜW σε έργα θα προσελκύσει διεθνείς “παίκτες”, που ωστόσο ήδη είναι παρόντες σε συνεργατικά σχήματα με εγχώριες εταιρείες.
Η ΕΛΕΤΑΕΝ
Πάντως η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας ΕΛΕΤΑΕΝ, με ανακοίνωσή της, χαιρετίζει την ανακοίνωση του Εθνικού Προγράμματος για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα (ΥΑΠ)από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας και την ΕΔΕΥΕΠ. Το Εθνικό Πρόγραμμα περιλαμβάνει τις περιοχές των ελληνικών θαλασσών που φαίνονται κατάλληλες για να υποδεχθούν ΥΑΠ. Μετά τη δημόσια ανακοίνωσή του, το Πρόγραμμα θα υποβληθεί σε στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και θα εγκριθεί με ΚΥΑ.
Σύμφωνα με τον προκαταρκτικό ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας, ο στόχος για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα (ΥΑΠ) είναι 1.900 MW το 2030 και 6.200 MW το 2035. Ο στόχος για το 2050 είναι 17.300 MW. H επίτευξη αυτών των στόχων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις: πάνω από 6 δις € έως το 2030 και πάνω από 28 δις € έως το 2050. Οι επενδύσεις αυτές μπορεί και αναμένεται να έχουν υψηλή ελληνική προστιθέμενη αξία (σχεδόν 67%).
Η αποτελεσματική εφαρμογή στην πράξη του Εθνικού Προγράμματος για τα ΥΑΠ που ανακοινώθηκε συνιστά ευκαιρία για την πολιτεία και την κοινωνία. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει την εμπειρία από τον τρόπο ανάπτυξης των χερσαίων αιολικών τα τελευταία 30 χρόνια και να διδαχθεί από τα λάθη και τα σωστά που έχουν γίνει.
Απαιτούνται δράσεις σε 6 άξονες:
- H διαμόρφωση ενός ευέλικτου συστήματος αδειοδότησης, με βάση τις πρόνοιες της ευρωπαϊκής νομοθεσίας του σχεδίου REPowerEU, που θα διασφαλίσει ότι οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές και τα έργα τους, όταν επιλεγούν, δεν θα αντιμετωπίσουν ένα κυκεώνα γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων.
- Η ταχεία προώθηση των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας, προκειμένου το πλούσιο αιολικό δυναμικό του Αιγαίου να αποτελέσει απαραίτητο πυλώνα για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης. Πρωτοβουλίες, όπως ο Green Aegean Interconnector, πρέπει να ενισχυθούν σε υψηλότατο επίπεδο.
- Η κατάρτιση ενός ειδικού και στοχευμένου προγράμματος ενίσχυσης επενδύσεων σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Έτσι η χώρα μπορεί να επιδιώξει να εξυπηρετεί όχι μόνο τα δικά της ΥΑΠ αλλά και τα ΥΑΠ της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου.
- Εξαντλητικός και διαρκής διάλογος με την κοινωνία, τις τοπικές αυτοδιοικήσεις και τις επαγγελματικές ενώσεις που εμπλέκονται με το θαλάσσιο χώρο, προκειμένου να εξηγηθούν τα οφέλη και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και έγκυρα ανησυχίες και ερωτήματα που πάντοτε προκύπτουν.
- Η κατάρτιση σε υψηλό επίπεδο, και η υλοποίηση ενός οδικού χάρτη για την αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού σε όλο το Αιγαίο Πέλαγος, με βάση το διεθνές δίκαιο.
- Η ενίσχυση από την Πολιτεία της ΕΔΕΥΕΠ με περισσότερους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους προκειμένου να κινηθεί ακόμα πιο γρήγορα προς το στόχο.
Ιδίως τονίζεται ότι για να μεγιστοποιηθούν τα αναπτυξιακά οφέλη για την Ελλάδα, η ανάπτυξη των ΥΑΠ πρέπει να συνοδευθεί με την ανάπτυξη μιας εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας που θα εμπλέκει παραδοσιακούς και νέους τομείς της οικονομίας μας, όπως ναυπηγεία, λιμάνια, βιομηχανίες καλωδίων, τσιμέντου και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, βιομηχανίες μετάλλων και μεταλλικών κατασκευών, μεταφορές, ναυτιλία, υπηρεσίες κλπ.
Για αυτό, όπως αναφέρεται, η ΕΛΕΤΑΕΝ, σε συνεργασία με τη Νορβηγική Ένωση Υπεράκτιας Αιολικής Ενέργειας (Norwegian Offshore Wind), οργανώνει ένα διήμερο σχετικών δράσεων και εκδηλώσεων. Συγκεκριμένα, το πρωί της Πέμπτης 23ης Νοεμβρίου 2023, οργανώνεται στις εγκαταστάσεις της OTE Academy στο Μαρούσι συνέδριο -με ελεύθερη είσοδο για το κοινό- για την εφοδιαστική αλυσίδα των ΥΑΠ. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας και την επομένη, θα πραγματοποιηθούν κοινή συνάντηση εργασίας και κατ’ ιδίαν συναντήσεις ελληνικών και νορβηγικών επιχειρήσεων με σκοπό τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την αναζήτηση συνεργειών.
Τα κέρδη
Πάντως, κοινός παρονομαστής αποτελεί το γεγονός ότι το όλο εγχείρημα αποτελεί μια ευκαιρία για τη χώρα να γίνει εξαγωγός ενέργειας, αλλά και να τονώσει παράπλευρους οικονομικούς κλάδους όπως είναι τα ναυπηγεία, από τα οποία (π.χ. ΟΝΕΧ) έχει καταγραφεί ενδιαφέρον για τις πλωτές εξέδρες. αλλά και η βιομηχανία καλωδίων, που στην Ελλάδα είναι ισχυρή με διεθνή αναφορά. Ήδη, π.χ. η Cenergy έχει έντονη παρουσία διεθνώς ενώ και άλλες εταιρείες από κλάδους της εμπλεκόμενης εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν ξεκινήσει επαφές.
Όπως επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης μιλώντας στην έναρξη της εκδήλωσης της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) η ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων θα καταστήσει τη χώρα εξαγωγική σημειώνοντας ιδιαίτερα την ποιότητα της παραγόμενης ενέργειας που είναι διαθέσιμη για περισσότερες ώρες την ημέρα σε σχέση με τα χερσαία. Στάθηκε στις δυνατότητες ανάπτυξης της βιομηχανίας (καλώδια, βάσεις έδρασης, ανεμογεννήτριες) αλλά και στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας που είναι το υψηλό αιολικό δυναμικό και το δίκτυο που αναπτύσσεται για τη διασύνδεση των νησιών ενώ σημείωσε ότι οι διαδικασίες θα προχωρήσουν ταχύτατα καθώς θα προχωρούν παράλληλα οι μελέτες και οι αδειοδοτήσεις.
Η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου τόνισε ότι τα υπεράκτια αιολικά πάρκα θα αποσυμφορήσουν ηλεκτρικό χώρο στη στεριά ενώ θα εισφέρουν προστιθέμενη αξία στη βιομηχανία, τα ναυπηγεία, θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
Τόσο ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ κ. Αριστοφάνης Στεφάτος όσο και ο γενικός γραμματέας Ενέργειας κ. Αριστοτέλης Αιβαλιώτης συνέδεσαν το Πρόγραμμα με την ανάγκη να αποκτήσει η Ελλάδα τεχνογνωσία και να αναπτύξει την απαραίτητη εφοδιαστική αλυσίδα κάτι που θα επιδιωχθεί με την ανάπτυξη ενός ή και δύο πλωτών αιολικών ως πιλοτικά έργα, για τα οποία θα αναζητηθούν κονδύλια από το Ταμείο Απανθρακοποίησης των νησιών, επιλογή που με μεγάλη επιφύλαξη φαίνεται να υποδέχτηκαν οι επενδυτές. Ο κ. Στεφάτος σημείωσε ότι υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για επενδύσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα.
