Δράσεις αντιπυρικής προστασίας και αναδάσωσης, αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και έργα εξοικονόμησης ενέργειας σε δημοτικά και σχολικά κτίρια συγκαταλέγονται στις 32 κατηγορίες έργων και δράσεων που μπορούν να χρηματοδοτήσουν οι δήμοι από το ειδικό τέλος ΑΠΕ, όπως προβλέπεται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών, που υπογράφηκε την Πέμπτη 22 Αυγούστου.
Η υπογραφή της ΚΥΑ για το θεσμικό πλαίσιο που διέπει το ειδικό τέλος ΑΠΕ βάσει του Ν.4964/2022, ανοίγει τον δρόμο, όπως έχει επισημάνει το energymag ώστε αμέσως μετά να εκκινήσει ο επιμερισμός και η καταβολή του ειδικού τέλους για το 2023, το 60% του οποίου διατίθεται στον οικείο δήμο και το 40% στους καταναλωτές.
Είσπραξη τέλους: ο ρόλος ΔΑΠΕΕΠ και ΔΕΔΔΗΕ και οι συνέπειες για αυτούς που δεν το καταβάλλουν
Σύμφωνα με την ΚΥΑ που φέρει τις υπογραφές των υπουργών Θόδωρου Σκυλακάκη και Νίκης Κεραμέως και της υφυπουργού Αλεξάνδρας Σδούκου, την αρμοδιότητα για την παρακράτηση του ειδικού τέλους στις περιπτώσεις των Σταθμών οι οποίοι έχουν εν ισχύ Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης των άρθρων 9 ή 10 του Ν. 4414/2016, ή Σύμβαση Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας του άρθρου 12 του Ν. 3468/2006, ή αντίστοιχη Σύμβαση Αγοραπωλησίας Ηλεκτρικής Ενέργειας προ του Ν. 3468/2006 έχουν ο Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης Α.Ε. (ΔΑΠΕΕΠ) και για την περίπτωση των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΜΔΝ) ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε. (ΔΕΔΔΗΕ-ΜΔΝ).
Ο ΔΑΠΕΕΠ και ο ΔΕΔΔΗΕ-ΜΔΝ αντίστοιχα λαμβάνουν υπόψη τα στοιχεία παραγωγής των Σταθμών και υπολογίζουν τα ποσά που αντιστοιχούν στο ειδικό τέλος για κάθε Σταθμό. Εάν το ποσό της λειτουργικής ενίσχυσης που προκύπτει στο πλαίσιο της σχετικής Σύμβασης Λειτουργικής Ενίσχυσης είναι αρνητικό, ο ΔΑΠΕΕΠ και ΔΕΔΔΗΕ-ΜΔΝ αντίστοιχα εκδίδουν τιμολόγιο με το ποσό του ειδικού τέλους προς τον παραγωγό του Σταθμού.
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις αρμόδιος είναι ο ΔΑΠΕΕΠ, ο οποίος εκδίδει τιμολόγιο προς τους παραγωγούς των Σταθμών, με τα ποσά που αντιστοιχούν στο ειδικό τέλος, τα οποία καταβάλλονται από τους παραγωγούς των Σταθμών στον ΔΑΠΕΕΠ, εντός του πρώτου διμήνου του επόμενου έτους στο οποίο αντιστοιχεί το ειδικό τέλος.
Εάν οι παραγωγοί ενέργειας δεν καταβάλλουν εμπρόθεσμα το ποσό, ο ΔΑΠΕΕΠ υποχρεούται να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες:
-Να διαγράψει τον Σταθμό από το μητρώο σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ).
-Να διαγράψει τον Σταθμό από τον πίνακα αντιστοίχισης μονάδων «Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ΥΣΑ» και Συμμετεχόντων στην Αγορά.
-Να ενημερώσει την Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας Α.Ε. και την Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε. (ΑΔΜΗΕ).
-Να διεκδικήσει τα οφειλόμενα ποσά.
Το Χρηματιστήριο Ενέργειας και ο ΑΔΜΗΕ υποχρεούνται, εντός μίας ημέρας από την ενημέρωση που θα λάβουν από τον ΔΑΠΕΕΠ, να διαγράψουν τον Σταθμό από το Μητρώο Συμμετεχόντων και το Μητρώο Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ) αντίστοιχα. Οι εν λόγω συνέπειες αίρονται μετά την παρέλευση 60 ημερών από την ημερομηνία εξόφλησης των οφειλόμενων.
Ποιες κοινότητες και ποιοι καταναλωτές επωφελούνται
Δικαιούχοι της πίστωσης του ειδικού τέλους υπέρ οικιακών καταναλωτών είναι οι οικιακοί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, για το χρονικό διάστημα που έχουν ενεργή σύνδεση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας, όπου λειτουργούν οι Σταθμοί, και εντός των διοικητικών ορίων του ΟΤΑ Α’ βαθμού, στην περίπτωση που δεν αποτελείται από κοινότητες. Οι οικιακοί καταναλωτές προσδιορίζονται από τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ.
Για τον προσδιορισμό των διοικητικών ορίων των κοινοτήτων χρησιμοποιούνται τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών. Στις περιπτώσεις που ο Σταθμός είναι εγκατεστημένος εντός των διοικητικών ορίων περισσοτέρων της μίας κοινότητας, τα ποσά του ειδικού τέλους από το Σταθμό επιμερίζονται λαμβάνοντας υπόψη τις μονάδες του Σταθμού ως εξής:
-Στην περίπτωση αιολικού Σταθμού, ως μονάδες του Σταθμού θεωρούνται οι ανεμογεννήτριες αυτού. Τα ποσά του ειδικού τέλους επιμερίζονται στις κοινότητες ανάλογα με την εγκατεστημένη ισχύ των ανεμογεννητριών. Εάν μία ανεμογεννήτρια είναι εγκατεστημένη στα διοικητικά όρια περισσοτέρων της μίας κοινότητας, η ισχύς της ανεμογεννήτρια ισοκατανέμεται σε αυτές.
-Στην περίπτωση υδροηλεκτρικού Σταθμού, ως μονάδες του Σταθμού θεωρούνται η υδροληψία, το φράγμα και ο σταθμός παραγωγής αυτού. Εάν τμήμα, έστω και μίας εκ των μονάδων του υδροηλεκτρικού Σταθμού, βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων περισσοτέρων της μίας κοινότητας, τα ποσά του ειδικού τέλους ισοκατανέμονται σε αυτές.
-Για Σταθμό, εκτός αιολικού και υδροηλεκτρικού Σταθμού, εάν τμήμα του γηπέδου εγκατάστασης του Σταθμού βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων περισσοτέρων της μίας κοινότητας, τα ποσά του ειδικού τέλους ισοκατανέμονται σε αυτές.
-Στην περίπτωση υβριδικού Σταθμού ή Σταθμού ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας των παρ. 11Α και 11Β του άρθρου 10 του ν.4685/2020, εάν τμήμα, έστω και μίας εκ των μονάδων του Σταθμού (ανεμογεννήτριες, υδροληψία, φράγμα, υδροηλεκτρικός σταθμός, γήπεδο φωτοβολταϊκού σταθμού, γήπεδο εγκατάστασης συστήματος αποθήκευσης), βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων περισσοτέρων της μίας κοινότητας, τα ποσά του ειδικού τέλους ισοκατανέμονται σε αυτές.
Οι 32 κατηγορίες δράσεων και έργων που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση
Με βάση την ΚΥΑ, οι δήμοι μπορούν να επιλέξουν δράσεις και έργα από 32 κατηγορίες για να χρηματοδοτηθούν από το ειδικό τέλος.
Συγκεκριμένα:
*Περιβαλλοντικές δράσεις:
- αναδάσωση και φύτευση δέντρων εντός οικισμών,
- αγορά ηλεκτρικών οχημάτων για δημοτικές συγκοινωνίες,
- καθαρισμοί αλσυλλίων και κλαδεύσεις δέντρων,
- έργα αντιπυρικής προστασίας,
- συστήματα τηλε-εποπτείας και παρακολούθησης για την αντιπυρική προστασία,
- καθαρισμός και σήμανση πεζοπορικών μονοπατιών,
- έργα εξοικονόμησης ενέργειας σε κοινοτικά, δημοτικά και σχολικά κτήρια (π.χ. θερμομόνωση, εγκατάσταση αντλιών θερμότητας κ.λπ.),
- προώθηση της ανακύκλωσης, διαλογής απορριμμάτων στην πηγή (π.χ. ειδικοί κάδοι ανά είδος, πρόγραμμα κομποστοποίησης των οργανικών αποβλήτων),
- χρηματοδότηση εξοπλισμού ομάδων εθελοντικής δασοπροστασίας.
*Έργα τοπικής ανάπτυξης:
- κατασκευή και έργα συντήρησης σε πλατείες, παιδικές χαρές κ.λπ.,
- κατασκευή και έργα συντήρησης αθλητικών κέντρων (π.χ. γήπεδα μπάσκετ, τένις, ποδοσφαίρου κ.λπ.),
- αναβάθμιση και συντήρηση σχολικών κτηρίων,
- έργα αντιπλημμυρικής προστασίας,
- συντήρηση οδικού δικτύου (π.χ. συντήρηση ασφάλτου, συντήρηση αγροτοδασικού οδικού δικτύου, καθαρισμός και κατασκευή οχετών για την αποτελεσματική παροχέτευση όμβριων υδάτων κ.λπ.),
- έργα που αποσκοπούν στην ανάπλαση παραθαλάσσιων περιοχών,
- έργα ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης (π.χ. γεωτρήσεις, έργα αφαλάτωσης, αγωγοί όμβριων υδάτων, αρδευτικά φράγματα, βιολογικοί καθαρισμοί κ.λπ.),
- χρηματοδότηση σχολικών δράσεων και σχολικού εξοπλισμού,
- χρηματοδότηση δημοτικού φωτισμού οικισμών (ΦΟΠ),
- χρηματοδότηση προγραμμάτων τηλεπαρακολούθησης και τηλεμετρίας,
- προγράμματα ενίσχυσης, προώθησης και διαφήμισης του τοπικού τουριστικού προϊόντος,
- προγράμματα ενίσχυσης, προώθησης και διαφήμισης τοπικών προϊόντων,
- συντήρηση έργων ιστορικής μνήμης και πολιτιστικής κληρονομιάς,
- έργα αναστήλωσης διατηρητέων κτηρίων και ανάδειξης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς,
- ανέγερση και συντήρηση δημοτικών βιβλιοθηκών,
- διοργάνωση αθλητικών δράσεων (π.χ. αγώνες δρόμου, ποδηλατικοί αγώνες κ.λπ.).
Έργα κοινωνικής υποστήριξης:
- οργάνωση δομών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και χρηματοδότησή τους,
- οργάνωση προγραμμάτων επαγγελματικού προσανατολισμού, κατάρτισης, δια βίου εκπαίδευσης, κοινωνικού φροντιστηρίου για μαθητές ευάλωτων οικογενειών κ.λπ.,
- οργάνωση και χρηματοδότηση κοινωνικού παντοπωλείου,
- οργάνωση κοινωνικού ιατρείου και φαρμακείου και χρηματοδότηση του ανθρώπινου δυναμικού και του εξοπλισμού τους (π.χ. ιατρικά μηχανήματα, κλίνες, ασθενοφόρα, υπολογιστικά συστήματα, σύνδεση στο διαδίκτυο κ.λπ.),
- χρηματοδότηση τροφείων βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών για μαθητές ευάλωτων οικογενειών,
- υλοποίηση έργων για την εξασφάλιση της προσβασιμότητας σε δημοτικούς και κοινόχρηστους χώρους, σε δημοτικά μέσα μεταφοράς και σε ψηφιακές υπηρεσίες για τα άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ),
- υλοποίηση δράσεων για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα δικαιώματα, τις ανάγκες και την κοινωνική ένταξη εν γένει των ΑμεΑ.
