Ανοιχτή άφησε, μιλώντας νωρίτερα το πρωί της Πέμπτης 22/8 στον Τ/Σ Open την προώθηση αλλαγών στον αντιπυρικό κανονισμό ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Όπως τόνισε καταβάλλεται προσπάθεια να έχει “μικρότερο κόστος ο αντιπυρικός κανονισμός”, που ίσχυσε φέτος και οδήγησε σε σημαντικά βάρη όσους και όσες έχουν ιδιοκτησίες κοντά σε δασικές περιοχές ή περιαστικά δάση.
Παράλληλα τόνισε ότι η αντιπυρική θωράκιση γίνεται με πόρους που προέρχονται “από την κοινωνία και θα πρέπει να μοιράζονται..Τόνισε, δε, ότι μέσω της φορολογίας το κόστος θα πρέπει αναλογικά να επιβαρύνει τους πολίτες.
“Αν έχεις χτίσει μέσα στο δάσος δεν μπορεί να πληρώσει το ίδιο με σένα και ο φορολογούμενος ο οποίος έχει σπίτι στην Κυψέλη. Δεν μπορεί να έχει την ίδια επιβάρυνση με έναν ιδιοκτήτη σε μια δασική περιοχή” τόνισε ο υπουργός παραδεχόμενος ότι “η λογική της μοιρασιάς θέλει κόπο να γίνει αντιληπτή στην Ελλάδα” αναφερόμενος στις αντιδράσεις ιδιοκτητών σε περιοχές με δασικές εκτάσεις σε σχέση με τα κόστη καθαρισμού των οικοπέδων τους και εν γένει θωράκισής τους.
Ο υπουργός, απαντώντας σε ήπιους τόνους στην Αντιπολίτευση, που έκανε λόγο για μετάθεση ευθυνών δασοπροστασίας στους πολίτες και πάλι τόνισε την ανάγκη συνάθροισης δυνάμεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Τα τεχνικά σχέδια αντιπυρικής άμυνας
Να σημειωθεί ότι όσοι ιδιοκτήτες έχουν ακίνητα σε περιαστικά δάση ή σε περιοχές εντός δασικών εκτάσεων θα πρέπει να οργανώσουν στη βάση ειδικού τεχνικού σχεδίου την αντιπυρική τους άμυνα. Ουσιαστικά καλούνται να εκπονήσουν σχετικές μελέτες με δική τους δαπάνη, αναφέροντας στην συνολική εθνική προσπάθεια για τη θωράκιση των δασών.
Βέβαια το νέο μέτρο αυτό, που επιβάλλει στους ιδιοκτήτες κάθε χρόνο να εκπονούν ειδικές μελέτες και άρα να βάζουν στο πρόγραμμα ετήσιων δαπανών για το ακίνητό τους ένα έξτρα ποσό, φέρνει νέες επιβαρύνσεις σε χιλιάδες ιδιοκτήτες, πολλώ μάλλον, καθώς τα επαπειλούμενα πρόστιμα είναι βαριά, όπως και τυχόν παρενέργειες.
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει σε ετήσια βάση κατά την αντιπυρική περίοδο να υποβάλλουν τεχνική έκθεση που θα καταρτίζει αρμόδιος τεχνικός όπως μηχανικός, δασολόγος, δασοπόνος, πολιτικός μηχανικός, γεωτέχνης ή γεωπόνος.
Θα υποδεικνύονται τα μέτρα πυροπροστασίας που πρέπει να λάβουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου, να υποβάλλουν την έκθεση στον Δήμο που βρίσκονται και εντός ενός μήνα να τα υλοποιούν και να υποβάλλουν σχετική υπεύθυνη δήλωση επίσης στο αρμόδιο τμήμα του Δήμου και αργότερα σε ειδική πλατφόρμα που έχει προβλεφθεί.
Πρόκειται για μέτρα που όχι μόνο αιφνιδιάζουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και τους επιβαρύνουν με επιπρόσθετο διοικητικό και οικονομικό κόστος όπως επισημαίνει η ΠΟΜΙΔΑ.
Παράλληλα οι διπλωματούχοι μηχανικοί του Δημοσίου κάνουν λόγο για ένα ανεφάρμοστο μέτρο με πλήθος προβληματικά σημεία και στη λογική της ατομικής ευθύνης και μάλιστα με επιβαρύνσεις για τους ιδιοκτήτες.
Τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας αφορούν στην πρόσβαση στο ακίνητο, στη δημιουργία ζωνών προστασίας, στην αποθήκευση υλικών, στον τακτικό καθαρισμό και στην εκπόνηση Σχεδίου Προετοιμασίας Εκκένωσης.
Επίσης οι ιδιοκτήτες υποχρεούνται να προβούν σε σύνταξη Εντύπου Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Τεχνικής Έκθεσης αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα.
Ωστόσο, όπως τόνισε ο κ. Σκυλακάκης με αφορμή την πυρκαγιά στην Αν. Αττική, ¨”τα καθαρισμένα οικόπεδα κράτησαν καλύτερα”.
Υπενθυμίζεται, ότι όπως ανέφερε ενημερωτικό σημείωμα πριν λίγες μέρες το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε ενημερωτικό του σημείωμα με βάση τη πλατφόρμα για τις δηλώσεις των Ακαθάριστων Οικοπέδων, η οποία υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας και Εσωτερικών, αξιοποιώντας χρήσιμα δεδομένα από το Κτηματολόγιο, τα καθαρισμένα οικόπεδα ανταποκρίθηκαν καλύτερα στην επέλαση της πυρκαγιάς.
Πιο συγκεκριμένα όπως αναφέρθηκε , «πραγματοποιήθηκε ανάλυση των δεδομένων και αντιπαραβολή με τις 83.000 δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων στις πυρόπληκτες περιοχές των Δήμων Βριλησσίων, Διονύσου, Μαραθώνα, Μεγαρέων, Παλλήνης, Πεντέλης, Ραφήνας – Πικερμίου, Χαλανδρίου και Ωρωπού. Από τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την ανάλυση αυτή είναι ότι στις περιοχές που είχαμε πολυάριθμες και χωρικά πυκνές δηλώσεις καθαρισμού, η φωτιά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προχώρησε στο εσωτερικό τους, ενώ εκεί που δεν είχαμε δηλώσεις η φωτιά εξαπλώθηκε πιο μαζικά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο οικισμός της «Διώνης» στο Δήμο Ραφήνας – Πικερμίου. Στη συγκεκριμένη περιοχή είχαμε μαζικούς καθαρισμούς οικοπέδων, είχαν γίνει 300 δηλώσεις καθαρισμού και ενώ η πυρκαγιά διέσχισε μέρος του οικισμού, δεν υπήρξαν σημαντικές ζημιές σε κατοικίες.
Παράλληλα, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας που συντονίζει τα κλιμάκια που πραγματοποιούν ελέγχους και αυτοψίες σε κτιριακές υποδομές στις πυρόπληκτες περιοχές, πραγματοποιήθηκε ανάλυση και σύγκριση των δορυφορικών δεδομένων με αυτά από τις αυτοψίες και τις δηλώσεις καθαρισμών οικοπέδων. Συγκεκριμένα, σε περιοχές που δεν είχαν γίνει δηλώσεις καθαρισμού οικοπέδων υπήρχαν αρκετές περιπτώσεις που καταγράφηκαν στις αυτοψίες καμένες κατοικίες ακατάλληλες και προσωρινά ακατάλληλες προς χρήση.
Συγκεκριμένα από τις 146 κατοικίες που χαρακτηρίστηκαν μέχρι σήμερα ακατάλληλες προς χρήση και κατεδαφιστέες («κόκκινες») και προσωρινά ακατάλληλες προς χρήση («κίτρινες»), το 80% δεν είχε δήλωση καθαρισμού των οικοπέδων τους, ενώ στο 20% των περιπτώσεων που αυτό είχε συμβεί, οι ζημιές ήταν ως επί το πλείστον πιο περιορισμένες.
Στόχος του συστήματος καταγραφής των καθαρισμένων οικοπέδων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας, είναι να ενισχυθεί περαιτέρω, να συνδεθεί σταδιακά με τα συστήματα διαχείρισης δορυφορικών δεδομένων και να συμβάλλει σημαντικά στην προετοιμασία πανελλαδικά των ιδιοκτησιών για την αντιπυρική περίοδο, τον έλεγχο των καθαρισμών και την απομάκρυνσης της φυτικής ύλης από τα οικόπεδα» ανέφερε το Υπ. Ψηφιακής διακυβέρνησης.
Τα κόστη
Πάντως σε σχέση με τα κόστη, ο Συνήγορος του Πολίτη την περασμένη άνοιξη έκανε ηχηρή παρέμβαση για τα μέτρα που προβλέπει ο Κανονισμός Πυροπροστασίας. Τόνισε ότι θίγεται το συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας, καθώς η εφαρμογή τους συνεπάγεται μεγάλο κόστος το οποίο οδηγεί σε αναγκαστικές μεταβιβάσεις ακινήτων.
Πρώτες διορθώσεις
Υπενθυμίζεται ότι εν όψει των νέων δεδομένων για τα κόστη που προανήγγειλε ο κ. Σκυλακάκης ήδη έχει εκδοθεί εγκύκλιος που «διορθώνει» την οριζόντια υποχρέωση λήψης μέτρων και υποβολής των σχετικών μελετών, η οποία όριζε ότι αφορούσε όλα τα ακίνητα σε ακτίνα 300 μέτρων ακόμα και από πάρκα ή άλση με αποτέλεσμα σε πολλούς αστικούς και ημιαστικούς δήμους να συμπεριλαμβάνονται εκτάσεις που έφταναν έως και το 1/3 των δήμων με τον αριθμό των ακινήτων που αφορούσε να ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια.
Πλέον διευκρινίζεται ότι «ο κανονισμός αφορά σε δομημένα ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε δάση, δασικές εκτάσεις, περιαστικό πράσινο, κηρυγμένες δασωτέες, αναδασωτέες και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και σε ακτίνα τριακοσίων (300) μέτρων από τα όρια των εκτάσεων αυτών. Αφορά επίσης κτίσματα εντός πάρκων και αλσών πόλεων και οικιστικών περιοχών.
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση των αλσών, ο κανονισμός εφαρμόζεται μόνο στα κτίρια που βρίσκονται εντός αυτών και όχι στα όμορα του άλσους ακίνητα, ούτε και σε αυτά που έχουν πρόσωπο στο άλσος».
Στην ερμηνευτική εγκύκλιο ορίζεται ότι η εφαρμογή του κανονισμού περιλαμβάνει τρία στάδια και συγκεκριμένα την αξιολόγηση της επικινδυνότητας του ακινήτου, τη σύνταξη τεχνικής έκθεσης μέτρων και ενεργειών, καθώς και τη δήλωση εφαρμογής τους από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Ξεκαθαρίζεται ότι τόσο η αξιολόγηση όσο και η τεχνική έκθεση διενεργούνται άπαξ εκτός αν υπάρχουν αλλαγές.
Αναλυτικά:
Η αξιολόγηση της επικινδυνότητας των ακινήτων γίνεται για την περιοχή επιρροής του ακινήτου και αποτυπώνεται στο Έντυπο αξιολόγησης επικινδυνότητας από το οποίο προκύπτει η κατάταξή του (χαμηλή, μέση, υψηλή και ιδιαίτερα υψηλή). Το έντυπο αξιολόγησης συντάσσεται άπαξ και επανασύνταξή του απαιτείται µόνο στην περίπτωση που τροποποιηθούν οι παράμετροι που λήφθηκαν υπόψη κατά την αξιολόγηση (όπως για παράδειγμα τυχόν αλλαγή στο πλάτος της οδού πρόσβασης στο ακίνητο, προσθήκη σημείου υδροληψίας πυροσβεστικού οχήματος, δόμηση νέων κτιρίων στα όμορα ακίνητα με επίπτωση στον 3 δείκτη της πυκνότητας του δομημένου περιβάλλοντος) εφόσον επιφέρουν μεταβολή στην κατηγορία επικινδυνότητας του ακινήτου.
Το Έντυπο αξιολόγησης συντάσσεται από τεχνικό επιστήμονα με κατάρτιση σε θέματα τοπογραφίας, βλάστησης, υποδομών και δικτύων, δηλαδή από μηχανικούς (τοπογράφους, αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, μηχανολόγους μηχανικούς, μηχανικούς περιβάλλοντος, κ.λ.π,) καθώς και δασολόγους, γεωπόνους ή γεωτεχνικούς επιστήμονες.
Κατ’ εξαίρεση στην περίπτωση οικισµών, οριοθετημένων ή μη και οικιστικών πυκνώσεων που περιβάλλονται στο σύνολό τους από δασικές, χορτολιβαδικές, αναδασωτέες και λοιπές εκτάσεις, η αξιολόγηση της επικινδυνότητας συντάσσεται για το σύνολο του οικισµού, σε ένα ενιαίο έντυπο, με µέριµνα του αρµόδιου ΟΤΑ.
Η τεχνική έκθεση συντάσσεται επίσης μία φορά, αλλά επανυποβάλλεται επικαιροποιημένη στην περίπτωση τροποποίησης, είτε του εντύπου αξιολόγησης επικινδυνότητας, είτε εφόσον υπάρχουν αλλαγές, όπως για παράδειγμα προσθήκη νέου κτίσματος στο ακίνητο ή επέκταση υφισταμένου.
Η έκθεση συντάσσεται από επιστήμονες του τεχνικού κλάδου και συγκεκριμένα από μηχανικούς κάθε ειδικότητας. Το έντυπο αξιολόγησης και η τεχνική έκθεση μπορούν να συνταχθούν από τον ίδιο τεχνικό επιστήμονα ή από διαφορετικούς, αλλά το περιεχόμενό τους θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να συγκλίνει. Η τεχνική έκθεση περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:
περιγραφή του ακινήτου, με ιδιαίτερη αναφορά στη θέση του ως προς τη δασική, αναδασωτέα, κ.λ.π έκταση, των κτισμάτων εντός του ακινήτου, καθώς και του είδους, μεγέθους και θέσης των φυτών, περιγραφή των γειτονικών ιδιοκτησιών, τυχόν κτισμάτων εντός αυτών και του περιβάλλοντος χώρου τους και κάθε άλλου κρίσιμου στοιχείου
καθορισμό των απαιτούμενων προληπτικών μέτρων, μέτρων παθητικής πυροπροστασίας και μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας, καθώς και τυχόν συστάσεις προς τους ιδιοκτήτες για το σχέδιο προετοιμασίας εκκένωσης, – των εργασιών και ενεργειών που πρέπει να γίνουν στην περίπτωση ακινήτων με υφιστάμενα κτίρια για την τήρηση των προβλεπόμενων μέτρων, – των κατά περίπτωση απαιτούμενων διοικητικών πράξεων εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών και συνοδεύεται από σχέδιο κάτοψης του ακινήτου όπου αποτυπώνονται τα απαραίτητα στοιχεία, όπως ενδεικτικά, οι θέσεις των κτισµάτων κύριας και βοηθητικής χρήσης, η πρόσβαση στο ακίνητο, οι ζώνες προστασίας, οι θέσεις και αποστάσεις των δέντρων, οι αποστάσεις των όµορων κτιρίων, κ.λ.π
Τα μέτρα για τη φετινή χρονιά
Όπως διευκρινίστηκε στην εγκύκλιο, για τη φετινή αντιπυρική περίοδο εφαρμόζονται μόνο τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας, τα οποία είναι:
εξασφάλιση καθαρής από καύσιμες ύλες πρόσβασης στο ακίνητο,
τακτικός καθαρισµός ο οποίος περιλαμβάνει τακτικό κλάδεµα και καθαρισµό δένδρων και θάµνων από τυχόν υπάρχοντα ξερά, αραίωµα της µη ανθεκτικής στη φωτιά δενδρώδους βλάστησης, κοπή κλαδιών που εφάπτονται ή βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τα εξωτερικά δοµικά στοιχεία του κτιρίου, καθαρισμός εδάφους (πευκοβελόνες), κούρεμα χόρτων, τακτικός έλεγχος και συντήρηση του αρδευτικού συστήµατος, καθαρισμός στεγών και υδρορροών από καύσιμες ύλες.
μεταφορά υλικών που τυχόν αποθηκεύονται ελεύθερα στο ακίνητο, όπως απορρίμματα, καυσόξυλα, δοχεία με καύσιμα, χρώματα κ.λ.π σε κλειστό χώρο ή πυράντοχο ερμάριο.
σύνταξη από τον ή τους ιδιοκτήτες του ακινήτου του σχεδίου προετοιμασίας εκκένωσης, δηλαδή μίας λίστας ελέγχου και ενεργειών που θα αυξήσει τον βαθμό ετοιμότητας σε περίπτωση συμβάντος πυρκαγιάς, στην οποία καταγράφονται οι απαραίτητες ενέργειες πριν την εκκένωση του κτιρίου, καθώς και ο τρόπος διαφυγής των χρηστών από το ακίνητο σε ασφαλές μέρος. Στην περίπτωση ακινήτων µε περισσότερες της μίας ιδιοκτησίες το σχέδιο προετοιμασίας εκκένωσης συντάσσεται από το σύνολο των συνιδιοκτητών και αναρτάται σε εμφανές σημείο για την ενημέρωση ενοίκων και κοινού.
σχεδιασμός των περιμετρικών ζωνών προστασίας, δηλαδή των τριών επιπέδων διαβαθµισµένης προστασίας γύρω από κτίριο όπου γίνεται διαδοχική μείωση των καύσιμων υλών όσο πλησιάζουμε σε αυτό.
Το πλαίσιο
Υπενθυμίζεται ότι με το άρθρο 31 του Νόμου 5075 (ΦΕΚ Α΄206/ 12-12-2023θεσμοθετήθηκε η λειτουργία του Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών και καθαρισμού οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων. Σύμφωνα με αυτό οι ιδιοκτήτες είναι υποχρεωμένοι μέχρι την 30 Απριλίου κάθε έτους να δηλώνουν υπεύθυνα τον καθαρισμό του οικοπέδου τους. Στους υπόχρεους που δεν υποβάλλουν την υπεύθυνη δήλωση της, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χιλίων (1.000) ευρώ. Η υποβολή ψευδούς δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή εκατόν ογδόντα (180) έως τριακόσιες εξήντα (360) ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από εβδομήντα (70) ευρώ, ούτε ανώτερο από εκατό πενήντα (150) ευρώ.
