Η πρόοδος επί της νομοθετικής δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 (“Fit for 55”) τίθεται επί τάπητος του Ecofin την Τρίτη.
Ήδη, η Ελλάδα έχει προχωρήσει στην σύνταξη του πρώτου σχεδίου κλιματικού νόμου, όπου ενσωματώνονται οι στόχοι αυτοί.
Παράλληλα κι άλλες χώρες έχουν πράξει ανάλογα, ωστόσο υπάρχει έντονος προβληματισμός για το ύψος των «πράσινων δαπανών» πoυ απαιτούνται ώστε να γίνουν πράξη οι στόχοι του σχεδίου “Fit for 55”.
Ήδη, καταγράφεται υψηλό κόστος για τη λεγόμενη «πράσινη μετάβαση», ειδικά στο φόντο της κρίσης τιμών στην ενέργεια γι' αυτό και δεν είναι λίγοι εντός ΕΕ εκείνου που θεωρούν ότι θα πρέπει να μπει "φρένο" στη διαδικασία αυτή.
Όπως είναι φυσικό το κόστος μετάβασης επηρεάζει καταλυτικά και τη συζήτηση για τη δημοσιονομική πορεία της Ένωσης τα επόμενα χρόνια.
Κατά τη συνεδρίαση βέβαια των οργάνων της Ευρωζώνης που προηγείται το Eurogroup, με βάση την ατζέντα, δεν θα τεθεί το θέμα περαιτέρω ενίσχυσης σε νοικοκυριά κι επιχειρήσεις.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας
Λόγω της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, ωστόσο η κουβέντα για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας αυτόματα βάζει από την «πίσω πόρτα» ζητήματα δαπανών και νέων «πακέτων» για την ανάσχεση της ενεργειακής φτώχειας.
Άλλωστε η κατάσταση είναι δύσκολη για πολλά νοικοκυριά στην ΕΕ καθώς η τιμή του φυσικού αερίου είναι τέσσερεις φορές πιο πάνω σε σχέση με πέρυσι, ενώ η χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος κινείται σταθερά πάνω από τα 200 ευρώ.
Ήδη, βέβαια, καταγράφεται διχασμός μεταξύ Βορρά και Νότου μετά και το τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, όπου κατατέθηκε η πρόταση 5 κρατών μελών του Ευρωπαϊκού Νότου για τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.
Τα μπλοκ
Ειδικότερα, 9 κράτη μέλη του Βορρά, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Δανία, η Ολλανδία εξέφρασαν την ανοικτή διαφωνία τους με μια κοινή δήλωση στην πρόταση αυτή.
Όπως ανέφεραν η δομή που προτείνεται από τους 5 για την αγορά ενέργειας με ανώτατα όρια τιμών, με αλλαγή του τρόπου καθορισμού των εθνικών τιμών ενέργειας θα μπορούσε να υπονομεύσει την ανοικτή αγορά και την προσπάθεια για υλοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του Target Model.
Υπενθυμίζεται ότι στην πρόταση που παρουσίασαν οι πέντε Υπουργοί προβλέπει αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου η τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές να αντανακλά το μέσο κόστος του ενεργειακού μείγματος και το μέσο κόστος παραγωγής.
Επίσης προτείνουν μια πιο αναλογική καταγραφή του κόστους του μείγματος παραγωγής κάθε χώρας στη βάση της συμμετοχής κάθε πηγής (ΑΠΕ, φυσικό αέριο κτλ). Δηλαδή οι πιο ακριβές πηγές όπως πχ το φυσικό αέριο να έχουν αναλογική, με το εύρος παραγωγής, συμμετοχή, στην τελική διαμόρφωση της χονδρεμπορικής τιμής.
Ο Κ. Μητσοτάκης
Υπενθυμίζεται ότι ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πριν λίγες μέρες συμμετείχε σε διαδικτυακή συζήτηση με θέμα «Κλιματική Αλλαγή: Μία υπαρξιακή κρίση», την οποία διοργάνωσε το Harvard Business School Club of Greece.
«Η Ελλάδα στήριξε εξ αρχής τους φιλόδοξους στόχους της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την ατζέντα «Fit for 55» και την επιδίωξη να είμαστε κλιματικά ουδέτεροι έως το 2050. Πιστεύω πως, ως χώρα, είμαστε πρωτοπόροι σε διάφορα μέτωπα και στην κατάρτιση ενός συγκεκριμένου σχεδίου για το πώς μπορούμε να πετύχουμε αυτούς τους φιλόδοξους στόχους» ανέφερε τονίζοντας ότι:
«Θα πρέπει εξηγούμε με πειστικά επιχειρήματα στους πολίτες μας μας ότι οι ανανεώσιμες πηγές αποτελούν, αυτή τη στιγμή, τη φθηνότερη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Το γεγονός, λοιπόν, ότι αυξάνεται η τιμή του φυσικού αερίου δεν αποτελεί επιχείρημα υπέρ της παράτασης της χρήσης άνθρακα. Καλούμαι συνεχώς να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα. Αλλά θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι η στήριξη των νοικοκυριών συνεπάγεται σημαντικό κόστος. Αν δεν μπορούμε να το επωμιστούμε, αν δεν μπορούμε να αμβλύνουμε την αύξηση στους λογαριασμούς ρεύματος, τότε κινδυνεύουμε να χάσουμε τη στήριξη της κοινωνίας, καθώς σε αυτή την περίπτωση η πράσινη μετάβαση θα γίνει ιδιαίτερα επώδυνη, ειδικά για τα κοινωνικά στρώματα που έχουν μικρότερα εισοδήματα» ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
«Εμείς, όπως και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, αξιοποιούμε πόρους -στην περίπτωσή μας πρόκειται για έσοδα από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων (ETS), αλλά θα μπορούσαν να είναι άμεσες ενέσεις από τον προϋπολογισμό- στην προσπάθειά μας να μετριάσουμε την αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου. Εάν αυτό γίνει διαρθρωτικό πρόβλημα, ένα μεγαλύτερης διάρκειας πρόβλημα, τότε θα είχε μεγάλο κόστος και θα γινόταν δυσκολότερη η αντιμετώπιση του προβλήματος από πλευράς προϋπολογισμού» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης και συμπλήρωσε με αιχμή την πρωτοβουλία της Ελλάδας για τα θέματα πράσινης μετάβασης στη ναυτιλία, που αποτελούν πρώτης προτεραιότητας:
Η ναυτιλία
«Η παγκόσμια ναυτιλία ευθύνεται για λίγο λιγότερο από το 3% των παγκόσμιων εκπομπών. Σχεδόν το 90% των εμπορευμάτων μεταφέρονται μέσω θαλάσσης και δεν είναι σαφές προς το παρόν πώς θα μπορούσε να γίνει η απανθρακοποίηση του κλάδου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύω ότι χρειαζόμαστε περισσότερους πόρους και ταυτόχρονα χρειάζεται περισσότερη έρευνα όσον αφορά τις διαθέσιμες τεχνολογίες, ώστε να μπορέσουμε προωθήσουμε τις απαραίτητες αλλαγές για τη μείωση του αποτυπώματος της ναυτιλίας, από πλευράς εκπομπών, σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχουμε προτείνει την ίδρυση Ερευνητικού Κέντρου Εναλλακτικών Θαλάσσιων Καυσίμων και Τεχνολογιών της ΕΕ.
Επίσης, έχω ενθαρρύνει τους Έλληνες πλοιοκτήτες να έχουν ρόλο πρωτοπόρου κι όχι να ακολουθούν σε ό,τι αφορά την πράσινη μετάβαση, καθώς διαδραματίζουμε σημαντικό ρόλο στις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές. Αλλά δεν είναι ακόμη σαφές το ποια τεχνολογική καινοτομία θα επικρατήσει. Και αυτό δεν αφορά μόνο τους εφοπλιστές, αλλά και και αυτούς που αναπτύσσουν τη σχετική τεχνολογία. Αφορά, λοιπόν, τους μεγάλους κατασκευαστές κινητήρων. Αφορά τα μεγάλα ναυπηγεία. Πρέπει, λοιπόν, όλοι να συνεργαστούμε και να βεβαιωθούμε πως δεν θα υπονομεύσουμε την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής ναυτιλίας στην πορεία.
Η ναυτιλία -καθώς είναι εξ ορισμού μια παγκόσμια βιομηχανία- πρέπει να είναι πολύ ευαίσθητη ως προς τις ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών ναυτιλιακών εταιρειών. Επί της αρχής, έχουμε συζητήσει την επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων ώστε να καλύπτει και τη ναυτιλία. Δεν είμαστε αντίθετοι σε αυτό, αλλά θα πρέπει απλώς να συμβεί με τρόπο που να διασφαλίζει ότι τα έσοδα από το σύστημα αυτό κατανέμονται ορθώς, δίκαια και κατ’ αναλογία. Είμαι πεπεισμένος ότι θα βρούμε τη λύση για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. Απλώς δεν είναι σαφές, προς το παρόν, ποια θα είναι αυτή η λύση» ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
