Ενόψει της επικείμενης παγκόσμιας διάσκεψης για το κλίμα, η ΕΕ θα συνεχίσει να επιμένει ότι η Κίνα και άλλες μεγάλες χώρες εκπομπής ρύπων πρέπει να καταβάλουν το μερίδιο που τους αναλογεί στη χρηματοδότηση του κλίματος – αλλά ο τρόπος ακόμα αναζητείται.
Η χρηματοδότηση του κλίματος θα βρεθεί στο επίκεντρο της COP29, των ετήσιων παγκόσμιων διαπραγματεύσεων για το κλίμα, που θα διεξαχθούν στο Αζερμπαϊτζάν τον Νοέμβριο. Οι πλουσιότερες χώρες υποτίθεται ότι διοχετεύουν σήμερα 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετήσιας στήριξης στις φτωχότερες χώρες, αλλά αυτό αναμένεται να αντικατασταθεί από ένα νέο πλαίσιο από το 2025.
Το θέμα βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας πολιτικής για το κλίμα. Οι φτωχότερες χώρες υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να υποστηριχθούν στις προσπάθειές τους να απαλλαγούν από τον άνθρακα και να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή – καθώς οι πλουσιότερες χώρες ευθύνονται για τη μερίδα του λέοντος των ιστορικών εκπομπών.
Η Κίνα βρίσκεται ωστόσο στη μέση αυτής της συζήτησης.
Η ΕΕ, η οποία είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του κλίματος, έχει εδώ και καιρό πείσει την Κίνα να συμβάλει – αντί να αφήσει το Πεκίνο να κρυφτεί πίσω από το καθεστώς του 1992 ως αναπτυσσόμενη χώρα. Κάθε φορά που η Ευρώπη συναντά το Πεκίνο, το θέμα βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας.Στα επίσημα σχόλια, οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες φροντίζουν να μην αναφέρουν ποτέ τη λέξη ‘κλίμα’.
Ωστόσο, στα μέσα Αυγούστου, οι χώρες της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέβασαν τους τόνους, λέγοντας ότι οι χώρες «με υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και οικονομικές δυνατότητες» θα πρέπει να «συμμετάσχουν στην προσπάθεια», σε έγγραφο που υποβλήθηκε στον κλιματικό οργανισμό UNFCC από την ουγγρική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και την Επιτροπή.
Τώρα οι ευρωβουλευτές, οι οποίοι θα προετοιμάσουν τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να ενημερώσουν τη συνολική διαπραγματευτική θέση της ΕΕ, επιδιώκουν να εντείνουν περαιτέρω την πίεση.
«Για να διασφαλιστεί ουσιαστική πρόοδος, η χρηματοδότηση του κλίματος πρέπει να είναι δίκαιη και να αντικατοπτρίζει την οικονομική ισορροπία και τις ευθύνες όλων των μεγάλων παγκόσμιων δυνάμεων», λέει ο Javi López, Ισπανός σοσιαλιστής (S&D), ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη διαμόρφωση της θέσης του Κοινοβουλίου ενόψει της COP29 στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν Μπακού.
Παράλληλα με την προώθηση της διεύρυνσης της δεξαμενής των δωρητών για το κλίμα -το ψήφισμα που συνδιαπραγματεύεται ο ίδιος τονίζει ότι το μπλοκ είναι μακράν ο μεγαλύτερος χορηγός με σχεδόν 30 δισεκατομμύρια ευρώ σε συνεισφορές.
Η «προώθηση της πλήρους λειτουργικότητας» του Ταμείου Ζημιών και Απωλειών «θα πρέπει να αποτελέσει μόνιμο θέμα στο Μπακού», δήλωσε ο López στο Euractiv
Το Ταμείο Ζημιών και Απωλειών συμφωνήθηκε κατά τη διάρκεια των παγκόσμιων διαπραγματεύσεων του 2022 και είναι ο κύριος μηχανισμός που βοηθά τις φτωχότερες χώρες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις που σχετίζονται με το κλίμα.
Οι ευρωβουλευτές εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο να πιέσουν για έναν «επανασχεδιασμό των κριτηρίων» που χρησιμοποιούνται για να καθοριστεί ποιος κάνει δωρεές και ποιος λαμβάνει χρηματοδότηση για το κλίμα, δήλωσε στο Euractiv ο Peter Liese, γερμανός ευρωβουλευτής που συχνά είναι ο μππροστάρης του ΕΛΚ για τα θέματα γύρω από το κλίμα.
Η αρχική κατηγοριοποίηση, που χρονολογείται από τη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) το 1992, θεωρείται όλο και περισσότερο ξεπερασμένη, καθώς έχουν εμφανιστεί νέες οικονομικές δυνάμεις.
«Η Κίνα, η Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες έχουν εδώ και καιρό περισσότερες εκπομπές κατά κεφαλήν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι επίσης εξαιρετικά ισχυρές οικονομικά», δήλωσε ο Liese, προσθέτοντας ότι η ομάδα του υποστηρίζει έναν επικαιροποιημένο σχεδιασμό.
Η Lena Schilling, πράσινη αυστριακή ευρωβουλευτής που συνδιαπραγματεύεται το ψήφισμα της COP29, δήλωσε ότι «ο κόσμος του 1992» έχει περάσει προ πολλού και ότι «χώρες όπως η Σαουδική Αραβία ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και η Κίνα, έχουν και υψηλές εκπομπές και την ικανότητα να συνεισφέρουν οικονομικά».
Η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, εκπέμποντας το μεγαλύτερο ποσοστό CO2 από κάθε άλλη χώρα, ενώ το επίσημο καθεστώς της ως αναπτυσσόμενη χώρα την απαλλάσσει κανονικά από τη συνεισφορά στη χρηματοδότηση του κλίματος – ένα καθεστώς που η κυβέρνηση τονίζει συχνά.
Τόσο ο Καναδάς όσο και η Ελβετία, που παραδοσιακά συμμαχούν με την ΕΕ για τη δράση για το κλίμα, έχουν ήδη υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις για να συμπεριλάβουν την Κίνα και άλλες χώρες με μεγάλες εκπομπές CO2.
Η Βέρνη προτείνει να πληρώσουν οι δέκα μεγαλύτερες πηγές εκπομπών με κατά κεφαλήν ΑΕΠ άνω των 22.000 δολαρίων ΗΠΑ, προσαρμοσμένο στην αγοραστική δύναμη. Ο Καναδάς έχει ως όριο τα 20.000 δολάρια ΗΠΑ.
«Δεν έχουμε ακόμη μπορέσει να εξετάσουμε λεπτομερώς τις προτάσεις του Καναδά και της Ελβετίας, αλλά προσωπικά πιστεύω ότι είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», λέει ο Liese.
Οι προτάσεις ήταν «μια βάση πάνω στην οποία μπορούν να συνεχιστούν οι συζητήσεις», δήλωσε η Schilling στο Euractiv.
Αλλά πρώτα, το κοινοβούλιο πρέπει να βρει μια κοινή θέση – μια διαδικασία που ξεκίνησε στα τέλη Ιουλίου, όταν διορίστηκα και η Schilling, ο López και οι συνδιαπραγματευτές τους τα θέματα αυτά. Η συζήτησή τους θα συνεχιστεί σε μια συνάντηση των νομοθετών του περιβάλλοντος στις αρχές της Τετάρτης.
Η επίσημη διαπραγματευτική εντολή της ΕΕ θα εγκριθεί από τις χώρες της ΕΕ. «Πιστεύω ότι το Συμβούλιο βρίσκεται στο σωστό δρόμο για το θέμα αυτό», λέει ο Liese.
