«Πυρ ομαδών» κατά του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) εξαπολύουν εταιρείες του κλάδου με αφορμή το νέο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του για την περίοδο 2022-2031
Μεταξύ άλλων καταλογίζουν στην εταιρεία που ελέγχεται κατά 66% από σχήμα με επικεφαλής την Ιταλική SNAM, αδικαιολόγητες καθυστερήσεις που υπονομεύουν την επέκταση των δικτύων φυσικού αερίου σε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις της περιφέρειας και εκφράζουν έντονες ανησυχίες για τις συνέπειες των καθυστερήσεων σε έργα στα οποία υπολόγιζαν για να προχωρήσουν τους δικούς τους στρατηγικούς σχεδιασμούς.
Την «παντιέρα του ξεσηκωμού» σηκώνουν εταιρείες όπως η ΔΕΔΑ (θυγατρική της ΔΕΠΑ Υποδομών), η Hengas αλλά και αυτή της Διώρυγα GAS της Motor Oil.
Μάλιστα κάνουν λόγο για απώλειες εσόδων, απώλειες επιδοτήσεων ΕΣΠΑ που χρηματοδοτούν τα έργα σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, καθώς και για κίνδυνο να εγείρουν αποζημιώσεις οι υπεργολάβοι για έργα που θα σταματήσουν.
Οι τρεις εταιρείες, που πήραν μέρος στη διαβούλευση, καταγγέλλουν ότι το νέο πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ χρησιμοποιούν σκληρές λέξεις, όπως "παράδοξο", "αντιπαραγωγικό", "ακατανόητο" όπως αυτές της HENGAS, απειλούν ευθέως με διεκδίκηση αποζημιώσεων όπως η ΔΕΔΑ, ενώ η Διώρυγα GAS κάνει λόγο για κινδύνους στην εθνική ενεργειακή ασφάλεια από την μονομερή ανάπτυξη της Ρεβυθούσας.
Η ΔΕΔΑ τονίζει εξάλλου ότι οι αλλαγές αυτές θα θέσουν σε κίνδυνο και την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Υποδομών για την οποία αναζητείται σχεδόν 12 μήνες για να καταβάλει το τίμημα και να την παραλάβει η επίσης ιταλική εταιρεία Italgas.
Το νέο δεκαετές
Σύμφωνα με το κείμενο που τέθηκε σε διαβούλευση από τη ΡΑΕ, το νέο δεκαετές πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ έχει προϋπολογισμό ύψους 856 εκατ. ευρώ, έναντι 543 εκατ. που ήταν το προηγούμενο δεκαετές (2021-2030).
Αιτίες της αύξησης είναι η προσθήκη νέων έργων για την εξυπηρέτηση της ζήτησης στα Βαλκάνια και την εσωτερική αγορά (+126 εκατ.) καθώς και η αύξηση του κόστους των υλικών λόγω της διεθνούς κρίσης (+196 εκατ.).
Στα νέα έργα περιλαμβάνεται η αναβάθμιση του σταθμού συμπίεσης στην Κομοτηνή που αναθεωρήθηκε προκειμένου να καλυφθεί η ανάγκη ενίσχυσης των διακινούμενων ροών προς την Βουλγαρία μέσω του αγωγού IGB.
Στο επενδυτικό πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνονται ακόμη οι συνδέσεις με τον αγωγό EastMed και με τους πλωτούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη και την Κόρινθο και η αναβάθμιση της διασύνδεσης με τον αγωγό ΤΑΡ.
ΔΕΔΑ: Θα εγείρουμε αποζημιώσεις
Για αδυναμία υλοποίησης του έργου της σε σημαντικό αριθμό πόλεων που αυτό θα επηρεάσει σημαντικά και τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Υποδομών κάνει λόγο η ΔΕΔΑ. Τονίζει ότι θα προχωρήσει στον υπολογισμό της απώλειας εσόδων εξαιτίας των καθυστερήσεων και επιφυλάσσεται του δικαιώματός της να διεκδικήσει αποζημίωση.
Γι αυτό και η ΔΕΔΑ γνωστοποιεί τις θέσεις της στο ΤΑΙΠΕΔ και τα ΕΛΠΕ (σημερινούς μετόχους της ΔΕΠΑ Υποδομών) για να αξιολογήσουν αν πρέπει να γνωστοποιηθούν στον νέο ιδιοκτήτη της ΔΕΠΑ Υποδομών, οι συνέπειες των αλλαγών στο πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ.
Η Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου, σημειώνει ότι οι συνεχείς χρονικές μετατοπίσεις των έργων του ΕΣΦΑ δυσχεραίνουν την άρση του ενεργειακού αποκλεισμού μια μεγάλης μερίδας ελλήνων πολιτών και ακυρώνεται ο υφιστάμενος σχεδιασμός της τροφοδότησης αρκετών πόλεων που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης της ΔΕΔΑ.
Επίσης δεν λαμβάνονται υπόψιν οι δεσμεύσεις του Προγράμματος Ανάπτυξης της ΔΕΔΑ σχετικά με την απορρόφηση Ευρωπαϊκών και Εθνικών Πόρων.
Όπως αναφέρει η τροφοδοσία της Δυτικής Μακεδονίας με υποδομές SSLNG που είχαν αρχική ημερομηνία ένταξης στο σύστημα Οκτώβριο του 2022, σύμφωνα με το προηγούμενο σχέδιο είχε μετατοπιστεί τον Ιανουάριο του 2023 και το νέο σχέδιο τοποθετεί την ένταξη στο σύστημα στον Οκτώβριο του 2023.
Η Ένταξη του Μετρητικού /Ρυθμιστικού Σταθμού του Περδίκκα από τον Οκτώβριο του 2022, είχε μετατοπιστεί στον Ιανουάριο του 2023 και πλέον πάει για το Σεπτέμβριο του 2024 και όπως τονίζει η ΔΕΔΑ, το έργο αυτό επηρεάζει την έναρξη λειτουργίας του Δικτύου Διανομής της Φλώρινας, το οποίο η ΔΕΔΑ έχει ξεκινήσει να κατασκευάζει. Ουσιαστικά σημειώνει το νέο πρόγραμμα δημιουργεί διετή καθυστέρηση στην τροφοδότηση της Φλώρινας, και καθυστέρηση ενός έτους στις υπόλοιπες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας.
Όπως αναφέρει ελλοχεύει ο κίνδυνος απώλειας εγκεκριμένων επιχορηγήσεων από το ΕΣΠΑ τις οποίες έχει εξασφαλίσει η ΔΕΔΑ και αποτελούν βασικό στοιχείο για τη χρηματοδότηση των έργων της. Επίσης θα χαθεί ενίσχυση 20 εκατ. ευρώ των οικιακών πελατών της μέσω ΕΣΠΑ, χάρη στην οποία η ΔΕΔΑ είχε εντάξει 5.000 νοικοκυριά στο πρόγραμμα Ανάπτυξης 2022-2026 χωρίς καμιά δική τους επιβάρυνση.
Οι αλλαγές του ΔΕΣΦΑ θα προκαλέσουν αδυναμία υλοποίησης έργων της ΔΕΔΑ που βρίσκονται σε εξέλιξη και η εταιρεία θα βρεθεί εκτεθειμένη σε αξιώσεις εργολάβων για αποζημιώσεις.
Επίσης, κατά 1 έτος μετατοπίζεται η ημερομηνία Ένταξης στο Σύστημα του αγωγού Υψηλής Πίεσης προς τη Δυτική Μακεδονίας που μετατοπίστηκε για το Σεπτέμβριο του 2024. Αναφορά κάνει και στο μετρητικό ρυθμιστικό σταθμό Άργους Ναυπλίου που μετατοπίζεται για το Δεκέμβριο του 2023, κάτι που καθιστά αδύνατη την υλοποίηση των έργων ανάπτυξης της ΔΕΔΑ καθώς το πλαίσιο χρηματοδότησης ΕΣΠΑ λήγει την 31/12/2023, με αποτέλεσμα να μην μπορέι να πάει το φυσικό αέριο σε αυτές τις περιοχές.
Η ΔΕΔΑ ζητά:
- την διασφάλιση της τροφοδοσίας των πόλεων της Δυτικής Μακεδονίας,
- την εγκατάσταση σταθμού CNG στον Περδίκκα
- και την ένταξη στο ΕΣΦΑ του σταθμού που απαιτείται για την τροφοδοσία του Άργους και του Ναυπλίου το αργότερο ως το Σεπτέμβριο του 2023.
Motor Oil- Διώρυγα GAS: Πληρώνουν οι Έλληνες καταναλωτές τις ροές προς Βουλγαρία
Το παράδοξο του νέου Προγράμματος Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ να αυξάνει την ισχύ του σταθμού συμπίεσης στην Κομοτηνή με κύριο στόχο την ενίσχυση των διακινούμενων ροών προς την Βουλγαρία μέσω του αγωγού IGB, οδηγώντας σε επιβάρυνση των Ελλήνων καταναλωτών φυσικού αερίου με €50 εκ. για ένα έργο το οποίο πρωτίστως θα αυξήσει την ασφάλεια εφοδιασμού της γειτονικής χώρας, την ίδια στιγμή που τα έργα στην Ελλάδα μετατίθενται χρονικά σημειώνει η Διώρυγα GAS, θυγατρική της Motor Oil.
Η ίδια τονίζει την απουσία από το υπό διαβούλευση Πρόγραμμα Ανάπτυξης της αναβάθμιση του ΕΣΦΑ (είτε 100 χλμ. νέων αγωγών 30” από Μέγαρα έως Λιβαδειά ή νέος σταθμός συμπίεσης στη Λιβαδειά) η οποία, σύμφωνα με τη Μελέτη Αξιολόγησης Νέου Έργου για τη σύνδεση της Διώρυγα Gas (ΔΕΣΦΑ, Αύγουστος 2020), είχε κριθεί ότι είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση της πλήρους και αδιάλειπτης πρόσβασης της Διώρυγα Gas στο ΕΣΦΑ.ς
Η εταιρεία τονίζει την ανάγκη να ενταχθούν στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης των απαραίτητων έργων αναβάθμισης για την πλήρη και αδιάλειπτη πρόσβαση της Διώρυγα Gas στο ΕΣΦΑ (είτε 100 χλμ. νέων αγωγών 30” από Μέγαρα έως Λιβαδειά ή νέος σταθμός συμπίεσης στη Λιβαδειά). Επιπρόσθετα και κατά προτεραιότητα, ζητά την άμεση έναρξη υλοποίησης των έργων αυτών στα πλαίσια της ασφάλειας εφοδιασμού και της απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο, κατά τις προσταγές του Σχεδίου REPowerEU.
Επίσης ζητά να μην επιβαρυνθεί η Ρυθμιστική Περιουσιακή Βάση από έργα αναβάθμισης που στοχεύουν στην ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού γειτονικών χωρών, χωρίς να έχει προηγηθεί market test στο οποίο να έχουν δεσμευτεί σχετικά οι μελλοντικοί χρήστες της προτεινόμενης αναβάθμισης/ επέκτασης, πληρώνοντας ενδεχομένως μέρος του κόστους.
Η εταιρεία τονίζει ότι στο νότιο τμήμα του ΕΣΦΑ, όπου και λαμβάνει χώρα το μεγαλύτερο ποσοστό της εθνικής κατανάλωσης φυσικού αερίου λόγω εγγύτητας με τα περισσότερα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και το κέντρο κατανάλωσης της Αττικής, υπάρχει ένα και μόνο σημείο εισόδου, αυτό του σταθμού της Ρεβυθούσας. Η υπερεξάρτηση από τη Ρεβυθούσα, σε συνδυασμό με την όδευση του συνόλου των διεθνών αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου που εξυπηρετούν τη χώρα μας από τουρκικά εδάφη, πριν αυτοί εισέλθουν στο βόρειο τμήμα του ΕΣΦΑ, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη διασφάλιση της εθνικής ασφάλειας εφοδιασμού.
Παρά την αυταπόδεικτη ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού μέσω της δημιουργίας ενός ακόμη σημείου εισόδου ΥΦΑ από τον τερματικό σταθμό FSRU (Floating Storage and Regasification Unit) που η Διώρυγα Gas, αναπτύσσει στους Αγ. Θεοδώρους Κορινθίας, απουσιάζει από το υπό διαβούλευση Πρόγραμμα Ανάπτυξης η αναβάθμιση του ΕΣΦΑ (είτε 100 χλμ. νέων αγωγών 30” από Μέγαρα έως Λιβαδειά ή νέος σταθμός συμπίεσης στη Λιβαδειά) η οποία, σύμφωνα με τη Μελέτη Αξιολόγησης Νέου Έργου για τη σύνδεση της Διώρυγα Gas (ΔΕΣΦΑ, Αύγουστος 2020), είχε κριθεί ότι είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση της πλήρους και αδιάλειπτης πρόσβασης της Διώρυγα Gas στο ΕΣΦΑ.
Τονίζεται ότι η πλήρης πρόσβαση της Διώρυγα Gas στο ΕΣΦΑ θα παρείχε στην πρώτη τη δυνατότητα να τροφοδοτήσει το ΕΣΦΑ με ποσότητες φυσικού αερίου άνω των 4 bcm ετησίως (όπως και αποτυπώθηκε κατά τη φάση εκδήλωσης μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος), υποκαθιστώντας πολύ σημαντικό κομμάτι των ροών ρωσικού φυσικού αερίου σε περίπτωση διακοπής αυτών.
Επίσης αναφέρει, ότι “τη στιγμή που το Πρόγραμμα Ανάπτυξης δεν εστιάζει στην ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας εφοδιασμού μέσω του νέου σημείου εισόδου της Διώρυγα Gas στο νότιο τμήμα του ΕΣΦΑ, σκοπεύεται η μόνιμη αναβάθμιση του σταθμού της Ρεβυθούσας με την εγκατάσταση FSU και την αύξηση της δυναμικότητας επαναεριοποίησης κατά ~ 22.000 MWh/ημέρα, χωρίς την απαίτηση για οποιοδήποτε άλλο έργο αναβάθμισης του ΕΣΦΑ, εγείροντας εύλογα ερωτήματα σχετικά με την πραγματική δυνατότητα του ΕΣΦΑ να υποδεχτεί νέα δυναμικότητα εισόδου σε αδιάλειπτη βάση καθώς και τους όρους/ προτεραιότητα με τους οποίους διατίθεται η νέα αυτή δυναμικότητα."
HENGAS: Παράδοξο, αντιπαραγωγικό και ακατανόητο
Την ταχύτερη κατασκευή των εξόδων του ΔΕΣΦΑ στο Άσπρο και στην Κόρινθο προκειμένου να καταστεί δυνατή η άμεση έναρξη τροφοδοσίας νοικοκυριών και επιχειρήσεων με φυσικό αέριο και η απρόσκοπτη υλοποίηση του επενδυτικού πλάνου της ζητάει η HENGAS προς όφελος της ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών.
Χαρακτηρίζει παράδοξο, αντιπαραγωγικό και ακατανόητο το να έχει ολοκληρώσει αυτή ένα πλήρως λειτουργικό δίκτυο διανομής, το οποίο θα παραμένει ανενεργό ως συνέπεια της μη έγκαιρης υλοποίησης των εξόδων από τον ΔΕΣΦΑ.
Ο νέος προγραμματισμός του ΔΕΣΦΑ, σημειώνει, προκαλεί σημαντικά προβλήματα στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της εταιρείας μας και αντιβαίνει στην
απρόσκοπτη υλοποίηση του εγκεκριμένου Προγράμματος Ανάπτυξης της εταιρείας μας (ΦΕΚ B’ 680/15.02.2022). Επισημαίνει πως για την περιοχή της Σκύδρας και της Έδεσσας έχουμε ήδη εκκινήσει τις εργασίες κατασκευής των δικτύων, ενώ άμεσα εγκαθίσταται και ο ανάδοχος για την κατασκευή του δικτύου της Νάουσας.
Η εταιρεία, τονίζει, εργάζεται τηρώντας με συνέπεια τον σχεδιασμό όπως αυτός αποτυπώθηκε στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2022-2026.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει θα είναι σε θέση να εκκινήσει την τροφοδότηση τελικών καταναλωτών στο τέλος φθινοπώρου του 2022.
Επιπρόσθετα, επισημαίνει πως στις εν λόγω περιοχές εδρεύει πλήθος μεταποιητικών βιομηχανιών με σχεδόν αποκλειστική εξαγωγική δραστηριότητα, οι οποίες έχουν μεγάλες ενεργειακές ανάγκες και τελούν σε αναμονή τροφοδότησης με φυσικό αέριο και στις οποίες έχουμε δεσμευτεί πως θα υπάρχει η δυνατότητα τροφοδότησης τους εντός του 2022.
Για την έξοδο στην Κόρινθο επισημαίνει ότι η ένταξη στο σύστημα του έργου: «Μετρητικός/ Ρυθμιστικός Σταθμός Κορίνθου» αναμένεται τον Δεκέμβριο του 2023 και η εταιρεία έχει προγραμματιστεί η εγκατάσταση του αναδόχου και την εκκίνηση εργασιών τον Σεπτέμβριο του 2022. Με βάση το αυξημένο ενδιαφέρον βιομηχανιών, αλλά και λοιπών τελικών καταναλωτών να συνδεθούν με το δίκτυο διανομής φυσικού αερίου στόχευση της εταιρείας είναι τον Μάρτιο του 2023 να καταστεί εφικτή η τροφοδότηση πελατών με φυσικό αέριο.
Σημειώνεται ότι τα δίκτυα της HENGAS θα τροφοδοτούν σε πρώτη φάση έντεκα πόλεις (Καλαμάτα, Σπάρτη, Τρίπολη, Κόρινθος, Μεγαλόπολη, Δεσκάτη, Πολύγυρος, Πολύκαστρο, Σκύδρα, Έδεσσα και Νάουσα), ενώ στον αναπτυξιακό σχεδιασμό περιλαμβάνεται η ένταξη και άλλων πόλεων ανά την Ελλάδα. Με ένα εμπροσθοβαρές επενδυτικό πρόγραμμα άνω των 65 εκατομμυρίων ευρώ στοχεύει μέσα στην επόμενη τριετία να τροφοδοτεί με φυσικό αέριο πάνω από 30.000 νοικοκυριά και περισσότερες από 1.000 επιχειρήσεις.
