Δύο ιταλικές εταιρείες, οι SNAM και Italgas, που έχουν κοινό μέτοχο το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων της Ιταλίας είναι έτοιμες να μονοπωλήσουν την ελληνική αγορά αερίου.
Η μεν πρώτη η SNAM έχει αποκτήσει από τα Χριστούγεννα του 2018 μέσω εταιρικού σχήματος που ελέγχει το 66% τον Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ). Πρόκειται για μια επένδυση με ..πρωτοφανή ταχύτητα απόσβεσης, η οποία ωστόσο βάσει των διαμαρτυριών των χρηστών δεν φαίνεται να συνοδεύεται ούτε από τις ανάλογες επενδύσεις ούτε από τα ανάλογα οφέλη για τον Έλληνα καταναλωτή.
Η δε δεύτερη η Italgas, έχει συμπληρωθεί σχεδόν ένας χρόνο από τότε που πλειοδότησε στον διαγωνισμό για την ΔΕΠΑ Υποδομών, με την οποία αποκτά τον έλεγχο του δικτύου φυσικού αερίου σχεδόν σε όλη την χώρα μέσω των θυγατρικών της ΕΔΑ Αττικής, ΔΕΔΑ και ΕΔΑ ΘΕΣΣ και ακόμα δεν έχει προσέλθει για την καταβολή του τιμήματος, διεκδικώντας σύμφωνα με την αίσθηση παραγόντων της αγοράς ακόμα και επαναδιαπραγμάτευση του ποσού που δεσμεύτηκε να καταβάλει.
Το ερώτημα είναι αν σε αυτή την χρονική στιγμή με όσα συμβαίνουν διεθνώς όπου εταιρείες κολοσσοί σε Γερμανία και Γαλλία εθνικοποιούνται προκειμένου να διασφαλιστούν τα εθνικά ενεργειακά συμφέροντα των χωρών, κρίνεται σκόπιμο στην Ελλάδα να αφήνουμε κρίσιμες υποδομές σε κρατικές εταιρείες χωρών που στην καλύτερη περίπτωση θα επιχειρήσουν να μην εκτεθούν οικονομικά σε μια ξένη χώρα.
Μάλιστα το παράδειγμα της διαχείρισης της SNAM στον ΔΕΣΦΑ, ενισχύει εδώ και καιρό αυτή την άποψη, καθώς μέσα σε μια τετραετία όχι απλά έχει εισπράξει με διάφορες μορφές (μερίσματα, επιστροφές κεφαλαίου) τα χρήματα που επένδυσε το 2018 στην Ελλάδα, αλλά κατά πολύ περισσότερα.
Κι όμως ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Σκρέκας, παρά το γεγονός ότι μια σειρά από ενδείξεις θα μπορούσαν να τον αποθαρρύνουν, δείχνει να έχει δεσμεύσει σχεδόν σε απόλυτο βαθμό την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας σε φυσικό αέριο σε «Ιταλικό άρμα».
Η απόσβεση ρεκόρ
Υπενθυμίζεται ότι η κοινοπραξία ευρωπαϊκών εταιρειών που αγόρασε τον ΔΕΣΦΑ το 2018 κατέβαλε για τη συναλλαγή μετρητά ύψους 185 εκατ. ευρώ, επί συνολικού τιμήματος 535 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος του τιμήματος καλύφθηκε με ένα δεκαετές ομολογιακό δάνειο 350 εκατ. ευρώ από την Εθνική Τράπεζα.
Τέσσερα χρόνια μετά εκτιμάται ότι έχει λάβει ως επιστροφή κεφαλαίου και μέρισμα πάνω από 280 εκατ. ευρώ!
Μόνο τον τελευταίο μήνα εγκρίθηκε για την χρήση 2021 η διανομή μερίσματος 110 εκατ. ευρώ και μείωσης κεφαλαίου 72 εκατ. ευρώ, με το 66% να αποδίδεται στο πλειοψηφών εταιρικό σχήμα στον ΔΕΣΦΑ. Τα υπόλοιπα πήγαν στην Ελληνική Δημοκρατία, ως κάτοχο του 34% του ΔΕΣΦΑ.
Υπενθυμίζεται ότι ο ΔΕΣΦΑ μεταβιβάσθηκε στην κοινοπραξία SENFLUGA Energy Infrastructure Holdings, όπου μετέχουν η ιταλική Snam, η ισπανική Enagas και η βελγική Fluxys, ενώ στις αρχές του 2020 ποσοστό 10% της κοινοπραξίας αποκτήθηκε από τον όμιλο Κοπελούζου.
Κρίσιμες υποδομές
Πέραν των ..εντυπωσιακών επιδόσεων απόσβεσης της ιταλικής επένδυσης στην Ελλάδα, μια σειρά από θέματα που έχουν να κάνουν με μια σειρά από χειρισμούς της διοίκησης Γκάλι στην εταιρεία, έχουν προκαλέσει απορίες στην αγορά.
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν εκφραστεί έντονες αμφιβολίες για θέματα που έχουν να κάνουν με σοβαρές αποφάσεις στην αγορά φυσικού αερίου, όπως αυτή με την μίσθωση του πλοίου στην Ρεβυθούσα. Αποφάσεις που επιβαρύνουν τον Έλληνα καταναλωτή. Και άλλες όπως αυτή με την μίσθωση της υπόγειας αποθήκης στην Ιταλία, όταν είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει αυξημένη δυνατότητα να επιστρέφουν πίσω μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου με το υπάρχον σύστημα αγωγών.
Τελευταίο παράδειγμα η αντίδραση εταιρειών για το νέο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ για την περίοδο 2022-2031
Τρεις εταιρείες η ΔΕΔΑ (θυγατρική της ΔΕΠΑ Υποδομών), η Hengas αλλά και η Διώρυγα GAS της Motor Oil, καταλογίζουν στην εταιρεία αδικαιολόγητες καθυστερήσεις που υπονομεύουν την επέκταση των δικτύων φυσικού αερίου σε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις της περιφέρειας και εκφράζουν έντονες ανησυχίες για τις συνέπειες των καθυστερήσεων σε έργα στα οποία υπολόγιζαν για να προχωρήσουν τους δικούς τους στρατηγικούς σχεδιασμούς.
Μάλιστα κάνουν λόγο για απώλειες εσόδων, απώλειες επιδοτήσεων ΕΣΠΑ που χρηματοδοτούν τα έργα σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, καθώς και για κίνδυνο να εγείρουν αποζημιώσεις οι υπεργολάβοι για έργα που θα σταματήσουν.
Η ΔΕΔΑ τονίζει εξάλλου ότι οι αλλαγές αυτές θα θέσουν σε κίνδυνο και την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Υποδομών για την οποία αναζητείται σχεδόν 12 μήνες για να καταβάλει το τίμημα και να την παραλάβει, η επίσης ιταλική εταιρεία Italgas.
