Το τελευταίο βραχυκύκλωμα στον σχεδιασμό του εθνικά απαραίτητου έργου της πολυδιαφημισμένης πλωτής δεξαμενής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη αναδεικνύει για μια ακόμα φορά την τεράστια στρέβλωση που προκαλεί ο Ιταλικών συμφερόντων ΔΕΣΦΑ., αποδεικνύοντας πως όσοι τρέχουν τις υποδομές δεν πρέπει να μπαίνουν και στα projects που έχουν ανταγωνισμό.
Δεν μπορεί δηλαδή να ελέγχεις τις ρυθμιζόμενες υπηρεσίες και παράλληλα να ωριμάζεις έργα που θα χρησιμοποιούν τις ρυθμιζόμενες υποδομές.
Αυτό έγινε και στην περίπτωση του έργου στην Αλεξανδρούπολη, απειλώντας με εκτροχιασμό το έργο της Gastrade. Ο ΔΕΣΦΑ που κατέχει το 20% του του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας, με το νέο επικαιροποιημένο δεκαετές σχεδίου ανάπτυξης του 2022-2031 μετέφερε χωρίς προηγούμενη συνενόηση με μετόχους, την ΡΑΕ και το ελληνικό Δημόσιο, για τις αρχές του 2024 την σύνδεση των χρηστών με δίκτυο αερίου. Μετέφερε δηλαδή την έναρξη λειτουργίας του έργου, ανατρέποντας το αρχικό χρονοδιάγραμμα λειτουργίας στα τέλη 2023.
Η Gastrade, της οποίας ο ΔΕΣΦΑ είναι μέτοχος με ποσοστό 20% (από 20% κατέχουν επίσης η Ελμίνα Κοπελούζου ως ιδρύτρια και μέτοχος, η Gaslog, η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η Bulgartransgaz EAD) έχει προγραμματίσει την λειτουργία του FSRU τον χειμώνα του 2023, χρονοδιάγραμμα μάλιστα που υπάρχουν και κυβερνητικές πιέσεις να επιταχυνθεί όσο γίνεται περισσότερο ώστε το FSRU να συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας αλλά και ολόκληρης της ΝΑ Ευρώπης, ενισχύοντας τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας και προσφέροντας εναλλακτικές πηγές και οδούς προμήθειας φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή.
Το έργο
Η Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, χωρητικότητας 153.500 κ.μ. LNG, προβλέπεται να συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας με αγωγό μήκους 28 χλμ., μέσω του οποίου το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Β. Μακεδονία, μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Ο τερματικός σταθμός αναμένεται να λειτουργήσει με τη συμβολαιοποιημένη δυναμικότητα αεριοποίησης να φθάνει ήδη μέχρι και το 50% της τεχνικής δυναμικότητάς των 5,5 δισ. κ.μ. ανά έτος. Σημειώνεται πως το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης έχει ενταχθεί και χρηματοδοτηθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» (ΕΠΑνΕΚ) με το ποσό της δημόσιας δαπάνης να ανέρχεται στα 166,7 εκατ. ευρώ.
Πιέζουν και οι Βούλγαροι
Την ίδια στιγμή έντονες πιέσεις για ταχύτερη λειτουργία με διπλασιασμό της δεσμευμένης χωρητικότητάς ασκεί και η Βουλγαρική κυβέρνηση. Όπως δήλωσε τη Δευτέρα ο προσωρινός υπουργός Ενέργειας, Rossen Hristov η αύξηση της δεσμευμένης χωρητικότητας σε 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου ετησίως στον τερματικό σταθμό LNG, που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στα τέλη του 2023, θα βοηθήσει τη βαλκανική χώρα να εξασφαλίσει διαφοροποιημένη και σταθερή παροχή φυσικού αερίου.
Η μεταβατική κυβέρνηση, η οποία έχει δεχθεί πυρά στο εσωτερικό της, επειδή επιδίωξε να ανανεώσει τις προμήθειες φυσικού αερίου από τη ρωσική Gazprom, είπε ότι σχεδιάζει να ανοίξει διαγωνισμούς για μεσοπρόθεσμες έως μακροπρόθεσμες παραδόσεις φυσικού αερίου και θέλει να εισάγει περισσότερο αέριο LNG μέσω της Ελλάδας.
Η Βουλγαρία αγωνίζεται να εξασφαλίσει φυσικό αέριο σε βέλτιστες τιμές για τον ερχόμενο χειμώνα, αφού η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου τον Απρίλιο λόγω της άρνησης της Σόφιας να πληρώσει σε ρούβλια εν μέσω ευρωπαϊκών κυρώσεων στη Μόσχα για την εισβολή της στην Ουκρανία.
Η προσωρινή κυβέρνηση επιδίωξε συνομιλίες με την Gazprom για ανανέωση των προμηθειών στο πλαίσιο της τρέχουσας σύμβασης που λήγει στα τέλη του 2022 και για επαναπρογραμματισμό των αποστολών φυσικού αερίου που η χώρα δεν είχε αναλάβει μέχρι τον επόμενο Απρίλιο ή Ιούνιο.
Πολλοί τοπικοί εμπειρογνώμονες στον τομέα της ενέργειας έχουν κατακρίνει το σχέδιο ως επικίνδυνο, επισημαίνοντας ότι η Ρωσία χρησιμοποίησε το φυσικό αέριο ως πολιτικό εργαλείο για να φέρει μια σφήνα μεταξύ των μελών της ΕΕ και σκιαγραφώντας τους κινδύνους που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τέτοιες συνομιλίες σε μια ενδεχόμενη μελλοντική υπόθεση διαιτησίας.
Τη Δευτέρα, ο Χρίστοφ είπε ότι η Gazprom δεν έχει απαντήσει ακόμη και επανέλαβε ότι το προσωρινό υπουργικό συμβούλιο δεν θα επιδιώξει νέα σύμβαση με τον ρωσικό ενεργειακό γίγαντα.
Τι περιλαμβάνει το πλάνο του ΔΕΣΦΑ
Ο ΔΕΣΦΑ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Repower EU της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής καταιγίδας έχει προτείνει να συμπεριληφθούν τρία σημαντικά έργα στο δεκαετές: η περαιτέρω αναβάθμιση του Σταθμού Συμπίεσης στην Κομοτηνή, η προμήθεια πλωτής μονάδας FSU για τη μόνιμη αναβάθμιση της εγκατάστασης της Ρεβυθούσας, η οποία έχει ολοκληρωθεί και η αναβάθμιση του ΕΣΦΑ με αγωγούς και άλλα απαραίτητα συστήματα ώστε να το καθιστούν ικανό να μεταφέρει H2 και να αυξηθούν έτσι οι ροές ανανεώσιμων αερίων στην Ελλάδα αλλά και προς τις γειτονικές χώρες.
Ειδικότερα, για τον σταθμό συμπίεσης στην Κομοτηνή και το ρυθμιστικό σταθμό, ο αρχικός σχεδιασμός του έργου προέβλεπε την εγκατάσταση σταθμού συμπίεσης στους Κήπους. Στις, αρχές του 2022 με νεότερη εισήγηση του ΔΕΣΦΑ, ο σταθμός κρίθηκε σκόπιμο να μεταφερθεί στην Κομοτηνή με αύξηση της δυναμικότητας και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης τον Ιανουάριο 2024. Για τον σχεδιασμό αυτό λήφθηκαν υπόψη το αίτημα του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB για ελάχιστη πίεση παράδοσης των 60 barg, για την πρώτη φάση λειτουργίας του και αύξηση σε 70 barg για τη 2η φάση λειτουργίας (επέκταση στα 5bcm). Επίσης η αύξηση των ροών από το νέο σημείο εισόδου TAP, οι μειωμένες ροές και το μειωμένο εμπορικό ενδιαφέρον από το σημείο εισόδου των Κήπων. Επιπλέον μελλοντικά αιτήματα εξαγωγών στον αγωγό IGB, το νέο σημείο εισόδου της Αλεξανδρούπολης και οι οικονομίες κλίμακας προκειμένου να επιτευχθούν μελλοντικές ανάγκες με ένα ενιαίο Συμπιεστή αντί για δύο, στους Κήπους και Κομοτηνή.
