Τα επόμενα βήματα αναφορικά με το πλαφόν στο φυσικό αέριο και οι μηχανισμοί «υποχρεωτικής αλληλεγγύης» σε περίπτωση που κάποιο κράτος μέλος αντιμετωπίζει ελλείψεις στο καύσιμο είναι τα δυο σημεία του «πακέτου» της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για τα οποία αναμένεται να δοθεί μάχη κατά την διήμερη κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που ξεκινά σήμερα στις Βρυξέλλες.
Σειρά κρατών-μελών -μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Ισπανία- φέρονται διατεθειμένα να πιέσουν τις Βρυξέλλες να πάνε ένα βήμα παραπέρα και να καταθέσουν συγκεκριμένη πρόταση για την επιβολή πλαφόν για το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται στην ηλεκτροπαραγωγή. Πρόκειται για την επέκταση του «Ιβηρικού μοντέλου» που η Κομισιόν θεωρεί ότι αξίζει να μελετηθεί περαιτέρω συμπεριλαμβανομένου και το πώς θα χρηματοδοτηθεί, αλλά δεν περιλαμβάνεται στο Σχέδιο Κανονισμού που αποτελεί τη «μαγιά» για τις συζητούμενες ρυθμίσεις. Η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που έχουν εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις για το εν λόγω σχέδιο, λόγω του υψηλού δημοσιονομικού κόστους που συνεπάγεται, ελλείψει ευρωπαϊκού μηχανισμού που θα καλύψει το κόστος μεταξύ της «πλαφοναρισμένης» τιμής και της τιμής εισαγωγής του φυσικού αερίου. Σημειώνεται ότι η Γαλλία που κυκλοφόρησε και αυτή non paper τις προηγούμενες ημέρες για να προωθήσει το μέτρο, χρησιμοποιεί -υπό κανονικές συνθήκες- ελάχιστο φυσικό αέριο στη δική της ηλεκτροπαραγωγή, διαθέτοντας μεγάλο στόλο πυρηνικών μονάδων
Παρέμβαση στις τιμές του TTF
Από την άλλη πλευρά, στο σχέδιο Κανονισμού υπάρχει η νομοθετική εξουσιοδότηση προς την Κομισιόν να επεξεργαστεί τον δυναμικό μηχανισμό παρέμβασης των τιμών στο TTF, για την οποία όμως απαιτείται απόφαση του Συμβουλίου που δεν περιλαμβάνεται στο πακέτο. Παράγοντες στις Βρυξέλλες με γνώση των διαδικασιών εκτιμούν ότι οι χώρες-μέλη που είναι υπέρ αυτού του πλαφόν (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) θα πιέσουν την Κομισιόν είτε να εισηγηθεί γρήγορα προς το Συμβούλιο να εκδώσει την εφαρμοστική απόφαση, είτε να προχωρήσει στην τροποποίηση του Κανονισμού ώστε να ενσωματώνει και τα μέτρα εφαρμογής. Και τούτο διότι χωρίς αυτά, ο δυναμικός μηχανισμός διόρθωσης των τιμών» παραμένει κενό γράμμα.
Μηχανισμός αλληλεγγύης
Αντικείμενο έντονων συζητήσεων θα αποτελέσει και η εφαρμογή των μηχανισμών αλληλεγγύης, στο βαθμό που σημαίνουν ότι μια χώρα-μέλος της ΕΕ που θα κληθεί να βοηθήσει μια άλλη που αντιμετωπίζει πρόβλημα επάρκειας φυσικού αερίου θα κληθεί να μειώσει την δική της εγχώρια κατανάλωση του καυσίμου προκειμένου να εξοικονομήσει τις απαραίτητες προμήθειες για την χώρα στην οποία στέκεται αλληλέγγυα. Το σχέδιο Κανονισμού προβλέπει συγκεκριμένους όρους και διαδικασίες για το πώς μπορεί να συμβεί αυτό, οι οποίες δυνητικά μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες για τους μη προστατευμένους καταναλωτές (μη κρίσιμες βιομηχανίες) που θα βρεθούν στο επίκεντρο της άσκησης. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι οι χώρες-μέλη θα μπορούν να ζητούν επείγοντα μέτρα αλληλεγγύης όταν δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τις κρίσιμες ποσότητες φυσικού αερίου που είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η συνεχιζόμενη λειτουργία των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο που είναι κρίσιμες για την επάρκεια του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας. Από την άλλη πλευρά, οι χώρες που παρέχουν την αλληλεγγύη πρέπει να μπορούν να διασφαλίσουν ότι δεν θα διαταράσσεται η λειτουργία των δικών τους μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο.
Στο πλαίσιο της «υποχρεωτικής αλληλεγγύης», ο Κανονισμός ανοίγει παράθυρο και για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου των προστατευμένων καταναλωτών -κυρίως νοικοκυριών-, για χρήσεις που χαρακτηρίζονται ως «μη απαραίτητες», όπως π.χ. η θέρμανση εξωτερικών χώρων σε κατοικίες.
Σημειώνεται τέλος ότι, σύμφωνα με προσχέδιο κειμένου συμπερασμάτων της Συνόδου, οι ηγέτες της ΕΕ φέρονται έτοιμοι να υιοθετήσουν τις περισσότερες από τις προτάσεις που περιλαμβάνονται στο πακέτο (κοινές αγορές φυσικού αερίου, «διακόπτης» για τον περιορισμό της μεταβλητότητας και των ακραίων διακυμάνσεων στις αγορές παραγώγων, νέος δείκτης αναφοράς για την τιμολόγηση του TTF κ.α.).
