Σε αύξηση της εξαγωγικής της δυνατότητας σε φυσικό αέριο στα 8,5 δις. κυβικά μέτρα (8,5 bcm) στοχεύει η Ελλάδα στα επόμενα χρόνια, στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να προμηθεύει LNG τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από το εν λειτουργία Τερματικό Σταθμό της Ρεβυθούσας και τα υπόλοιπα FSRU που βρίσκονται υπό κατασκευή ή σχεδιασμό. Τάδε έφη η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλλι σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Energy Intelligence στο περιθώριο του 22nd World LNG Summit (που συγκέντρωσε την «αφρόκρεμα» του κλάδου στην Αθήνα την εβδομάδα που πέρασε…), προσθέτοντας ότι η φιλοδοξία αυτή «περνά» -μεταξύ άλλων- μέσα από την αύξηση της δυναμικότητας του ελληνο-βουλγαρικού αγωγού IGB (από τα 3 στα 5 bcm ετησίως) και την κατασκευή διασυνδετηρίου αγωγού μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας (project για το οποίο επίκειται η λήψη Τελικής Επενδυτικής Απόφασης από τον ΔΕΣΦΑ εντός των επόμενων δυο μηνών, σε συνέχεια της ολοκλήρωσης του market test).
Όσον αφορά στα FSRU, στις αρχές του 2024 αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το FSRU Αλεξανδρούπουλης από την Gastrade και εντός του μήνα ολοκληρώνεται η δεσμευτική φάση του market test για το FSRU Διώρυγα Gas της Motor Oil. Σε εξέλιξη βρίσκεται η πρώτη (μη δεσμευτική) φάση του market test του Argo FSRU που ωριμάζει η Mediterranean Gas στο Βόλο, ενώ σε πιο πρώιμο στάδιο βρίσκεται ο σχεδιασμός για το «Θεσσαλονίκη FSRU» της Elpedison και το δεύτερο FSRU της Gastrade στη Θράκη.
Το σκεπτικό του Κάθετου Διαδρόμου
Ενδεικτική της φιλοδοξίας της Ελλάδας να αναδειχθεί σε κόμβο διαμετακόμισης φυσικού αερίου έως την Κεντρική Ευρώπη είναι άλλωστε και το Μνημόνιο Κατανόησης που υπέγραψε ο ΔΕΣΦΑ με τους Διαχειριστές Συστημάτων Φυσικού Αερίου Ρουμανίας, Βουλγαρίας και Ουγγαρίας με αντικείμενο τη μεταξύ τους συνεργασία για ανάπτυξη αμφίδρομων ροών φυσικού αερίου αγωγών μεταξύ των χωρών τους μέσω του λεγόμενου Κάθετου Διαδρόμου. Το MoU υπέγραψαν επίσης ο φορέας υλοποίησης του IGB ICGB (κοινοπραξία ΔΕΠΑ-Bulgartransgaz) καθώς και η Gastrade. Όπως εξήγησε η κ. Galli, το σχέδιο προβλέπει την προμήθεια φυσικού αερίου που θα εισάγεται από τους Τερματικούς Σταθμούς της Ελλάδας σε χώρες εκτός ΕΕ όπως η Βόρεια Μακεδονία, η Μολδαβία, η Σερβία και η Ουκρανία. «Η πλήρης αξιοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου θα εξαρτηθεί από το πόσο φυσικό αέριο θα βρουν οι άλλες χώρες από τα βορειοδυτικά -Ουγγαρία και Πολωνία- και πόσο θα απαιτηθεί να συμπληρώσουν από τα νοτιοανατολικά. Αλλά αν λάβει κανείς υπόψη ότι η Ουκρανία ακόμα και σήμερα έχει ζήτηση 35 bcm/χρόνo, είναι προφανές ότι μιλάμε για μια μεγάλη αγορά που χρειάζεται φυσικό αέριο και αυτό δημιουργεί περιθώρια ανάπτυξης των υφιστάμενων υποδομών».
Ο Διαβαλκανικός Αγωγός
Σύμφωνα πάντα με την επικεφαλής του ΔΕΣΦΑ, οι χώρες θα εξετάσουν τις δυνατότητες αξιοποίησης του Διαβαλκανικού Αγωγού φυσικού αερίου -δυναμικότητας 25 bcm/χρόνο- που περνά μέσα από Ουκρανία, Μολδαβία, Ρουμανία, Βουλγαρία,Τουρκία, Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία. Ο Transbalkan Pipeline ήταν η βασική όδευση για το φυσικό αέριο της Ρωσίας για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης έως ότου η Gazprom αποφάσισε να ανακατευθύνει τις ροές στον Turk Stream. “H αγορά θα αποφασίσει τι την εξυπηρετεί περισσότερο», είπε η κ. Γκάλι. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς που επικαλείται το Energy Intelligence, η μεταφορά φυσικού αερίου μέσω του Trans Balkan ήταν στο παρελθόν πολύ ακριβή εξαιτίας των υψηλών τελών διαμετακόμισης και των ρυθμιστικών προβλημάτων μεταξύ των διαφόρων χωρών που διασχίζει. Η Γκάλι, ωστόσο, υποστήριξε ότι στο κάδρο των σημερινών υψηλών τιμών φυσικού αερίου τα μεταφορικά κόστη δεν είναι τόσο υψηλά και με την αύξηση της χρήσης του αγωγού, τα τέλη θα μειωθούν. «Το σύστημα είναι εδώ, δεν χρειάζεται μεγάλες επενδύσεις πέρα από την αναστροφή των συμπιεστών του φυσικού αερίου», δήλωσε.
Ερωτώμενη για την φιλοδοξία (και) της Τουρκίας να αναδειχθεί σε κόμβο διαμετακόμισης φυσικού αερίου στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, η επικεφαλής του ΔΕΣΦΑ απάντησε ότι το θεωρεί δύσκολο επειδή η Τουρκία δεν διαθέτει διάφανους κανόνες πρόσβασης τρίτων στις υποδομές της. «Στην Ελλάδα, πηγαίνεις στην πλατφόρμα, βλέπεις τι διαθεσιμότητα υπάρχει στους αγωγούς και το Τερματικό και την κλείνεις σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς κανόνες πρόσβασης», εξήγησε. «Στην Τουρκία πρέπει να διαπραγματευθείς με την (κρατική) Botas και να την πείσεις για να χρησιμοποιήσεις τους αγωγούς της».
Σε ερώτηση τέλος για το αν το δικαίωμα πρώτης πρόσβασης της Τουρκίας στο αζέρικο αέριο που ρέει μέσω του Νότιου Διαδρόμου (TANAP, TAP) θα μπορούσε να επηρεάζει το σχέδιο αύξησης της δυναμικότητας του ΤAP (στα 20 bcm/έτος από 10 σήμερα), η κ. Γκάλλι απάντησε ότι το πρότζεκτ δεν θα επηρεαστεί. «Η σχέση μεταξύ Αζερμπαϊτζάν, Τουρκίας και TANAP είναι καλά δομημένη. Η Τουρκία είναι μεγάλη αγορά αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να απορροφήσει άλλα 10 δις. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως. Και η επέκταση του TAP θα αποφασιστεί από τους αγοραστές του αερίου στην Ευρώπη», κατέληξε. Η δεύτερη φάση του market test για την αύξηση της δυναμικότητας του TAP ξεκίνησε πριν λίγες ημέρες και τα αποτελέσματά της αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον…
