Η ισπανική κυβέρνηση θα ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την άδεια να παρατείνει τη λεγόμενη «ιβηρική παρέκκλιση», ένα έκτακτο μέτρο που περιορίζει την τιμή του φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ισπανία και την Πορτογαλία, μέχρι το τέλος του 2024.
Η Ισπανίδα υπουργός Οικολογικής Μετάβασης, Τερέζα Ριμπέρα (PSOE/S&D), επιβεβαίωσε την Τρίτη (10 Ιανουαρίου) την κίνηση αυτή σε συνέντευξη Τύπου μετά το τακτικό Συμβούλιο Υπουργών της Τρίτης στη Μαδρίτη.
Προηγουμένως, σε συνέντευξή της στον ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό Antena3, η υπουργός εξήγησε ότι η Μαδρίτη θα ήθελε το «ανώτατο όριο του φυσικού αερίου» να είναι «όσο το δυνατόν χαμηλότερο», περίπου στα 45 ή 50 ευρώ, και πρόσθεσε ότι «θα μπορούσε να παραταθεί, τουλάχιστον, μέχρι το τέλος του 2024».
Την Τρίτη ενημέρωσε ότι το ισπανικό προοδευτικό στέλεχος (PSOE-Unidas Podemos) έχει υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόταση για την ανάληψη ενός «θεμελιώδους (ενωσιακού) κανονισμού» για την αναμόρφωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη: μια κρίσιμη συζήτηση που θα διεξαχθεί σε επίπεδο ΕΕ την άνοιξη, ανέφερε το ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων.
Σε μια τολμηρή κίνηση, η ισπανική κυβέρνηση πρότεινε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βγάλει το φυσικό αέριο από την ευρωπαϊκή αγορά χονδρικής πώλησης. Η πρόταση της Μαδρίτης είναι η πρώτη που αποστέλλεται από κράτος μέλος της ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο πυρήνας της ισπανικής πρότασης είναι η αποσύνδεση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο από την αγορά, η οποία όμως κατ’ αρχήν δεν θα σήμαινε την κατάργηση του συστήματος οριακής τιμολόγησης, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τον φάκελο και τις οποίες επικαλείται η Cinco Días.
Η «ιβηρική παρέκκλιση» δεν βγάζει το φυσικό αέριο από τη δεξαμενή, αλλά επιβάλλει ένα ανώτατο όριο τιμών για να αποτρέψει την επιμόλυνση των τεχνολογιών υπέρ-οριακής τιμολόγησης (πυρηνικές, υδροηλεκτρικές ή ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) από τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου (αλλά και του άνθρακα).
Στο όραμα της Ισπανίας υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης της πρότασης αποσύνδεσης, πρόσθεσαν οι ίδιες πηγές.
Οι επιλογές αυτές περιλαμβάνουν την κατάτμηση της αγοράς ανά τεχνολογία- την απομάκρυνση ορισμένων μορφών ενέργειας, όπως η πυρηνική, από την αγορά, εξασφαλίζοντας ένα ανώτατο όριο τιμών περίπου 60 €/MWh, ή τη δημιουργία μιας αγοράς δυναμικότητας, παράλληλα με το σύστημα οριακής τιμολόγησης, για τις εφεδρικές τεχνολογίες (φυσικό αέριο, πυρηνική ενέργεια και άνθρακας), οι οποίες θα μπορούσαν να επιλέξουν μεταξύ της μιας ή της άλλης, ανέφερε η οικονομική εφημερίδα.
Ωστόσο, η Ριμπέρα παραδέχθηκε ότι η ισπανική πρόταση θα πρέπει να περάσει πολλά εμπόδια, καθώς η «ιβηρική παρέκκλιση» εγκρίθηκε, κατ’ αρχήν, μόνο μέχρι τον Μάιο του τρέχοντος έτους.
«Σκοπεύουμε να ζητήσουμε την παράταση της εφαρμογής της «ιβηρικής λύσης» μέχρι να τροποποιηθεί ο ευρωπαϊκός κανονισμός», τόνισε η υπουργός.
«Πρέπει ακόμη να θέσουμε αυτές τις προτάσεις για μια θεμελιώδη λύση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και αυτή την παράταση (της «ιβηρικής παρέκκλισης») πέραν του Ιουνίου 2023, μέχρις ότου διαρκέσει αυτή η κρίση και δεν έχει επικαιροποιηθεί ο ευρωπαϊκός κανονισμός», πρόσθεσε.
Επεξηγώντας τα χαρακτηριστικά αυτού του έκτακτου μέτρου που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ισπανία και την Πορτογαλία, η υπουργός υπενθύμισε ότι, τότε, συμφωνήθηκε μια τιμή αποκοπής 40 ευρώ στις προσφορές που υπέβαλαν οι ισπανικές εταιρείες που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου, ποσό στο οποίο θα προστίθεντο άλλα πέντε ευρώ κάθε μήνα μέχρι τη λήξη του μέτρου.
Η μεταρρύθμιση θα είναι αμφιλεγόμενη, καθώς το ισχύον σύστημα της αγοράς χρειάστηκε πολλά χρόνια για να δημιουργηθεί και πολλές χώρες της ΕΕ αντιτίθενται ήδη στην κίνηση αυτή, όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Ολλανδία και οι σκανδιναβικές χώρες.
Στην περίπτωση των ανατολικών χωρών της ΕΕ, οι αποκλίσεις εξακολουθούν να υφίστανται και μόνο το νότιο μπλοκ (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία) τάσσεται σαφώς υπέρ μιας σε βάθος μεταρρύθμισης της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Πηγή: euractiv.gr
