Ένα έργο που ξεκίνησε να σχεδιάζεται το μακρινό 2010, με ιθύνοντα νου τον Δημήτρη Κοπελούζο ετοιμάζεται 14 χρόνια αργότερα να τεθεί σε λειτουργία: Ο λόγος για το FSRU Αλεξανδρούπολης, μιας υποδομής….κομβικής σημασίας για τα σχέδια της Ελλάδας να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Πράγματι, η άφιξη σήμερα του δεξαμενόπλοιου GasLog HongKong (ναυλωμένο από την Total Energies) που μεταφέρει το πρώτο φορτίο LNG από τις ΗΠΑ που θα χρησιμοποιηθεί για τη δοκιμαστική λειτουργία του Πλωτού Σταθμού Αποθήκευσης και Επανεριοποίησης LNG συνιστά σημαντικό ορόσημο για την εμπορική του λειτουργία που αναμένεται σε μερικές εβδομάδες από σήμερα.
Πρόκειται για ένα έργο "ανάσα" για όλες τις γύρω χώρες, καθώς όλες σχεδόν έχουν κλείσει χωρητικότητα, προκειμένου να λαμβάνουν ποσότητες για να καλύπτουν τις εγχώριες ανάγκες.
Το 60%-70% του αερίου που θα αεριοποιείται στον πλωτό σταθμό LNG εκτιμάται ότι θα εξάγεται μέσω του διασυνδετηρίου αγωγού IGB και του σταθμού του Σιδηροκάστρου σε αντίστροφη ροή, στη Βουλγαρία και από εκεί μέσω των υφιστάμενων διασυνδέσεων θα φτάνει στη Σερβία, στη Β. Μακεδονία, στη Ρουμανία μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία και δυτικά μέχρι την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Το έργο έχει ακόμα πιο μεγάλη σημασία, υποκαθιστώντας το Ρωσικό αέριο που μονοπωλούσε την περιοχή μέχρι την εισβολή στην Ουκαρανία. Αθροίζοντας κανείς όλες τις ποσότητες μη ρωσικού αερίου που θα διέρχονται μελλοντικά μέσω Αλεξανδρούπολης, με τελικό προορισμό χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιστοιχούν στο 20% των ευρωπαϊκών εισαγωγών του 2021 από τη Μόσχα! Από τα 155 δισ. κυβικά φυσικού αερίου που εισήγαγε προ διετίας η Ευρώπη από τη Ρωσία, και τα οποία σήμερα καλύπτει από άλλες πηγές, η Αλεξανδρούπολη μπορεί να εισφέρει τουλάχιστον τα 30 δισ.
Η κατασκευή
Το FSRU ξεκίνησε να κατασκευάζεται στις αρχές του 2022, προσθέτοντας ένα σημαντικό κρίκο στη αλυσίδα των έργων που προωθούν την απεξάρτηση της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας, αλλά και την επιδίωξη της Ελλάδας να ανοίξει μια ισχυρή πύλη εξαγωγής LNG προς τις χώρες βόρεια των συνόρων της.
Το ειδικό δεξαμενόπλοιο της Gastrade (της διαχειρίστριας εταιρείας του FSRU) που αποτελεί την «καρδιά» της υποδομής απέπλευσε από το ναυπηγείο Seatrium της Σιγκαπούρης τον περασμένο Νοέμβριο, μετά την ολοκλήρωση της 10μηνης διαδικασίας μετατροπής του σε FSRU. Σχεδόν ένα μήνα αργότερα, στις 17 Δεκεμβρίου, το πλοίο που στην πορεία μετονομάστηκε σε «Αλεξανδρούπολις» εισήλθε στο Θρακικό Πέλαγος και στη συνέχεια προσδέθηκε στη μόνιμη θέση 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμένα της Αλεξανδρούπολης.
Το επόμενο βήμα ήταν η σύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ). Πρόσφατα ανακοινώθηκε από την ΑΒΑΞ (αναδόχου του ΔΕΣΦΑ) η ολοκλήρωση της κατασκευής του Μετρητικού-Ρυθμιστικού Σταθμού και κεντρικού Βανοστασίου μέσα σε οικόπεδο του Διαχειριστή στην περιοχή της Αμφιτρίτης για την τροφοδότηση του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ από το FSRU, με το project να βρίσκεται κοντά στον στόχο της τελικής παράδοσης.
Η ταυτότητα του έργου
Το FSRU της Αλεξανδρούπολης περιλαμβάνει δεξαμενές χωρητικότητας περίπου 153.500 κυβικών μέτρων LNG και υπολογίζεται ότι θα έχει τη δυνατότητα να τροφοδοτεί το ΕΣΜΦΑ με περίπου 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα καυσίμου ανά έτος. Το FSRU θα συνδέεται με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς μέσω υποθαλάσσιου και επίγειου αγωγού μήκους 28 χιλιομέτρων. Έτσι το αεριοποιημένο LNG από το FSRU θα μεταφέρεται προς τους τελικούς καταναλωτές στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία και περαιτέρω τη Μολδαβία και την Ουκρανία στα ανατολικά, καθώς και την Ουγγαρία και στη Σλοβακία στα δυτικά προωθώντας την ενεργειακή ασφάλεια και την περιφερειακή συνεργασία. Ο εξαγωγικός προσανατολισμός του έργου ενισχύεται έτι περαιτέρω από την πρωτοβουλία για τον «Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου» που θα συνδέει την Ελλάδα με τις παραπάνω χώρες, όπου η ελληνική πλευρά δίνει το παρών μέσω του ΔΕΣΦΑ και της Gastrade, στην οποία μέτοχοι είναι εκτός από την οικογένεια Κοπελούζου ο ΔΕΣΦΑ, η ΔΕΠΑ Εμπορίας, η ναυτιλιακή εταιρεία GasLog και ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς της Βουλγαρίας Bulgartransgaz.
Ο προϋπολογισμός του FSRU είναι 363,7 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 166,7 εκατ. ευρώ προέρχονται από πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Κρίσιμο στοιχείο του FSRU είναι η διασύνδεσή του με τον ελληνο-βουλγαρικό διασυνδετήριο αγωγό IGB. Και οι δυο υποδομές θα μπορούν να λειτουργήσουν στην πλήρη δυναμικότητά τους μετά την αναβάθμιση των συμπιεστών του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου στην περιοχή της Κομοτηνής, έργο προϋπολογισμού 110 εκατ. ευρώ που υλοποιείται από τον ΔΕΣΦΑ.
Το FSRU «κουμπώνει» όχι μόνο με τον IGB (για τον οποίο προωθείται η αύξηση της μεταφορικής του ικανότητας στα 5 δις bcm από 3 σήμερα με το δεσμευτικό market test να βρίσκεται επί θύραις), αλλά και άλλες υποδομές στην περιοχή που προωθούν την διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων φυσικού αερίου, όπως τον αγωγό Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας που επίσης θα ολοκληρωθεί εντός του 2025 αλλά και το Διαδριατικό Αγωγό ΤΑP που μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, με προοπτική -και εδώ- αύξησης της μεταφορικής ικανότητας από τα 10 bcm σήμερα σε 20 bcm τα επόμενα χρόνια.
