Από τη μια ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός χαρακτήρισε χθες την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) «σημαντικό αιμοδότη της κυπριακής οικονομίας» (μόνο για το 2023 εκταμιεύθηκαν, είπε, δάνεια 230 εκατ. για έργα στην Κύπρο) και από την άλλη το κυπριακό κράτος θέτει στο περιθώριο την ογκώδη μελέτη της ΕΤΕπ για την οικονομική βιωσιμότητα της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα και το Ισραήλ, η οποία, όπως επανέλαβε χθες ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Κυριάκος Κακουρής, ήταν αρνητική για το έργο των δύο δισ. ευρώ.
Οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν, μάλιστα, πως η Κυβέρνηση προχωρεί τάχιστα τις διαδικασίες για την πραγματοποίηση νέων εξειδικευμένων μελετών για τη διακρίβωση της οικονομικής βιωσιμότητας και ωφελιμότητας της ηλεκτρικής διασύνδεσης για τη χώρα, ώστε το συντομότερο να πάρει την τελική και δεσμευτική -επενδυτική- απόφαση για τη συμμετοχή του κράτους στη διασύνδεση, την οποία προωθεί πλέον ως φορέας υλοποίησης ο ΑΔΜΗΕ Ελλάδος, όπου τον έλεγχο διατηρεί το ελληνικό δημόσιο.
Συνεργασία με το ταμείο TAQA
Οι πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι η κυπριακή Κυβέρνηση θα συνεργαστεί για την εκπόνηση της εξειδικευμένης έρευνας με το κρατικό επενδυτικό ταμείο του Άμπου Ντάμπι (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) TAQA, το οποίο ειδικεύεται σε τεράστιας αξίας ενεργειακές επενδύσεις σε πολλές χώρες και διαθέτει την τεχνογνωσία για την αξιολόγηση της οικονομικής βιωσιμότητας της διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ, πέραν της μελέτης που έκανε πρόσφατα για λογαριασμό της κυπριακής Κυβέρνησης η νορβηγική DNV, η οποία επικεντρώθηκε κυρίως στη γεωστρατηγική και γεωπολιτική αξία της διασύνδεσης.
Το επενδυτικό ταμείο TAQA έχει ήδη εκφράσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας Great Sea Interconnector, η οποία συστάθηκε από τον ΑΔΜΗΕ ως εταιρεία ειδικού σκοπού, για να προωθήσει τη διασύνδεση (σε αντικατάσταση της EuroAsia Interconnector). Για την επισημοποίηση του ενδιαφέροντός του να συμμετάσχει στον Great Sea Interconnector, το ταμείο TAQA προωθεί ήδη την πραγματοποίηση εξειδικευμένης μελέτης οικονομικής βιωσιμότητας και οι πληροφορίες μας αναφέρουν πως για την πραγματοποίηση αυτής της μελέτης θα υπάρξει επίσημη συνεργασία και με την κυπριακή Κυβέρνηση.
Σε γενικές γραμμές, προωθείται συμφωνία μεταξύ Κύπρου και Άμπου Ντάμπι για στενή μεταξύ τους σύμπραξη, ώστε η μελέτη να καλύψει τα ειδικά ενδιαφέροντα και των δύο μερών και να αξιοποιηθεί και από τις δύο πλευρές, ενόψει των κρίσιμων αποφάσεων που καλούνται να λάβουν για συμμετοχή ή όχι στον Great Sea Interconnector. Ενδεχομένως στο θέμα να υπήρξε εξέλιξη αυτή την εβδομάδα, στη διάρκεια επαφών που είχε στο Άμπου Ντάμπι ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου.
ΕΤΕπ: Γνωστό το όχι μας
Χθες, προκάλεσε αίσθηση η απάντηση που έδωσε ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Κυριάκος Κακουρής σε ερώτηση αναφορικά με την παραχώρηση ή όχι χαμηλότοκου δανείου από την τράπεζα στην Κυπριακή Δημοκρατία, για τις ανάγκες χρηματοδότησης της διασύνδεσης.
Ο κ. Κακουρής είπε ότι η τοποθέτηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας και Ισραήλ, Great Sea Interconnector, ήταν αρνητική. Σε γενικές γραμμές αυτό ήταν γνωστό εδώ και μήνες, χωρίς όμως να υπάρχει -ακόμα και σήμερα- αξιόπιστη ενημέρωση ως προς τους λόγους -τεχνοοικονομικούς ή άλλους- που απέρριψε η ΕΤΕπ το παλιό αίτημα της EuroAsia για δάνειο περίπου 600 εκατ. ευρώ. Ο κ. Κακουρής είπε επίσης χθες ότι δεν έχει κατατεθεί νέο αίτημα χρηματοδότησης του έργου από την Κυπριακή Δημοκρατία. «Η θέση της τράπεζας είναι γνωστή. Η τράπεζα έχει δώσει τη θέση της τόσο στο Υπουργείο Ενέργειας και το ΥΠΟΙΚ πριν μερικούς μήνες. Η αξιολόγηση που έγινε του έργου τότε ήταν αρνητική, η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας ανέλαβε να μελετήσει και έχω την εντύπωση πως είπε ότι θα κάνει μία νέα μελέτη. Νομίζω έχει γίνει μια νέα αξιολόγηση από το Υπουργείο Ενέργειας και έχει συζητηθεί, αν έχω ενημερωθεί σωστά».
Ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ είπε και το εξής: «Αλλά εμείς, ως τράπεζα, για να εξετάσουμε εκ νέου το έργο αυτό πρέπει να έλθει αίτημα από την Κυπριακή Δημοκρατία και επί του παρόντος δεν έχουμε τέτοιο αίτημα».
Αν και έως πρόσφατα πληροφορίες ήθελαν τον ΑΔΜΗΕ να είχε προσεγγίσει την ΕΤΕπ διεκδικώντας ο ίδιος χαμηλότοκο δάνειο για τις ανάγκες της διασύνδεσης, οι πληροφορίες σήμερα δεν επιβεβαιώνουν την κατάθεση επίσημου αιτήματος από μέρους του οργανισμού.
Αλλιώς τα είχε πει ο πρόεδρος
Πρέπει επίσης να επισημανθεί, ότι κατά την παρουσία του στην Κύπρο τον περασμένο Νοέμβριο, ο πρόεδρος της ΕΤΕπ, Βέρνερ Χόγιερ, είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο διαφοροποίησης της αρνητικής-απορριπτικής τοποθέτησης της τράπεζας για χρηματοδότηση της διασύνδεσης. Ο κ. Χόγιερ είχε πει συγκεκριμένα ότι «η επίσημη θέση (για χρηματοδότηση του έργου) βρίσκεται υπό εξέλιξη, αλλά γνωρίζουμε ότι αυτό το συναρπαστικό έργο έχει επίπτωση στον ενεργειακό εφοδιασμό για καταναλωτές και παραγωγούς στην Κύπρο και επίσης έχει και γεωπολιτική διάσταση και αυτό είναι γιατί είναι ένα συνολικό έργο, το οποίο εξετάζουμε επισταμένα».
Είχε μάλιστα τονίσει και το εξής: «Δεν είμαστε μπλοκαρισμένοι από παραδόσεις, ή προκαταλήψεις ή μια ιδεολογία», αφήνοντας να νοηθεί ότι υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί η αρχική απόφαση της ΕΤΕπ.
Ο ρόλος των μπαταριών και οι διαφωνίες σε κύκλους του ΥΠΟΙΚ
Όπως προαναφέραμε, η μελέτη της ΕΤΕπ, με την οποία κρίθηκε πως δεν έπρεπε να παραχωρηθεί δάνειο εκατοντάδων εκατομμυρίων για τη συγκεκριμένη ηλεκτρική διασύνδεση, δεν δημοσιοποιήθηκε, ούτε συνολικά, ούτε εν μέρει, παρ’ ότι παραδόθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών.
Από διάφορες πηγές είχε αναφερθεί το περασμένο καλοκαίρι πως η ΕΤΕπ θεωρούσε σοβαρές ή και ανυπέρβλητες τις τεχνικές προκλήσεις του έργου (μεγάλη απόσταση από Κρήτη, βαθιά νερά), τεράστιο ή και ασύμφορο το κόστος του (δύο δισ. ευρώ, από τα οποία τα 657 εκατ. αποφασίστηκε να δοθούν ως χορηγία από την ΕΕ) και αρνητική την επίδρασή της σε εγχώριες επενδύσεις σε συστήματα ΑΠΕ.
Εκείνες οι πηγές υποστήριζαν τότε πως η ΕΤΕπ κατέγραφε στη μελέτη της την προτίμησή της στη χρηματοδότηση επενδύσεων για εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης στην Κύπρο (μπαταριών), αντί της διασύνδεσης. Την εγκατάσταση μπαταριών για την ισορροπία του κυπριακού ηλεκτρικού συστήματος και για αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα προωθεί και το Υπουργείο Ενέργειας, πλην όμως δεν υιοθετεί τη θέση ότι η Κύπρος μπορεί να βασιστεί εξ ολοκλήρου για την ενεργειακή της ασφάλεια στις μπαταρίες, τουλάχιστο σε αυτό το στάδιο της εξέλιξης της συγκεκριμένης τεχνολογίας.
Αν και ψηλά στην ιεραρχία του Υπουργείου Οικονομικών εξακολουθούν να διατηρούνται επιφυλάξεις για μια σειρά πτυχών που αφορούν την κατασκευή και λειτουργία του καλωδίου διασύνδεσης, στο Υπουργείο Ενέργειας υιοθετείται η σημασία και η αναγκαιότητα της διασύνδεσης για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας ή και τη μείωση του κόστους του ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές και ευρύτερα την οικονομία, νοουμένου ότι οι μελέτες που εκκρεμούν θα επιβεβαιώσουν αυτές τις εκτιμήσεις.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θετικά τοποθετείται έναντι της διασύνδεσης η Προεδρία, εξού και η απόφαση της 7ης Φεβρουαρίου 2024, από το Υπουργικό Συμβούλιο, για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector με ποσό περίπου 100 εκατ. ευρώ, αφού όμως επικαιροποιηθούν υφιστάμενες μελέτες βιωσιμότητας του έργου (επί εποχής EuroAsia Interconnector) και γίνουν νέες μελέτες.
Πηγή: Φιλελεύθερος
