Η Ευρώπη και η Κίνα εξακολουθούν να διεκδικούν τον τίτλο του κορυφαίου αγοραστή του φυσικού αερίου της Gazprom PJSC, περισσότερα από δύο χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, συνέπεια της οποίας ήταν η μείωση των πωλήσεων ρωσικής ενέργειας προς τη Δύση.
Η κατάσταση αυτή αντανακλά τόσο τις επιτυχίες όσο και τις αποτυχίες του Κρεμλίνου. Ακόμη και μετά από πολλούς γύρους διεθνών κυρώσεων, η Ρωσία εξακολουθεί να προμηθεύει σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου σε επιλεγμένες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ φέτος η ποσότητα αυτή έχει μάλιστα αυξηθεί.
Ωστόσο, η Μόσχα δεν έχει συνάψει καμία νέα συμφωνία για να επιταχύνει την αύξηση των πωλήσεών της στην Κίνα πέραν αυτών που είχαν ήδη υπογραφεί πριν από την κατάρρευση της μεγαλύτερης εξαγωγικής της αγοράς.
Οι προμήθειες αερίου από αγωγούς της Gazprom στους λίγους εναπομείναντες πελάτες της στην Ευρώπη έφτασαν τα 14,6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg που βασίζονται στις ροές μέσω της Ουκρανίας και της σύνδεσης TurkStream. To ποσό αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από τις ετήσιες πωλήσεις περίπου 130 έως 175 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων προς την περιοχή που παρατηρούνταν πριν από την εισβολή.
Ωστόσο, είναι συγκρίσιμο με τα 15,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα που απέστειλε ο ρωσικός κολοσσός του φυσικού αερίου στην Κίνα κατά το α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με υπολογισμούς που βασίζονται σε τελωνειακά στοιχεία της Κίνας και εκτιμήσεις τιμών από το ρωσικό υπουργείο Οικονομίας.
Σε μηνιαία βάση μέχρι στιγμής το 2024, η Ευρώπη και η Κίνα εναλλάσσονται ως οι μεγαλύτεροι αγοραστές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Μετά την εισβολή, το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναζήτησε εναλλακτικές λύσεις αφού η Ρωσία περιόρισε τις ροές προς την περιοχή σε αντίποινα για την υποστήριξή των Ευρωπαίων προς το Κίεβο.
Η Νορβηγία παρέχει πλέον το 30% του φυσικού αερίου του ευρωπαϊκού μπλοκ, αλλά για ορισμένες χώρες, όπως η Αυστρία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, η Gazprom παραμένει μια κρίσιμη και αυξανόμενη πηγή ενέργειας. Οι παραδόσεις μέσω αγωγών στην περιοχή αυξήθηκαν περισσότερο από 26% το α’ εξάμηνο σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Bloomberg.
Υπάρχει κίνδυνος πως αυτές οι ροές θα συνεχιστούν ακάθεκτες. Περίπου το ήμισυ του φυσικού αερίου διέρχεται από την Ουκρανία, με την οποία η πενταετής συμφωνία διαμετακόμισης της Gazprom λήγει τον Δεκέμβριο του 2024.
Το Κίεβο έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα παρατείνει τη συμφωνία, αλλά Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βρίσκονται σε συζητήσεις για να διατηρηθεί η ροή του φυσικού αερίου μέσω της χώρας.
Η Ρωσία έχει δηλώσει εδώ και χρόνια ότι σκοπεύει να επεκτείνει τις πωλήσεις της στην Κίνα, αλλά για το εγγύς μέλλον το ασιατικό έθνος δεν θα καταφέρει να πλησιάσει το μέγεθος της ευρωπαϊκής αγοράς της Gazprom πριν από την εισβολή. Οι μέσες τιμές είναι, επίσης, πολύ χαμηλότερες για τις ανατολικές εξαγωγές.
Οι προμήθειες φυσικού αερίου της Gazprom προς την Κίνα μέσω του αγωγού Power of Siberia πρόκειται να φτάσουν στην πλήρη ετήσια δυναμικότητα των 38 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το 2025, ενώ επιπλέον 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως θα είναι διαθέσιμα μέσω της λεγόμενης διαδρομής της Άπω Ανατολής από το 2027. Παράλληλα, το Κρεμλίνο έχει προσπαθήσει μέχρι στιγμής και έχει αποτύχει να υπογράψει μια τρίτη σύμβαση με την Κίνα για αγωγό φυσικού αερίου ο οποίος θα περνά μέσω της Μογγολίας.
