Το θέμα της αλλαγής του μοντέλου τιμολόγησης των χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, γνωστού ως target model, έθεσε ο Μάριο Ντράγκι στην πολυαναμενόμενη έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας που δημοσιεύθηκε χθες. Μεταξύ των συστάσεων στο «ενεργειακό κεφάλαιο» της έκθεσης που καταλαμβάνει εξέχουσα θέση (118 αναφορές στο θέμα της ενέργειας υπάρχουν στο 69 σελίδων κείμενο), περιλαμβάνεται και η αναμόρφωση της αγοράς, ώστε η τιμή της φθηνής ενέργειας από ΑΠΕ να μην υπαγορεύεται πλέον από το κόστος των ακριβότερων ορυκτών καυσίμων.
Στη γραμμή Ντράγκι -για αλλαγές στο target model- κινείται το τελευταίο διάστημα η ελληνική κυβέρνηση και ειδικά ο Υπουργός ΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης που δεν κρύβει ότι θεωρεί τις στρεβλώσεις του εν λόγω μοντέλου -σε συνδυασμό με την έλλειψη διασυνδέσεων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη- τους βασικούς υπαίτιους για τη διαμόρφωση πολύ υψηλών χονδρεμπορικών τιμών (και ακραία υψηλών τις βραδινές ώρες) στον «άξονα» Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Ουγγαρίας το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου, αλλά και τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου.
Είναι γεγονός ότι τις τελευταίες ημέρες το φαινόμενο παρουσιάζει ενθαρρυντικές ενδείξεις αποκλιμάκωσης: Σήμερα για παράδειγμα η μέση χονδρεμπορική τιμή στην Ελλάδα είναι 106,58 ευρώ/MWh, με την μέγιστη τιμή στα 153,90 ευρώ/MWh ενώ και στις άλλες χώρες της «επικίνδυνης ζώνης» οι τιμές κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα. Και στελέχη με γνώση του χώρου μεταφέρουν μια πιο θετική εικόνα για το επόμενο διάστημα -που έχουν διαμορφώσει στη βάση των «σημάτων» που εκπέμπουν οι προθεσμιακές αγορές-, καθώς αυτές προδιαγράφουν μείωση των φορτίων που προοιωνίζεται και μείωση των τιμών. Εντούτοις, ο κ. Σκυλακάκης δεν εφησυχάζει και δρομολογεί κοινή πρωτοβουλία σε συνεργασία με τους συναδέλφους του από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Φέρεται δε να συζήτησε τις λεπτομέρειες της πρωτοβουλίας αυτής στις διμερείς επαφές που είχε με τον Βούλγαρο ομολόγό του Βλαντίμιρ Μαλίνοφ που ήταν αυτές τις ημέρες στη Θεσσαλονίκη, ενώ ενημέρωσε και τον Γερμανό αντικαγκελάριο Ρόμπερτ Χάμπεκ, όπως αποκάλυψε ο κ. Σκυλακάκης σε ραδιοφωνική του συνέντευξη.
Αντικείμενο της πρωτοβουλίας -που θα εξειδικευθεί σε συνάντηση των τριών Υπουργών που προετοιμάζεται και αναμένεται να λάβει χώρα το επόμενο διάστημα - θα είναι η δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού παρέμβασης, κάθε φορά που θα καταγράφονται ακραίες τιμές που οφείλονται στην αποκοπή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή, ενεργειακή αγορά.
Αποτελεί βέβαια ερωτηματικό για το πώς θα γίνει αυτό, καθώς η κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία και ο νέος Κανονισμός και Οδηγία για το Electricity Market Design που τέθηκε πρόσφατα σε ισχύ μετά από εξαντλητικές διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν πάνω από 1,5 χρόνο θέτουν πολύ αυστηρές προϋποθέσεις για το τι συνιστά περιφερειακή ενεργειακή κρίση στην Ευρωπαϊκή Ενωση και υπό ποιους όρους δικαιολογείται έκτακτη παρέμβαση στη λειτουργία της αγοράς. Υπενθυμίζεται ότι το θέμα ριζικών αλλαγών στο Target Model τέθηκε μετ’ επιτάσεως (με την Ελλάδα να πρωταγωνιστεί στο δημόσιο διάλογο…) στο ζενίθ της ενεργειακής κρίσης υπό την πίεση της επώδυνης εμπειρίας της μεταφοράς των ακραίων τιμών φυσικού αερίου στον ευρωπαϊκό κόμβο TTF που μετακυλίστηκαν λόγω του μοντέλου τιμολόγησης στις χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος. Παρά ταύτα, οι αλλαγές που τελικά εγκρίθηκαν ήταν μάλλον σημειακές και δεν άγγιξαν τον πυρήνα του μοντέλου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Στο θέμα των αλλαγών στο Target Model αναφέρθηκε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που έκανε λόγο για «βασική στρέβλωση στην αγορά ενέργειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, σε σχέση με τις τιμές που πληρώνει η Δυτική Ευρώπη για ηλεκτρική ενέργεια. Λέμε ότι έχουμε μια ενιαία αγορά, έχουμε το target model, αλλά αυτό δεν λειτούργησε τους τελευταίους μήνες». Για το λόγο αυτό είπε ότι θα στείλει επιστολή στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ο ίδιος πάντως, κράτησε χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών -για τους λόγους που προαναφέρθηκαν- σημειώνοντας ότι «Δεν αναμένω ότι θα υπάρχουν άμεσες λύσεις στο πρόβλημα αυτό, αλλά τουλάχιστον ας ασχοληθεί κάποιος σοβαρά, να το αναδείξουμε ώστε να φροντίσουμε να μην έχουμε τέτοιες στρεβλώσεις ξανά στο μέλλον». Κάτι που ουδόλως μπορεί να αποκλειστεί…
