Επενδυτικά… καλώδια αξίας 14 δισ. ευρώ απλώνει ο ΑΔΜΗΕ με τις διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις τις οποίες προωθεί και τοποθετούν την χώρα μας στο επίκεντρο του ενεργειακού γίγνεσθαι, πέρα και από τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Οι νευραλγικοί ενεργειακοί διάδρομοι με «πυρήνα» την Ελλάδα περνούν μέσα από το επενδυτικό πρόγραμμα του Διαχειριστή ύψους 14,2 δισ. ευρώ. Η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας, η διασύνδεση με την Κύπρο (Great Sea Interconnector), η διασύνδεση με την Αίγυπτο (GREGY) και το σχέδιο διασύνδεσης με τη Γερμανία (Green Aegean) διαμορφώνουν το ενεργειακό σκηνικό της επόμενης μέρας για την Γηραιά Ήπειρο, με την Ελλάδα να διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο.
Τα κομβικής γεωπολιτικής σημασίας projects ισχυροποιούν και αναβαθμίζουν το γεωπολιτικό εκτόπισμα της Ελλάδας καθώς εξελίσσεται σε δίοδο μεταφοράς πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας.
Ιταλία, Αλβανία
Στα «σκαριά» είναι και η νέα διασύνδεση με την Ιταλία, project με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2031. Εκτιμάται πως μέσα στο 2025 θα ξεκινήσουν οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τη νέα γραμμή Ελλάδας - Ιταλίας.
Με βάση το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ 2024-2033 προβλέπεται η κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης ανάμεσα στις δύο χώρες (Θεσπρωτία-Melendugno–Galatina), με μεταφορική ικανότητα 1.000 MW.
Το έργο θεωρείται απολύτως αναγκαίο και στοχεύει να τριπλασιάσει το περιθώριο ανταλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας από τα 500 MW στα 1.500 MW. Το υποβρύχιο μήκος της διαδρομής εκτιμάται συνολικά σε 220 χιλιόμετρα και το μήκος της όδευσης των υπογείων τμημάτων σε Ελλάδα και Ιταλία σε 55 χλμ.
Το έργο αναμένεται να υλοποιηθεί με τεχνολογία μετατροπέων πηγής τάσης και επιστροφή μέσω θαλάσσης (με εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροδίων εκατέρωθεν της υποβρύχιας διασύνδεσης σε Ελλάδα και Ιταλία αντίστοιχα) ή μέσω μεταλλικού αγωγού επιστροφής. Σκοπός, επιπλέον, της Ελλάδας είναι να υπάρξει διασύνδεση άμεσα τόσο με την Τουρκία, όσο και με τα Βαλκάνια.
Σε φάση ωρίμανσης είναι, επίσης, και η νέα ηλεκτρική διασύνδεση με Ελλάδας - Αλβανίας.
«Ξεμπλέκεται» το καλώδιο με την Κύπρο;
Το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ που τρέχει ο ΑΔΜΗΕ φαίνεται να εισέρχεται σε τροχιά υλοποίησης μετά από την άρση των ενστάσεων της κυπριακής πλευράς (η οποία πάντως δεν δείχνει ακόμα και σήμερα ιδιαίτερη ζέση και βιασύνη) για τα οφέλη και την σκοπιμότητα του έργου, έπειτα από πολύμηνο ελληνοκυπριακό διαπραγματευτικό θρίλερ που προηγήθηκε.
Στο πλαίσιο αυτό, το έργο (ύψους 2 δισ. ευρώ) της ηλεκτρικής διασύνδεσης βρίσκεται στη φάση της εισόδου επενδυτών στην εταιρεία Great Sea Interconnector. Αναφορικά με το κατασκευαστικό σκέλος το πρώτο τμήμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου προχωρά με την διενέργεια των μελετών βυθού και την κατασκευή του καλωδίου στο εργοστάσιο παραγωγής της Nexans.
Πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι είναι πολύ κοντά η τοποθέτηση του γαλλικού fund Meridiam στο μεγαλόπνοο εγχείρημα ενώ κινητικότητα για είσοδο κεφαλαίων καταγράφεται από τις ΗΠΑ, τα ΗΑΕ αλλά και το Ισραήλ.
Αξίζει να σημειωθεί πως η ολοκλήρωση του Great Sea Interconnector αφενός άρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, ενώ ταυτόχρονα θα παρέχει άλλη μία ασφαλή ενεργειακή πηγή για το Ισραήλ. Οι ΑΠΕ της Ελλάδας θα τροφοδοτούν με καθαρή ηλεκτρική ενέργεια στις δύο χώρες καθιστώντας πιο ανταγωνιστικό το ενεργειακό μίγμα.
Το τμήμα Κύπρος – Ισραήλ είναι σε φάση ωρίμανσης.
Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία
Στις ράγες μπαίνει και η εμβληματική ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την Αίγυπτο (GREGY), ένα project ύψους 3,5 δισ.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται στενά με τον Διαχειριστή της Αιγύπτου, τον EETC (Egyptian Electricity Transmission Company) και τον φορέα υλοποίησης ELICA SA, (όμιλος Κοπελούζου) με τον οποίο έχει υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης σχετικά με την αξιολόγηση της εισόδου του στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας που αναπτύσσει το έργο, το οποίο έχει ενταχθεί στα έργα PCI (Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος) της ΕΕ, γεγονός που το καθιστά επιλέξιμο για επιχορήγηση έως και 50% του κόστους κατασκευής.
H ηλεκτρική σύνδεση, η οποία θα αποτελείται από 4 καλώδια που θα εκτείνονται σχεδόν 1.000 χλμ. κατά μήκος της ανατολικής Μεσογείου, έχει ως στόχο να μεταφέρει ηλεκτρική ενέργεια από ένα χαρτοφυλάκιο αιολικών και ηλιακών έργων ισχύος 9,5 GW που θα αναπτύξει o όμιλος Κοπελούζου στην Αίγυπτο ως ξεχωριστό έργο.
Το 1/3 της της ηλεκτρικής ενέργειας θα προορίζεται για την ελληνική βιομηχανία, το άλλο 1/3 για μεταφορά στη Βουλγαρία, την Ιταλία και στη συνέχεια και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες και το υπόλοιπο για την ελληνική παραγωγή καυσίμων όπως το υδρογόνο και την μεθανόλη για τα πλοία. Το έργο θα έχει τη δυνατότητα να αντικαταστήσει 4,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως.
Για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας το πρώτο τρίμηνο του 2025 αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες βιωσιμότητας.
Γερμανία
Με γοργούς ρυθμούς προχωράει και η διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας – Γερμανίας.
Το καλώδιο θα ξεκινά από την Ήπειρο και θα διασχίζει υποθαλάσσια την Αδριατική… ρίχνοντας άγκυρα στα παράλια της Σλοβενίας. Από εκεί θα ξεκινά το χερσαίο τελικό τμήμα του, το οποίο θα διατρέχει την Αυστρία, για να καταλήξει στη Νότια Γερμανία. Η αρχική δυναμικότητα του έργου θα είναι 3.000 MW.
Ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται σε επαφές και συζητήσεις με τους διαχειριστές της γερμανικής πλευράς (κυρίως με τον TenneT, τον βασικότερο εκ των τεσσάρων που διαθέτει η Γερμανία), βολιδοσκοπώντας τις προθέσεις τους. Ο ενδεικτικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 8,1 δισ. ευρώ.
Με την ολοκλήρωση της μελέτης βιωσιμότητας (μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025) θα ανοίξουν εκ νέου δίαυλοι με τους διαχειριστές Αυστρίας, Σλοβενίας και Γερμανίας για να προσδιοριστούν οι επιλογές των διαδρομών και να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις.
