Νέα δεδομένα και για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου και προοπτικά Ισραήλ, τον Great Sea Interconnector (GSI), δημιουργεί η ραγδαία επιδείνωση στις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, με τους Ισραηλινούς να θεωρούν πλέον την Τουρκία ως το νέο Ιράν και να προετοιμάζονται ακόμη και για πόλεμο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα, Πέμπτη επισκέπτεται εκτάκτως την Κύπρο ο πρόεδρος του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτσογκ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επίσκεψη του κ. Χέρτσογκ, σχετίζεται τόσο με τη διακυβερνητική σύνοδο Κύπρου – Αιγύπτου και την τριμερή διάσκεψη Κύπρου, Ελλάδας, Αιγύπτου που έλαβε χώρα χθες στο Κάιρο όσο και με τις εξελίξεις στην περιοχή και ειδικότερα στη Συρία.
Την ίδια ώρα αίσθηση έχει προκαλέσει η διαρροή στον τύπο του Ισραήλ και συγκεκριμένα στην εφημερίδα Jerusalem Post έκθεσης που συνέταξε για λογαριασμό της κυβέρνησης επιτροπή Ισραηλινών εμπειρογνωμόνων με επικεφαλής τον πρώην διευθυντή του εθνικού συμβουλίου ασφαλείας, Τζέικομπ Νάγκελ για τη στρατηγική ασφάλειας της χώρας και τις αμυντικές δαπάνες.
Η επιτροπή επισημαίνει τον κίνδυνο οι στρατιωτικές ομάδες που δραστηριοποιούνται σήμερα στη Συρία να ευθυγραμμιστούν με την Τουρκία, δημιουργώντας μια νέα, ισχυρή απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ και προειδοποιεί ότι «η απειλή από τη Συρία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι ακόμη πιο επικίνδυνο από την ιρανική απειλή και να κλιμακωθεί έως ανοιχτή -πολεμική- σύγκρουση των δύο χωρών».
Με άλλα λόγια η επιτροπή αξιολογεί την απειλή από την Τουρκία ως μεγαλύτερη απ’ αυτήν του μέχρι σήμερα Νο1 εχθρού του Ισραήλ, του Ιράν, επισήμανση που αποδέχεται και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος δηλώνει με αφορμή την παραλαβή της έκθεσης:
«Είμαστε μάρτυρες θεμελιωδών αλλαγών στη Μέση Ανατολή. Το Ιράν αποτελούσε επί μακρόν τη μεγαλύτερη απειλή για μας, αλλά νέες δυνάμεις εισέρχονται στην αρένα και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για το απροσδόκητο. Η έκθεση αυτή μας παρέχει έναν οδικό χάρτη για να διασφαλίσουμε το μέλλον του Ισραήλ».
Νέα αεροπλάνα F-15, δορυφόροι και αντιπυραυλική ασπίδα
Για την αντιμετώπιση της απειλής από την Τουρκία αλλά και γενικότερα τις απειλές για την ασφάλεια του Ισραήλ, η επιτροπή Νάγκελ συστήνει αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού του Ισραήλ έως τα 15 δις σέκελ, ήτοι 4 δις ευρώ σε ετήσια βάση για τα επόμενα 5 χρόνια με σκοπό την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (Israel Defense Forces -IDF).
Συγκεκριμένα, η επιτροπή προτείνει την απόκτηση προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-15, μεταγωγικών αεροσκαφών, drones και δορυφόρων για την ενίσχυση των δυνατοτήτων κρούσης μεγάλου βεληνεκούς του Ισραήλ καθώς και την ενίσχυση των πολυεπίπεδων δυνατοτήτων αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων Iron Dome, David's Sling, Arrow και του πρόσφατα λειτουργικού αμυντικού συστήματος λέιζερ Iron Beam. Παράλληλα, προτείνει την κατασκευή φράχτη ασφαλείας κατά μήκος της κοιλάδας του Ιορδάνη (σύνορα με Ιορδανία).
Απάντηση του ΑΔΜΗΕ στην Κυπριακή πλευρά για τον φορέα υλοποίησης GSI
Σύμφωνα με αναλυτές, οι εξελίξεις αυτές καθιστούν ακόμη πιο σημαντική για το Ισραήλ την ηλεκτρική διασύνδεσή του με την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω Κύπρου και Ελλάδας, γεγονός που «βαραίνει» υπέρ της επιτάχυνσης της υλοποίησης του σημαντικού αυτού έργου. Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι θα στείλει το Ισραήλ αεροναυτικές δυνάμεις στην περίπτωση που Τουρκικά πολεμικά πλοία επιχειρήσουν να εμποδίσουν το Ιταλικό πλοίο «Ievoli Relume» όταν θα βγει εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων για τις έρευνες βυθού, κάτι που αποτελεί το μεγαλύτερο crash-test για το έργο, ωστόσο το Ισραήλ έχει τις δυνατότητες να καταστήσει σαφή την θέση του σε όλα τα επίπεδα -και ο νοών νοείτω.
Πολύ περισσότερο καθώς σε λίγες ημέρες ξεκινά η προεδρία του κατ’ εξοχήν φιλο-ισραηλινού προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ κι ενώ στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης θα επενδύσει και ο γαλλικός κολοσσός Meridiam αποκτώντας το 49,9% του φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης GSI.
Στο μεταξύ, τις επόμενες ημέρες ο ΑΔΜΗΕ πρόκειται να απαντήσει εγγράφως στους Κύπριους σχετικά με τα ζητήματα που έχουν θέσει σχετικά με τον φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης GSI. Η Κυπριακή πλευρά έχει εκφράσει ενστάσεις για τη συμμετοχή της με 100 εκατ. ευρώ στο μετοχικό κεφάλαιο του φορέα λόγω του γεγονότος ότι ο φορέας υλοποίησης δεν θα έχει στην ιδιοκτησία του την υποδομή του έργου.
Αρμόδια στελέχη της ελληνικής πλευράς ανέφεραν στο energymag ότι είναι λογική η θέση των Κυπρίων, εξηγούσαν, ωστόσο, ότι βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας, τα έργα που έχουν ενταχθεί στον κατάλογο Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν μπορούν να μεταφερθούν σε ένα φορέα που δεν έχει την απαιτούμενη πιστοποίηση από την ΕΕ. Πολλώ δε μάλλον που για το συγκεκριμένο έργο έχει προβλεφθεί χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ από τα ευρωπαϊκά ταμεία.
Ως εκ τούτου θα γίνει πρώτα η πιστοποίηση του φορέα GSI εντός προβλεπόμενου διαστήματος 12 μηνών και ακολούθως τα πάγια θα μεταβιβαστούν στον εν λόγω φορέα, κάτι που φυσικά θα αναφέρεται στο κείμενο της συμφωνίας για την -διαφαινόμενη- συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό κεφάλαιο του φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης-GSI.
