Μετά από πολλές παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, με εμπλοκή και της ΑΗΚ, το Υπουργείο Ενέργειας κατέληξε σε προκαταρκτική απόφαση να αναθέσει στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) την ευθύνη της σύστασης εταιρείας που θα συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο της Great Sea Interconnector, σε περίπτωση που εν τέλει το Υπουργικό Συμβούλιο θα εγκρίνει τη συγκεκριμένη επένδυση του κράτους στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Το Υπουργείο Ενέργειας έχει ήδη θέσει, από τις 19 Φεβρουαρίου 2025 έως τις 12 Μαρτίου 2025, σε δημόσια διαβούλευση το προσχέδιο νομοσχεδίου που θα επιτρέψει στον Διαχειριστή να συστήσει εταιρεία και να εξασφαλίσει μετοχικό κεφάλαιο στην Great Sea Interconnector, εκπροσωπώντας την Κυπριακή Δημοκρατία στη λήψη αποφάσεων και τη διαχείριση του έργου.
Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, θα αξιολογηθούν οι θέσεις που δυνατό να καταθέσουν οι ενδιαφερόμενοι και θα οριστικοποιηθεί το κείμενο, για να τύχει τελικής νομοτεχνικής επεξεργασίας και να κατατεθεί στο Υπουργικό και στη συνέχεια στη Βουλή.
Τι θα αλλάξει
Με το νομοσχέδιο τροποποιείται το άρθρο 66 του βασικού νόμου (ο περί ρύθμισης της αγοράς ηλεκτρισμού νόμος) με την αντικατάσταση της παραγράφου (α) με την ακόλουθη νέα παράγραφο (α): «(α) να αποκτά με αγορά, ανταλλαγή, δωρεά ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο, ακίνητη ή κινητή περιουσία για τις ανάγκες στέγασης και λειτουργίας του και να μισθώνει ή εξασφαλίζει άδεια χρήσης οποιασδήποτε ακίνητης ή κινητής περιουσίας για τις ανάγκες στέγασης και λειτουργίας του και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, να συμμετέχει σε εταιρεία ή/και σε εταιρεία κράτους μέλους της Ένωσης: Νοείται ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για συμμετοχή του ΔΣΜΚ σε εταιρεία ή/και σε εταιρεία κράτους μέλους της Ένωσης λαμβάνεται με την επιφύλαξη των προνοιών του άρθρου 78 και της παραγράφου (α) του εδαφίου (1) του άρθρου 80».
- Το άρθρο 78 του υφιστάμενου νόμου προβλέπει πως «(1) Ο ∆ΣΜΚ δεν δύναται να ενασχολείται µε την παραγωγή, τη διανοµή ή την παροχή ηλεκτρισµού στη ∆ηµοκρατία. (2) Ο Ιδιοκτήτης Συστήµατος Μεταφοράς (σ.σ. ΑΗΚ) δεν δύναται να κατευθύνει ή να δίδει οδηγίες στον ∆ΣΜΚ σε σχέση µε οποιεσδήποτε από τις αρµοδιότητες που παρέχονται στον ∆ΣΜΚ. (3) Ο Ιδιοκτήτης Συστήµατος Μεταφοράς, εντός χρονικής περιόδου που καθορίζεται σε ρυθµιστική απόφαση της ΡΑΕΚ, οφείλει να συµµορφώνεται µε οποιεσδήποτε απαιτήσεις ήθελε κρίνει αναγκαίες ο ∆ΣΜΚ, οι οποίες κρίνονται απαραίτητες για την άσκηση των αρµοδιοτήτων του».
- Το δε άρθρο 80 προβλέπει πως «-(1) (α) Ο ∆ΣΜΚ δεν ασκεί άµεσα ή έµµεσα έλεγχο επί επιχειρήσεως που εκτελεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες της παραγωγής ή της προµήθειας, ούτε ο Εκτελεστικός ∆ιευθυντής ∆ΣΜΚ ή το προσωπικό του ∆ΣΜΚ, συµπεριλαµβανοµένου του ∆ιευθυντή Λειτουργίας Αγοράς ∆ΣΜΚ και του ∆ιευθυντή Λειτουργίας Συστήµατος ∆ΣΜΚ ή οποιοδήποτε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που παρέχει συµβουλευτικές υπηρεσίες ή δύναται να επηρεάσει τις αποφάσεις του ∆ΣΜΚ, είναι µέλος ή παρέχει συµβουλευτικές υπηρεσίες σε εποπτικό συµβούλιο, διοικητικό συµβούλιο ή σε όργανο που εκπροσωπεί νόµιµα επιχείρηση, που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προµήθειας».
Αργεί η απόφαση του Υπουργικού για GSI
Αρχικά το Υπουργείο Ενέργειας είχε προτείνει την ανεξαρτητοποίηση της Ρυθμιζόμενης Δραστηριότητας των Δικτύων (ΑΗΚ) ώστε να αναλάβει τη συμμετοχή της Δημοκρατίας στην επένδυση για την ηλεκτρική διασύνδεση, αλλά οι αντιδράσεις από τις συντεχνίες της ΑΗΚ οδήγησαν το υπουργείο στη διέξοδο της επιλογής του Διαχειριστή Μεταφοράς.
Ωστόσο, παραμένει προς συζήτηση και ίσως ξεκαθαρίσει στη διάρκεια της διαβούλευσης το κατά πόσο ο διπλός ρόλος του ΔΣΜΚ (Διαχειριστή Μεταφοράς και Λειτουργός της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού) συγκρούεται με κάποιο τρόπο με την επενδυτική συμμετοχή στο καλώδιο που θα μεταφέρει ηλεκτρισμό από και προς την Κύπρο, για εμπορική αξιοποίηση.
Σε εκκρεμότητα παραμένει η λήψη απόφασης από το Υπουργικό Συμβούλιο για την αγορά ή όχι μετοχικού κεφαλαίου στην Great Sea Interconnector και οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα πως η καθυστέρηση θα παραταθεί. Για την ώρα, το Υπουργείο Ενέργειας αναμένει τις τοποθετήσεις του αμερικανικού συμβουλευτικού οίκου Curtis, Mallet-Prevost, Colt and Mosle LLP επί των θέσεων του ΑΔΜΗΕ και της ελληνικής Κυβέρνησης στις ενστάσεις και παρατηρήσεις του εξωτερικού συμβούλου της Δημοκρατίας. Μετά τη λήψη των σχολίων θα γίνει νέα διαβούλευση στο εσωτερικό της Κυβέρνησης (είναι γνωστές οι ενστάσεις από το Υπουργείο Οικονομικών και τον υπουργό Μάκη Κεραυνό) αλλά πιθανότατα και με την ελληνική πλευρά.
