Το επόμενο σχήμα στήριξης της κοινωνίας που θα διαδεχθεί τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου αναζητούν στην κυβέρνηση, με τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας να επεξεργάζονται διαφορετικά σενάρια.
Το μεγάλο κύμα ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά που έχει πυροδοτήσει η ενεργειακή κρίση και η δυσαρέσκεια που έχει προκαλέσει στους πολίτες, η οποία αποτυπώνεται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, προβληματίζει έντονα το Μέγαρο Μαξίμου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τις επόμενες ημέρες οι αρμόδιοι υπουργοί θα παρουσιάσουν τις προτάσεις τους στον πρωθυπουργό, ο οποίος θα λάβει τις τελικές αποφάσεις.
Νέο πακέτο
Κυβερνητικά στελέχη θεωρούν ότι οι πιθανότητες να ληφθούν γενναίες συλλογικές αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής στο τέλος του επόμενου μήνα δεν είναι μεγάλες και για τον λόγο αυτόν προετοιμάζονται για ένα νέο πακέτο στήριξης που θα απευθύνεται σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Το επικρατέστερο σενάριο είναι η επιβολή πλαφόν σε κάθε τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού και κυρίως στην ηλεκτροπαραγωγή με καύσιμο το φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου διαμορφώνει κατά κύριο λόγο τις υψηλές τιμές στην αγορά της επόμενης ημέρας.
Το πλαφόν
Σε περίπτωση που το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας υπερβαίνει το ανώτατο όριο που θα οριστεί, τότε ο παραγωγός θα λαμβάνει τη διαφορά. Με τον τρόπο αυτόν θα επιτευχθεί η αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου με το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, όπως έχει επαναλάβει επανειλημμένα ο πρωθυπουργός.
Το μέτρο αυτό έχει πολλές ομοιότητες με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Αλληλεγγύης που πρότεινε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, με επιστολή του στον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Frans Timmermans και την επίτροπο Ενέργειας, Kadri Simson, στις 27 Φεβρουαρίου, μία ημέρα πριν από το συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της ΕΕ.
Η πρόταση Σκρέκα προέβλεπε τη χρηματοδότηση του Μηχανισμού Αλληλεγγύης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με την παροχή χαμηλότοκων δανείων στα κράτη μέλη. Με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τα δάνεια δεν θα υπολογίζονται στο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος των κρατών μελών.
Εποπτεία
Για να εφαρμοστεί το σενάριο αυτό, η κυβέρνηση θα πρέπει αφενός να έχει σαφή εικόνα του μεταβλητού κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και αφετέρου να συστήσει αυστηρούς εποπτικούς μηχανισμούς παρακολούθησης της αγοράς, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές θα λαμβάνουν την έκπτωση που τους αντιστοιχεί.
Επίσης, η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει με ποιον τρόπο θα χρηματοδοτηθεί το μέτρο αυτό, δεδομένου ότι η επιβολή πλαφόν στις ακριβές τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής, όπως το φυσικό αέριο, αναπόφευκτα θα μειώσει τα πλεονάσματα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), μέσω των οποίων χρηματοδοτείται μέρος των κρατικών επιδοτήσεων.
Τώρα οι παραγωγοί ΑΠΕ αποζημιώνονται με την οριακή τιμή συστήματος, δηλαδή με την τιμή στην οποία εκκαθαρίζεται η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η οριακή τιμή συστήματος καθορίζεται από την τελευταία και ακριβότερη προσφορά που υποβάλλεται στη χονδρική αγορά για να καλυφθεί η ζήτηση της επόμενης ημέρας.
Οι πηγές χρηματοδότησης
Οι μονάδες ΑΠΕ που έχουν αισθητά χαμηλότερο κόστος παραγωγής επιστρέφουν τη διαφορά στον ΕΛΑΠΕ. Τα κεφάλαια αυτά αποτελούν μία από τις τρεις πηγές χρηματοδότησης του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), μέσω του οποίου χορηγούνται οι κρατικές επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου.
Οι άλλες δύο πηγές είναι τα έσοδα από τα δικαιώματα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τα πλεονάσματα του Ειδικού Λογαριασμού των ΥΚΩ.
Οι πόροι που θα λείψουν από τον ΕΛΑΠΕ θα πρέπει να καλυφθούν από κάπου αλλού, με καλά πληροφορημένες πηγές να αναφέρουν ότι η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να στραφεί στον προϋπολογισμό.
Οι φορολογούμενοι;
Ωστόσο, εάν επιβεβαιωθεί το σενάριο αυτό τότε θα προκύψει ένα ακόμα πρόβλημα. Ο πρωθυπουργός και αρκετοί κορυφαίοι υπουργοί έχουν αναφέρει το τελευταίο διάστημα ότι οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ενέργειας δεν επιβαρύνουν τους φορολογούμενους, καθώς δεν έχουν δημοσιονομικό αποτύπωμα. Μάλιστα, για αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν προκρίνουν τα μέτρα που λαμβάνουν η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Εάν τελικά οι απαραίτητοι πόροι για την επιδότηση των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας προέλθουν από τον προϋπολογισμό, οι φορολογούμενοι που είναι και οι τελικοί καταναλωτές ενέργειας θα επωμισθούν μεγαλύτερο οικονομικό βάρος. Ουσιαστικά θα μπαίνουν λεφτά στη μία τσέπη και θα βγαίνουν από την άλλη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός αναμένεται να επισκεφθεί τον σταθμό LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα την επόμενη εβδομάδα. Κατά τις ίδιες πηγές, δεν αποκλείεται να ανακοινώσει την τελική απόφαση για την αύξηση της αποθηκευτικής ικανότητας του σταθμού, δεδομένου ότι εξετάζονται δύο διαφορετικές επιλογές.
