Βήμα - βήμα επιδιώκεται να έλθει πιο κοντά στον “ηλεκτρικό χώρο” της Ευρώπης η Τουρκία, που ήδη με τη σχέση της με τη Ρωσία και την πρόσβαση σε φθηνό φυσικό αέριο, αλλά και τον σχεδιασμό για το πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στο Ακούγιου προβάλλει ως “πόλος παραγωγής” φτηνού ρεύματος. Δεν είναι τυχαίο ότι, ήδη, σε πολλές περιπτώσεις η τιμής ενέργειας είναι πιο ανταγωνιστικές, στη γείτονα χώρα. Έτσι, π.χ. για σήμερα, η τιμή χονδρεμπορικής αγοράς στην Ελλάδα είναι στα 107,95 ευρώ/MWh, στη Βουλγαρία 108,43, στη Γερμανία λίγο πάνω από τα 103 ευρώ/MWh, και στην Τουρκία στα 67,7 ευρώ/MWh. Μόνο η Ιβηρική έχει τιμή στα 21,78ευρώ/MWh, όντας στον “πάτο” της λίστας τιμών.
Βέβαια, και η Ελλάδα, με στόχο να έχει το 80% του ρεύματος από ΑΠΕ το 2028, πλάνο για υπεράκτια αιολικά αλλά και σχέδιο για πύκνωση των διασυνδέσεων με την ευρύτερη γειτονιά, αλλά και την Κεντρική Ευρώπη, επιδιώκει τη βελτιστοποίηση της συνδεσιμότητάς της με όμορες αγορές.
Τούτων δοθέντων και με βάση και τα όσα αναφέρει ο ΑΔΜΗΕ στο ενημερωτικό σημείωμα, που εξέδωσε, χθες, με αφορμή τη χρήση 9μήνου, στόχος είναι η ενίσχυση του "αποτυπώματος" των διασυνδέσεων του Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας στην βαλκανική γειτονιά και βέβαια με την Τουρκία. Έτσι, ο Διαχειριστής αναφέρει, ότι “σχεδιάζει την κατασκευή νέας διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία θα ενισχύσει τη διασύνδεση του Ευρωπαϊκού με το Τουρκικό Σύστημα Μεταφοράς.”
Ήδη, με το Σύστημα της Τουρκίας, η χώρα μας συνδέεται μέσω μίας γραμμής μεταφοράς 400 kV (κιλοβόλτ), μεταξύ του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) Νέας Σάντας και της αντίστοιχης υποδομής στο Babaeski της Τουρκίας.
Λίγο νωρίτερα, δε, σε μια αγαστή συγκυρία, την Πέμπτη το μεσημέρι, είχε γίνει γνωστό ότι τη δημιουργία νέας διασυνδετικής γραμμής μεταξύ Νέας Σάντας και Μπαμπαέσκι με στόχο την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Τουρκίας και την αύξηση του όγκου αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW είχαν “βάλει” σε "χαρτί", με σχετικό μνημόνιο ο γενικός διευθυντής Λειτουργίας, Υποδομών και Αγοράς του ΑΔΜΗΕ Δημήτρης Μίχος και ο πρόεδρος TEIAS Orhan Kaldirim.
Η σχετική προετοιμασία είχε γίνει εδώ και καιρό καθώς ήδη από τον Μάρτιο του 2022 είχε συμφωνηθεί η κατασκευή μιας νέας διασυνδετικής εναέριας γραμμής μεταφοράς ρεύματος 400 kV και μεταφορικής ικανότητας 600 MW, η οποία εκτιμάται ότι θα έχει συνολικό μήκος περί τα 130 χιλιόμετρα (χλμ.), εκ των οποίων τα 70 χλμ. εντός της ελληνικής επικράτειας και τα 60 χλμ. εντός της τουρκικής, οδεύοντας παράλληλα με την υφιστάμενη διασύνδεση.
Το νέο καλώδιο, που θα αυξήσει τη μεταφορική ικανότητα μεταξύ των δύο χωρών και στις δύο κατευθύνσεις, αναμένεται να μπει “στην πρίζα” το 2029. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), για τα έτη 2024-2033, που τελεί υπό την έγκριση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) οι προμελέτες και οι περιβαλλοντικές μελέτες θα ανατεθούν τον Ιανουάριο. Επίσης, η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων και οι απαραίτητες αδειοδοτήσεις προσδιορίζεται ότι θα έχουν ληφθεί στις αρχές του 2025, οι απαλλοτριώσεις εκτιμάται ότι θα γίνουν τον Ιανουάριο του 2027, η διακήρυξη του έργου τον Ιούνιο του 2027 ώστε να έχει ολοκληρωθεί στον Δεκέμβριο του 2029.
Να σημειωθεί ότι σήμερα οι δυο αγορές αλλά και η Βουλγαρία με την Τουρκία έχουν μια σχετική αδύναμη διασύνδεση, κι άρα η περαιτέρω επενδύσεις θα επιφέρουν την επιδιωκόμενη σύγκλιση των αγορών.
Σημειώνεται ότι, με βάση τον ΑΔΜΗΕ και όσα αναφέρει στην ανακοίνωση για το 9μηνο τον Νοέμβριο 2023 υπογράφηκε στην Αθήνα Μνημόνιο Συνεργασίας για τη σύζευξη των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Βαλκανικών χωρών από τους αρμόδιους θεσμικούς φορείς Ρυθμιστικών Αρχών, Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς -μεταξύ των οποίων και ο ΑΔΜΗΕ- και των Χρηματιστηρίων Ενέργειας, το οποίο ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Επιπλέον, ο ΑΔΜΗΕ προτεραιοποιεί τα έργα διεθνών διασυνδέσεων, με στόχο την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της Ενέργειας, την ανάδειξη της Ελλάδας σε ισχυρό εξαγωγέα καθαρής ενέργειας και την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού.
