Η μία βόμβα πάνω από την ελληνική αγορά ρεύματος, είναι γνωστή εδώ και χρόνια. Τα φέσια, όσων «πηδούν» από πάροχο σε πάροχο, αφήνοντας πίσω τους απλήρωτους λογαριασμούς, που φτάνουν τα 900 εκατ ευρώ.
Ο «ενεργειακός τουρισμός» υπολογίζεται στο 60% των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών, επιδίδονται σε αυτόν στρατηγικοί κακοπληρωτές και έχει έρθει η ώρα να αντιμετωπιστεί οριστικά.
Ο όρος «στρατηγικός κακοπληρωτής» αποκτά θεσμική υπόσταση. Είναι εκείνος που από 1ης Ιανουαρίου 2020 και για μία 5ετία έχει αφήσει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε δύο προηγούμενους παρόχους, ενώ έχει χρέη και στον τρίτο προμηθευτή από τον οποίο προμηθεύεται πλέον ρεύμα.
Σύμφωνα με τη διάταξη που συμπεριλαμβάνεται στο πολεοδομικό νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ, το οποίο κατατίθεται προσεχώς στη Βουλή, ο καταναλωτής αυτός θα απαγορεύεται πλέον να εγκαταλείψει την τρίτη εταιρεία, εφόσον δεν εξοφλήσει ή δεν διακανονίσει πρώτα τις οφειλές του. Το ίδιο θα αφορά και τις επιχειρήσεις «στρατηγικούς κακοπληρωτές» με το μπλόκο ωστόσο να αφορά τη μετακίνηση από τον δεύτερο πάροχο, στον οποίο έχουν χρέη.
Και για την αντιμετώπιση του «ενεργειακού τουρισμού» καθιερώνεται ένα σύστημα σήμανσης οφειλετών (debt flagging) με στόχο να προστατεύει τις εταιρείες προμήθειας από το να απορροφούν στο πελατολόγιό τους οφειλέτες που επιδίδονται σε συστηματική αθέτηση υποχρεώσεων.
Στην ουσία, με το σύστημα που θα δημιουργήσει o ΔΕΔΔΗΕ και θα «κουμπώσει» στην πληροφοριακή του πλατφόρμα «Θαλής», μόλις ένας πελάτης συμπληρώνει δύο ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς, τότε θα ενεργοποιείται η δυνατότητα του προμηθευτή του να τον «κοκκινίζει». Εφόσον ο καταναλωτής θα έχει «κοκκινίσει» και από τον τρίτο προμηθευτή, τότε για διάστημα που θα μετράει από την 1η Ιανουαρίου 2020 και θα καλύπτει μία 5ετία, δεν θα μπορεί να αλλάξει προμηθευτή.
Καλά θα πει κάποιος μπορεί το νέο σύστημα να περιορίσει μια νέα γενιά ληξιπρόθεσμων, ωστόσο τι θα γίνει με τις παλαιότερες; Ένα μεγάλο τους μέρος, προφανώς και δεν θα εισπραχθεί ποτέ.
Η μια βόμβα είναι αυτή και όπως είπαμε την ξέρουμε. Η δεύτερη μας προέκυψε χθες, αφορά τις χρεώσεις ΥΚΩ, και το καινούργιο στοιχείο αφορά την έκταση που έχει προσλάβει το πρόβλημα.
Οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας είναι χρέωση που πληρώνουν οι καταναλωτές μέσω των τιμολογίων και κατευθύνεται στον ειδικό λογαριασμό ΕΛΥΚΩ, απ’ όπου και τα ποσά μοιράζονται στους προμηθευτές, με βάση τα εξής κριτήρια. Αφενός με βάση με τα κόστη για την παραγωγή ρεύματος στα νησιά, εφόσον πρόκειται για τη ΔΕΗ, αφετέρου με βάση τις κατηγορίες ευάλωτων πελατών που όλοι οι πάροχοι έχουν στα πελατολόγιά τους.
Η ενεργειακή όμως κρίση και οι ανάγκες που αυτή γέννησε, είχε ως αποτέλεσμα ο λογαριασμός ΥΚΩ να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Ταυτόχρονα, ακριβώς επειδή το κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά ήταν αυξημένο λόγω του πολύ ακριβού πετρελαίου, ήταν υψηλότερες και οι απαιτήσεις των προμηθευτών.
Κάπως έτσι το έλλειμμα του λογαριασμού ΕΛΥΚΩ διογκώθηκε, αναγκάζοντας τον σύνδεσμο των προμηθευτών (ΕΣΠΕΝ) να στείλει επιστολή προς την ΡΑΑΕΥ, ώστε να δει τι μπορεί να κάνει με τις απαιτήσεις των προμηθευτών που δεν μπορούν να πληρωθούν. Που έχει φτάσει το συνολικό οφειλόμενο - αντάλλαγμα για την περίοδο Απριλίου Νοεμβρίου 2023; Αισίως στα 252 εκατ. ευρώ.
Επί της ουσίας, εδώ και περίπου ένα χρόνο οι προμηθευτές καλούνται να αναλάβουν το κόστος χρηματοδότησης των μηνιαίων ελλειμμάτων του ΕΛΥΚΩ, εξασφαλίζοντας με ίδια μέσα το απαιτούμενο κεφάλαιο κίνησης για την παροχή των ΥΚΩ έως ότου καταστεί εφικτή η εξόφληση των οφειλόμενων ποσών από τον Λογαριασμό.
Ευτυχώς το θέμα έρχεται στην επικαιρότητα σε μια περίοδο που η αγορά ενέργειας σφύζει από ρευστότητα. Κάπως θα βρεθεί τρόπος να καλυφθεί η απαίτηση των προμηθευτών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα ποσά δεν θα λείψουν από κάπου. Πάντα στην αγορά ενέργειας όταν μπαίνει ένα κονδύλι σε μια τσέπη, λείπει από κάποια άλλη. Το πρόβλημα προφανώς θα επιλυθεί με κάποιο τρόπο, ωστόσο η μικρή αυτή κρίση με τις χρεώσεις ΥΚΩ θυμίζει στους παλαιότερους αντίστοιχες κρίσεις στο λογαριασμό ΕΛΥΚΩ, αλλά σε εποχές πολύ πιο δύσκολες οικονομικά από την παρούσα.
