Tεράστιο επενδυτικό κενό στο δίκτυο υψηλής τάσης

Οι χώρες της ΕΕ υποτιμούν συστηματικά την ταχύτητα με την οποία οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα προστεθούν στα δίκτυα στα αναπτυξιακά τους σχέδια, καθιστώντας το επενδυτικό κενό μεγαλύτερο από ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί, σύμφωνα με έρευνα που έχει στα χέρια του το  Euractiv.

Ενώ η ΕΕ προσθέτει γρήγορα νέα φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, οι επενδύσεις σε γραμμές ηλεκτρικής ενέργειας μεγάλης απόστασης υψηλής τάσης και δίκτυα διανομής χαμηλότερης τάσης υστερούν. Μια έκθεση του 2023 ανέφερε ότι το χάσμα θα φτάσει στα 583 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030 . Έρευνα που έχει στα χέρια του το Euractiv δείχνει ότι θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερη.

Έντεκα χώρες της ΕΕ δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψιν τους στόχους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα σχέδιά τους για το δίκτυο, γεγονός που «κινδυνεύει να καθυστερήσει την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης με υπερφόρτιση εάν τα σχέδια δεν επικαιροποιηθούν», δήλωσε στο Euractiv η Elisabeth Cremona, αναλύτρια στο think-tank καθαρής ενέργειας Ember, η οποία διεξήγαγε η μελέτη. Σύμφωνα με την μελέτη 19 σχέδια δικτύου υποτιμούν τις αναμενόμενες προσθήκες ηλιακών πάνελ κατά 205 GW – ενώ η αιολική ενέργεια υποτιμάται από δέκα χώρες για συνολικά 17 GW. Χωρίς επαρκή καλώδια ρεύματος, οι ηλιακοί συλλέκτες αφήνονται να στεγνώσουν. «Το να διασφαλίσουμε ότι η ηλιακή και ο άνεμος μπορούν πραγματικά να συνδεθούν με το σύστημα είναι τόσο κρίσιμο όσο και τα ίδια τα πάνελ και οι τουρμπίνες», είπε η Cremona.

Τα σημεία συμφόρησης του δικτύου μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για την ενεργειακή μετάβαση. Ανάλογα με τη χώρα, τα νεοκατασκευασμένα ηλιακά πάνελ συχνά πρέπει να περιμένουν μήνες για να συνδεθούν στο δίκτυο – και να αρχίσουν να επιστρέφουν χρήματα στους επενδυτές.  Οι επαρκείς προβλέψεις σχεδιασμού του δικτύου είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι η ηλεκτρική ενέργεια από περιοχές με μεγάλες ανανεώσιμες πηγές μπορεί να μεταφερθεί στα κέντρα ζήτησης.

Ορισμένες χώρες , όπως η Γερμανία, όπου η αντιπολίτευση εμπόδισε τη μεταφορά αιολικής ενέργειας από τον Βορρά στον Νότο, είδαν πολυετείς καθυστερήσεις. Σήμερα, το ανεκτέλεστο για καλώδια ρεύματος είναι 6.000 χιλιόμετρα – και οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος στη Γερμανία είναι υψηλότεροι από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Στην Ισπανία, ο λογαριασμός των φορέων εκμετάλλευσης δικτύου για τη σταθερότητα του δικτύου είναι υψηλότερος από τις ετήσιες επενδύσεις τους.

Και τα πράγματα θα χειροτερέψουν γρήγορα. «Τα δίκτυα κινδυνεύουν να είναι απροετοίμαστα για την επερχόμενη ηλιακή έκρηξη», δηλώνουν οι εκπρόσωποι της  Ember. Καθώς οι ευρωπαϊκές αγορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κυριαρχούνται όλο και περισσότερο από ηλιακούς συλλέκτες, τα σχέδια των χωρών της ΕΕ αποκλίνουν από τις ενημερωμένες προβλέψεις έως και 82%.

Αξιοσημείωτες εξαιρέσεις αποτελούν η Κροατία, η Δανία, η Φινλανδία και η Ολλανδία, των οποίων τα σχέδια δικτύου συμβαδίζουν με την αναμενόμενη αύξηση της ηλιακής ενέργειας και, σε μικρότερο βαθμό, των ανεμογεννητριών. Το ηλεκτρικό δίκτυο της Ευρώπης βρίσκεται υπό πίεση, αντιμετωπίζοντας την αυξανόμενη ζήτηση από ηλεκτρικά οχήματα και αντλίες θερμότητας, καθώς και τις καθυστερημένες επενδύσεις σε νέες υποδομές.