Σε θρίλερ εξελίσσεται η κατάληψη των δύο ελληνόκτητων δεξαμενοπλοίων από τους Φρουρούς της Επανάστασης, οι οποίοι κρατούν αιχμάλωτα τα μέλη του πληρώματος.
Η κατάσχεση δύο δεξαμενόπλοιων υπό ελληνική σημαία είναι πιθανό να προκαλέσει αναστάτωση στην αγορά πετρελαίου και στη ναυτιλιακή βιομηχανία, με τις τιμές του πετρελαίου ήδη κοντά στα 120 δολάρια το βαρέλι.
Η επιβεβαίωση της κατάσχεσης έρχεται καθώς οι συνομιλίες μεταξύ της Τεχεράνης και των παγκόσμιων δυνάμεων για τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν έχουν σταματήσει τους τελευταίους μήνες, αυξάνοντας τις εντάσεις σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.
Ο Γιώργος Βακιρτζής, διευθύνων σύμβουλος της Polembros Shipping, που εκμεταλλεύεται το Prudent Warrior, είπε ότι το πλοίο κατασχέθηκε σε διεθνή ύδατα προτού κατευθυνθεί προς τις ιρανικές ακτές από τις αρχές. Ο Βακιρτζής είπε ότι το σκάφος του είχε προορισμό τις ΗΠΑ με αργό πετρέλαιο φορτωμένο στη Μπασρά του Ιράκ.
«Χάσαμε κάθε επικοινωνία περίπου στις 2 το μεσημέρι τοπική ώρα και προσπαθήσαμε να μιλήσουμε με το πλοίο επανειλημμένα χωρίς απάντηση. Ζητήσαμε από άλλα σκάφη στην ίδια περιοχή να μας δώσουν τη θέση του σκάφους. Μας είπαν ότι ένα ελικόπτερο και δύο ταχύπλοα είχαν φτάσει στο σκάφος μας», είπε στους Financial Times. «Είναι μια κατάσχεση και μια διπλωματική κατάσταση και είμαστε στη μέση», πρόσθεσε.
Όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς, το Delta Poseidon ανήκει στο στόλο της εταιρείας Delta Tankers του Διαμαντή Διαμαντίδη και το Prudent Warrior στην εταιρία Polembros Shipping Limited συμφερόντων του Σπύρου Πολέμη.
Το χρονικό
Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, που επικαλέστηκε το Associated Press, τα δύο πλοία πλησίασαν τα χωρικά ύδατα του Ιράν χωρίς ωστόσο να εισέλθουν σε αυτά, ενώ η ίδια πηγή υπογραμμίζει ότι τα τάνκερ είχαν απενεργοποιημένες τις συσκευές εντοπισμού.
Στη συνέχεια, είπε ο αξιωματούχος, τα πλοία κινήθηκαν προς τη θαλάσσια περιοχή του Ιράν. Οι κινήσεις αυτές θεωρήθηκαν ύποπτες, αλλά κανένα από τα δύο πλοία δεν είχε προχωρήσει σε έκκληση για βοήθεια.
Πριν επιβιβαστούν οι Ιρανοί στα πλοία, πλησίασαν με στρατιωτικά ελικόπτερα, από τα οποία εισέβαλαν οι Φρουροί της επανάστασης θέτοντάς τα υπό τον έλεγχό τους.
Όπως αναφέρεται το ένα από τα δύο δεξαμενόπλοια μετέφερε φορτίο πετρελαίου από τη Βασόρα του Ιράκ προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Και τα δύο κατασχεθέντα ελληνικά πλοία έχουν χωρητικότητα 1,8 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου ή άλλων πετρελαϊκών προϊόντων, τα οποία, εάν φορτωθούν πλήρως, είναι πλέον διαθέσιμα στο Ιράν.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΞ, ελικόπτερο του ιρανικού πολεμικού ναυτικού προσγειώθηκε, το μεσημέρι της Παρασκευής, στο ελληνικής σημαίας πλοίο Delta Poseidon το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα (22 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Ιράν) στον Κόλπο.
Στη συνέχεια, ένοπλοι αιχμαλώτισαν το πλήρωμα του πλοίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δύο Έλληνες πολίτες. Αντίστοιχο συμβάν αναφέρθηκε ότι συνέβη και σε άλλο πλοίο ελληνικής σημαίας, στο οποίο επέβαιναν επτά Έλληνες πολίτες, και που ευρίσκετο πλησίον των ιρανικών ακτών.
Διάβημα του ΥΠΕΞ
Η κίνηση του Ιράν αποδίδεται σε αντίποινα προς την Αθήνα για την κατάσχεση φορτίου αργού ιρανικού πετρελαίου που μεταφερόταν από ρωσικό δεξαμενόπλοιο στις 15 Απριλίου στα ανοιχτά της Εύβοιας και την απόφαση της Ελλάδας την Πέμπτη 26 Μαΐου να αποστείλει το φορτίο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Άμεση ήταν η αντίδραση της Αθήνας, καθώς με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Θεμιστοκλής Δεμίρης πραγματοποίησε το απόγευμα της Παρασκευής έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στον Ιρανό πρέσβη στην Αθήνα. Σε ανακοίνωσή του το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σημειώνει πως «οι ανωτέρω πράξεις ισοδυναμούν ουσιαστικά με πράξεις πειρατείας». Ο Γενικός Γραμματέας καταδίκασε έντονα τις πράξεις αυτές, οι οποίες αντιβαίνουν θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και της Διεθνούς Ναυσιπλοΐας. Κάλεσε για την άμεση απελευθέρωση των πλοίων και των πληρωμάτων τους. Τόνισε επίσης ότι οι πράξεις αυτές θα έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις, καθώς και στις σχέσεις Ε.Ε. – Ιράν».
Αντίποινα της Τεχεράνης
Σύμφωνα με πληροφορίες, ελικόπτερο του ιρανικού πολεμικού ναυτικού προσγειώθηκε, το μεσημέρι της Παρασκευής, στο ελληνικής σημαίας πλοίο Delta Poseidon το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα (22 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Ιράν) στον Κόλπο.
Στη συνέχεια, ένοπλοι αιχμαλώτισαν το πλήρωμα του πλοίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δύο Έλληνες πολίτες.
Εκπρόσωπος της Polembros Shipping στην Ελλάδα, που διαχειρίζεται το Prudent Warrior, κατασκευής 2017, είπε ότι η εταιρεία είχε χάσει την επικοινωνία με το πλοίο με πλήρωμα συνολικά 24 ατόμων, Ελλήνων και Φιλιππινέζων. Το δεξαμενόπλοιο είχε αποπλεύσει από τη Βασόρα του Ιράκ και -σύμφωνα με πληροφορίες- μεταφέρει φορτίο πετρελαίου για τις ΗΠΑ. Από το ίδιο λιμάνι είχε αποπλεύσει και το Delta Poseidon, με πλήρωμα 25 ατόμων.
Αντίποινα;
Διεθνή μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν την είδηση, συνδέοντας την κατάληψη των δύο ελληνικών τάνκερ με το περιστατικό κατάσχεσης δεξαμενόπλοιου που μετέφερε ιρανικό πετρέλαιο, ανοιχτά της Εύβοιας, και την ανακοίνωση της Τεχεράνης ότι θα εξέταζε αντίποινα.
Υπενθυμίζεται ότι το δεξαμενόπλοιο «Pegas» ή «Lana» δεσμεύθηκε από τις Λιμενικές Αρχές στην Κάρυστο, μετά από εντολή της Αρχής για τη Νομιμοποίηση Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες στις 19 Απριλίου 2022 στο πλαίσιο των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από ΝΑΤΟ και ΕΕ. Το δεξαμενόπλοιο έπλεε με ρωσική σημαία μέχρι την 1η Μαρτίου, οπότε μετονομάστηκε σε Lana και ύψωσε ιρανική σημαία.
Σύμφωνα με το Reuters, oι Ηνωμένες Πολιτείες κατάσχεσαν το φορτίο ιρανικού πετρελαίου που βρισκόταν στο πλοίο και σχεδιάζουν να το στείλουν στις Ηνωμένες Πολιτείες με άλλο πλοίο. Το δεξαμενόπλοιο και το πλήρωμα δεν κρατούνται πλέον, αλλά το γεγονός έχει προκαλέσει ένταση με το Ιράν.
Το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων του Ιράν Tasnim επικαλείται ανώνυμη πηγή που ανέφερε ότι «υπάρχουν άλλα 17 ελληνικά πλοία στον Περσικό Κόλπο, τα οποία θα μπορούσαν να κατασχεθούν από τους Φρουρούς της Επανάστασης εάν η Ελλάδα συνεχίσει να προκαλεί ζημιά».
Ποιοι είναι οι Φρουροί της Επανάστασης
Οι Φρουροί της Επανάστασης που ανέλαβαν την ευθύνη για την κατάληψη των δύο ελληνικών πλοίων θεωρούνται ότι είναι οι θεματοφύλακες του το καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ενώ έχουν αρκετή δύναμη, τόσο μέσα στη χώρα, όσο και στο εξωτερικό, ιδιαίτερα όμως στη Μέση Ανατολή, όπου έχουν δραστηριοποιηθεί έντονα τα τελευταία χρόνια.
Δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της Ισλαμικής Επανάστασης το 1979 ως στρατιωτικό σώμα, ενώ όταν ανέλαβε την εξουσία του Ιράν ο Αγιατολάχ Χομεϊνί, στόχος της οργάνωσης έγινε η υπεράσπιση του ιρανικού ισλαμικού συστήματος και ως ένα σημείο εκείνη την εποχή, λειτουργούσε ως αντίβαρο στις ένοπλες δυνάμεις.
Έκτοτε, αρχίζουν να αυξάνουν την δύναμη τους σε όλα τα επίπεδα, όμως μετά την λήξη του αιματηρού πολέμου Ιράν – Ιράκ στις 20 Αυγούστου του 1988, ενισχύονται ακόμα περισσότερο.
Παρόλα αυτά, θα πρέπει να περιμένουν περίπου δύο δεκαετίες, για γίνουν μεγάλη δύναμη στη Μέση Ανατολή. Μέχρι το 2010 αποτελούσαν μια μεγάλη στρατιωτική, πολιτική και οικονομική δύναμη στο Ιράν που είχε στενούς δεσμούς με τον ανώτατο ηγέτη.
