«Ριψοκίνδυνο στοίχημα» χαρακτηρίζει τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις για την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα το διεθνές ενεργειακό think tank Ember σε ανάλυσή του τονίζοντας ότι «η ενεργειακή μετάβαση σε παγκόσμιο επίπεδο δεν είναι πλέον θέμα του αν, αλλά του πόσο γρήγορα».
Βασικό συμπέρασμα της ανάλυσης του Ember είναι ότι παρά τους δασμούς και τη στροφή των ΗΠΑ στα ορυκτά καύσιμα δεν πρόκειται να ανατραπεί η ενεργειακή μετάβαση στην καθαρή ενέργεια σε διεθνές επίπεδο.
«Τυχόν βραχυπρόθεσμες αυξήσεις στην παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα δεν πρέπει να εκληφθούν ως αποτυχία της ενεργειακής μετάβασης. Καθώς ξεπερνούμε το σημείο καμπής όπου η παραγωγή καθαρής ενέργειας ξεπερνά δομικά την αύξηση της ζήτησης, οι όποιες αλλαγές στην παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα βραχυπρόθεσμα θα αντανακλούν κυρίως διακυμάνσεις του καιρού, όπως φαίνεται το 2024 με τις επιπτώσεις των καυσώνων.
Όμως, ενώ οι μεταβολές στην παραγωγή ορυκτών καυσίμων βραχυπρόθεσμα μπορεί να είναι θορυβώδεις, η κατεύθυνση και ο τελικός προορισμός είναι αδιαμφισβήτητα. Η παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση δεν είναι πλέον θέμα του αν, αλλά του πόσο γρήγορα», επισημαίνουν οι αναλυτές του think tank και συνεχίζουν:
«Οι σημαντικές πρόοδοι (σ.σ. στην παραγωγή καθαρής ενέργειας) του 2024 επιτεύχθηκαν παρά τους αντίθετους ανέμους σε γεωπολιτικό επίπεδο. Το 2025 οι άνεμοι αυτοί ενισχύονται και πάλι, με τη σημαντική προοπτική δασμών στο διεθνές εμπόριο και την κυβέρνηση των ΗΠΑ που εναποθέτει τις ενεργειακές της ελπίδες στα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, αν και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, οι ΗΠΑ δεν είναι ο κεντρικός μοχλός της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης στην καθαρή ενέργεια. Ο ρόλος αυτός πέφτει όλο και περισσότερο στην Κίνα, στην οποία καταγράφηκε περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας αύξησης τόσο της ηλιακής όσο και της αιολικής ενέργειας το 2024 και είναι ο παγκόσμιος ηγέτης τόσο στην κατασκευή όσο και στην ανάπτυξη καθαρής ενέργειας.
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Κίνα επιβραδύνει τη δική της μετάβαση σε μια ηλεκτροκίνητη οικονομία, ούτε ότι οι εμπορικές της σχέσεις με άλλες χώρες του Παγκόσμιου Νότου θα έχουν οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη από το να ενισχυθούν. Πέρα από την Κίνα, η ταχεία ανάπτυξη καθαρής ενέργειας που καταγράφεται από την Ινδία, τη Βραζιλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα σημάδι ότι και άλλες μεγάλες οικονομίες προχωρούν μπροστά. Ειδικότερα, η Ινδία επεκτείνει με ταχείς ρυθμούς τον δικό της τομέα κατασκευής ηλιακών συστημάτων και μπαταριών.
Εν τω μεταξύ, οι αβεβαιότητες σχετικά με τις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι πιθανό να αυξήσουν την όρεξη πολλών κυβερνήσεων για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, σε περιοχές συμπεριλαμβανομένων της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής, επειδή ανοίγει δρόμο για τη μείωση της εξάρτησης από τις ασταθείς παγκόσμιες αγορές άνθρακα και φυσικού αερίου», υπογραμμίζει το διεθνές ενεργειακό think tank.
Η καθαρή ενέργεια με βελτιωμένα δίκτυα και αποθήκευση, η μηχανή που θα τροφοδοτεί τον πλανήτη
Πώς όμως θα καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση για ενέργεια με νέες κινητήριες δυνάμεις τα κέντρα δεδομένων για την τεχνητή νοημοσύνη, τα «ορυχεία» κρυπτονομισμάτων καθώς και τις ηλεκτροκίνητες μεταφορές και τη θέρμανση;
«Το 2024 έχει δείξει ότι η ηλιακή ενέργεια και οι μπαταρίες, οι νέοι κινητήριοι μοχλοί της ανάπτυξης, είναι οι πλέον κατάλληλοι για να παρέχουν φθηνή ενέργεια και σε κλίμακα, και το κάνουν ήδη. Ενώ η αύξηση της ζήτησης αναμφίβολα θα να είναι υψηλότερη από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια», η ανάλυση της Ember δείχνει ότι «η ανάπτυξη καθαρής ενέργειας θα την ξεπεράσει, καθιστώντας τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις για την αύξηση της ορυκτής παραγωγής ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα».
Οι αναλυτές του ενεργειακό think tank υπογραμμίζουν ότι «η επιτακτική ανάγκη για την ενεργειακή μετάβαση είναι σαφής: ο πλανήτης αναβαθμίζεται από ένα αναποτελεσματικό ενεργειακό σύστημα που βασίζεται στην εξασφάλιση συνεχούς εφοδιασμού με ακριβά και ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα. Στο νέο ενεργειακό σύστημα, η ηλεκτρική ενέργεια θα βρίσκεται στο επίκεντρο, τροφοδοτώντας από τις μεταφορές μέχρι την παραγωγή χάλυβα. Η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, υποστηριζόμενες από μια σειρά ευέλικτων λύσεων, όπως βελτιωμένα δίκτυα και αποθήκευση, θα είναι η μηχανή που θα τροφοδοτεί τον κόσμο.
Το 2024 δείχνει ξεκάθαρα ότι η μετάβαση σε αυτό το νέο ενεργειακό σύστημα είναι σε μεγάλο βαθμό σε εξέλιξη. Οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις που θα ενεργήσουν αποφασιστικά για να αγκαλιάσουν την καθαρή ενέργεια και να απομακρυνθούν γρήγορα από τα ορυκτά καύσιμα θα ανταμειφθούν με ένα πιο ανθεκτικό, ανταγωνιστικό και ασφαλές ενεργειακό μέλλον».
