Αρκετές χώρες της ΕΕ ανέστειλαν τα σχέδια σταδιακής κατάργησης του άνθρακα, καθώς βασίζονταν στις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Αντί για επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή άλλες εναλλακτικές λύσεις, η επέκταση της εξόρυξης άνθρακα θεωρείται συχνά ως η υπ’ αριθμόν ένα επιλογή.
«Υπάρχει ένας προσωρινός ρόλος για τον άνθρακα, ο οποίος ελπίζαμε ότι θα βγει από το ενεργειακό μείγμα μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Αλλά θα παραμείνει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Θα τον χρειαζόμαστε μέχρι να βρούμε εναλλακτικές πηγές. Μέχρι τότε, ακόμη και η πιο πράσινη κυβέρνηση δεν θα καταργήσει σταδιακά τον άνθρακα», δήλωσε ο Βάτσαλβ Μπαρτούσκα, Επίτροπος της τσεχικής κυβέρνησης για την ενεργειακή ασφάλεια, στον ειδησεογραφικό ιστότοπο Seznam Zprávy.
Η Τσεχική Δημοκρατία στήριξε τη στρατηγική της για την απεξάρτηση από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο ως μεταβατική πηγή.
Με την τρέχουσα εξάρτηση κατά 90% από τις ρωσικές εισαγωγές, τα σχέδια αυτά έχουν ανατραπεί. Όπως έμαθε η EURACTIV Τσεχίας, αρκετές τσεχικές εταιρείες έχουν ήδη αποφασίσει να στραφούν από το φυσικό αέριο πίσω στον άνθρακα.
Στη Βουλγαρία, τα φιλόδοξα σχέδια για την κατασκευή ενός μεγάλου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο – ένα έργο που περιλαμβάνεται στο εθνικό σχέδιο ανάκαμψης – έχουν αποσυρθεί από το τραπέζι. Η χώρα είναι έτοιμη να διατηρήσει τη βιομηχανία άνθρακα μέχρι την κατασκευή τουλάχιστον δύο νέων πυρηνικών αντιδραστήρων.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο BBC, ο Επίτροπος της ΕΕ για την Πράσινη Συμφωνία Φρανς Τίμερμανς σημείωσε ότι οι χώρες θα μπορούσαν να παραμείνουν περισσότερο στον άνθρακα, εάν προχωρήσουν αμέσως σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντί του φυσικού αερίου. «Αυτό μπορεί ακόμα να είναι εντός των παραμέτρων που έχουμε θέσει για την πολιτική μας για το κλίμα», δήλωσε.
Ο ρόλος του άνθρακα συζητήθηκε επίσης από τη ρουμανική κυβέρνηση.
Όπως ενημέρωσε ο Ρουμάνος υπουργός Ενέργειας Βέρτζιλ Ποπέσκου, κανένα ορυχείο δεν θα ανοίξει ξανά στη Ρουμανία, αλλά η ικανότητα εξόρυξης άνθρακα θα αυξηθεί και μια νέα τουρμπίνα θα ξεκινήσει εκ νέου τη λειτουργία της. Ωστόσο, το μερίδιο του άνθρακα στο ρουμανικό ενεργειακό μείγμα δεν είναι τόσο υψηλό όσο στη Βουλγαρία ή την Τσεχική Δημοκρατία, όπου περίπου το 40% της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται από άνθρακα.
Στη Γερμανία, η επαναλειτουργία των εγχώριων ανθρακωρυχείων είναι επίσης εκτός ημερήσιας διάταξης, τουλάχιστον προς το παρόν. Ωστόσο, πρόκειται να δημιουργηθούν στρατηγικά αποθέματα άνθρακα. Επιπλέον, ο γερμανικός οργανισμός ενεργειακών δικτύων έχει ζητήσει να παραμείνουν οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα της χώρας σε ετοιμότητα, εάν χρειαστεί.
Το 2017, η ιταλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η έξοδος από τον άνθρακα θα πραγματοποιηθεί έως το 2025 στο πλαίσιο του εθνικού στρατηγικού σχεδίου της.
Αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία όμως, ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι έκανε στροφή και δήλωσε ότι «η επαναλειτουργία μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα μπορεί να είναι απαραίτητη για την κάλυψη τυχόν ελλείψεων στο άμεσο μέλλον».
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας παραδέχεται ότι η στροφή στον άνθρακα είναι μια επιλογή.
«Εκτιμούμε ότι μια προσωρινή στροφή από το φυσικό αέριο στον άνθρακα για την παραγωγή ενέργειας με καύση πετρελαίου θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση φυσικού αερίου για ενέργεια κατά περίπου 28 δισ. κυβικά μέτρα πριν υπάρξει συνολική αύξηση των εκπομπών που σχετίζονται με την ενέργεια στην ΕΕ», έγραψε ο οργανισμός στο σχέδιό του για τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Σύμφωνα με τον οργανισμό, οι πρόσθετες 120 TWh στην παραγωγή με καύση άνθρακα θα μπορούσαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 22 δισ. κυβικά μέτρα σε ένα έτος.
Παρόλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν συμπεριέλαβε τη μετάβαση από το φυσικό αέριο στον άνθρακα στο σχέδιο RePowerEU, προτείνοντας τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο κατά δύο τρίτα πριν από το τέλος του 2022.
(Aneta Zachová | EURACTIV.cz)
