«Το 2022 ήταν μία χρονιά με σημαντικές προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Η συνεχιζόμενη επαγρύπνηση για την πανδημία, η ακριβή ενέργεια που έγινε σχεδόν ενεργειακή κρίση μετά το μέτωπο στην Ουκρανία, η διαταραχή στις εφοδιαστικές αλυσίδες και οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις απαίτησαν προσοχή και αποτελεσματική διαχείριση και ηγεσία σε όλα τα επίπεδα».
Τα παραπάνω επισημαίνει ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Αθανάσιος Κεφάλας αξιολογώντας τα πεπραγμένα του 2022, εν οψει της Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου
Το ξεκίνημα του έτους ήταν ενθαρρυντικό για τον ελληνικό εξορυκτικό κλάδο με άνοδο της ζήτησης με οδηγούς τον εγχώριο κατασκευαστικό τομέα, τη διεθνή ζήτηση των μετάλλων και βιομηχανικών ορυκτών, την καλή πορεία στις εξαγωγές καθετοποιημένων προϊόντων μαρμάρων και τους περιορισμούς των εξαγωγών της Κίνας σε προϊόντα μαγνησίας για περιβαλλοντικούς λόγους και αυτό παρά τις ανοδικές τάσεις στο κόστος παραγωγής. Όμως στο δεύτερο τρίμηνο του 2022 υπήρξε εκτίναξη του κόστους ενέργειας, ακόμα και μετά τις κρατικές επιδοτήσεις, μεγέθυνση των δυσκολιών εφοδιασμού με πρώτες ύλες και μηχανήματα, επίδραση από τις έντονες πληθωριστικές τάσεις και προβλήματα από τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Η ανοδική πορεία επιβραδύνεται αλλά δεν ανακόπτεται, όμως οι πιέσεις στο κόστος δεν αντισταθμίζονται πλήρως από τις αυξημένες τιμές, διότι οι αυξήσεις αυτές περιορίζονται από τον διεθνή ανταγωνισμό παραγωγών από χώρες που δεν έχουν τα ίδια μακροοικονομικά χαρακτηριστικά.
Αύξηση παραγωγής
Τελικά ο κλάδος και ειδικά τα μέλη μας, αποδεικνύονται ανθεκτικά και στο 2022, σημειώνοντας αύξηση παραγωγής εμπορεύσιμων προϊόντων κατά 3%, αύξηση εσόδων κατά 12,5% και των εξαγωγών κατά 20% σε σχέση με το 2021.
Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στη στήριξη που έδωσε η παραγωγή πάνω από 13 εκατομμυρίων τόνων λιγνίτη για την αποσόβηση της ενεργειακής κρίσης στη χώρα μας.
Στο πλαίσιο αυτό ο Σύνδεσμος μας λειτούργησε αποτελεσματικά με στόχο την έγκαιρη επισήμανση των κοινών προκλήσεων, τη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, την προβολή των θέσεων μας και την ενεργή συμμετοχή στη διαμόρφωση θετικού ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Σταθερή προτεραιότητα όλων των μελών μας είναι η βιώσιμη ανάπτυξη με υψηλή φροντίδα για τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεων στην ασφάλεια στις εργασίες μας.
Το ρυθμιστικό πλαίσιο
Ο κ Κεφάλας τονίζει ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αποτελεσματική και ανταγωνιστική λειτουργία και την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων. Με τη συνδρομή των ομάδων εργασίας, αλλά και με τη συνεργασία και με άλλους συλλογικούς επιχειρηματικούς φορείς συνεχίσαμε συστηματικά την ανάδειξη των σημαντικών ζητημάτων που απασχολούν τον κλάδο που εκπροσωπούμε.
Χωρίς να παραβλέπουμε την προώθηση ήδη εντοπισμένων προβλημάτων, οι παρεμβάσεις μας στη χρονιά που μας πέρασε επικεντρώθηκαν κυρίως σε νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες και αφορούσαν:
- στη διαμόρφωση και προώθηση προτάσεων για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους στην εξορυκτική βιομηχανία με εστίαση στην ανακούφιση των πιέσεων κόστους και τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας
- στην υποβολή των θέσεων μας για την τήρηση αποστάσεων ασφαλείας των εγκαταστάσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ανεμογεννητριών από εξορυκτικά έργα και την επίλυση του χρονίζοντος θέματος οικονομικών εγγυήσεων υπέρ του Δημοσίου σε αμφισβητούμενες ιδιοκτησίες
- στην εκ νέου ανάδειξη των θέσεων μας για την εξόρυξη σε περιοχές ΝΑΤURA σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά δεδομένα και των απαιτούμενων απλοποιήσεων στις τροποποιήσεις Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
- στην ενεργή συμμετοχή μας και ιδιαίτερο βάρος στις διαβουλεύσεις των νέων Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών περιοχών προστασίας, οι οποίες θα οδηγήσουν στα Προεδρικά Διατάγματα για τη διαχείριση αυτών των κρίσιμων περιοχών
- στη διαβούλευση για το Νέο Κλιματικό Νόμο που δημιουργεί νέες υποχρεώσεις για τον κλάδο μας
- στην επαναφορά της εστίασης στο Ειδικό Χωροταξικό Ορυκτών Πρώτων Υλών και στην κατάθεση τροποποιητικών προτάσεων
- στην επίλυση κρίσιμων θεμάτων για την αδειοδότηση και τη λειτουργία των εξορυκτικών έργων σε σχέση με τη δασική νομοθεσία και τις δασικές υπηρεσίες.
Ανεπίλυτα προβλήματα
Επισημαίνεται ότι η χαμηλή προτεραιότητα από τις αρμόδιες αρχές στην αντιμετώπιση των θεμάτων μας μεγαλώνει τον κατάλογο των ανεπίλυτων προβλημάτων και συσσωρεύει εμπόδια στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων μας.
Σημαντική ήταν η συνεισφορά του Συνδέσμου μας και στη διαμόρφωση πολιτικών και κανονισμών στα σώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ενεργή συμμετοχή είτε απευθείας σ΄ αυτά είτε μέσω των συλλογικών οργάνων που μας εκπροσωπούν . Τα κυριότερα ζητήματα αφορούσαν:
- την αναθεώρηση της Οδηγίας Βιομηχανικών Εκπομπών (IED), αποσκοπώντας στη μη ένταξη της εξορυκτικής δραστηριότητας σ΄ αυτήν
- την επέκταση της περιόδου εφαρμογής των ορίων έκθεσης σε NOx, CO και Καυσαέρια Πετρελαίου στην εξορυκτική βιομηχανία, πέραν του Αυγούστου 2023
- τη συμμετοχή στις διαβουλεύσεις για τη «Νέα Πρωτοβουλία για τις Πρώτες Ύλες» και το σημαντικό σχέδιο του «Κανονισμού για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες»
- τη συμμετοχή μας στη σημαντική διαβούλευση για τις τροποποιήσεις των οδηγιών για τις «Καρκινογόνες ουσίες» και τις «Χημικές ουσίες» καθώς και σ’ αυτή για τα θέματα Υγείας και Ασφάλειας στη ψηφιακή εργασία.
Οσον αφορά στο 2023, αυτό ξεκίνησε με καλούς οιωνούς, όμως η αναμονή εκκίνησης έργων υποδομής μπορεί να επηρεάσει τη ζήτηση αδρανών, για τα μάρμαρα και τα βιομηχανικά ορυκτά υπάρχει αισιοδοξία, αλλά και ανάγκη διαχείρισης των εξελίξεων στη διεθνή οικονομία ενώ υπάρχει ετοιμότητα στην παραγωγή λιγνίτη για τον ασφαλή και επαρκή εφοδιασμό της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια.
Το μέλλον θα συνεχίσει να μας φέρνει αντιμέτωπους με μία σειρά μεγάλων προκλήσεων. Όμως η αποδεδειγμένη ανθεκτικότητα του κλάδου, τα συγκριτικά πλεονεκτήματά του και η καινοτομία στην αντιμετώπιση των μεγάλων ζητημάτων, μας επιτρέπει να είμαστε αισιόδοξοι για τη συνεχή επαύξηση της συνεισφοράς μας στην ευημερία της χώρας μας.
