Με τη βία να συνεχίζεται στη Νέα Καληδονία, το αρχιπέλαγος βρίσκεται σε επισφαλή οικονομική κατάσταση, καθώς μαστίζεται εδώ και μήνες από την πτώση των τιμών του νικελίου, του οποίου κατέχει το 20% έως 30% των παγκόσμιων αποθεμάτων.
Η Νέα Καληδονία, ένα γαλλικό υπερπόντιο έδαφος που εδρεύει στα νοτιοδυτικά του Ειρηνικού Ωκεανού, έχει πληγεί από ένα κύμα βίας που δεν έχει παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1980.
Έξι άνθρωποι έχουν σκοτωθεί μέσα σε μία εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένων δύο χωροφυλάκων – μαζί με αρκετές εκατοντάδες τραυματίες.
Οι συγκρούσεις αυτές, που λαμβάνουν χώρα 17.000 χιλιόμετρα μακριά από τη Γαλλία, προήλθαν από μια τροποποίηση του εκλογικού σώματος, που ψηφίστηκε από την Εθνοσυνέλευση, αλλά τροφοδοτούνται επίσης από μια σοβαρή κοινωνική κρίση.
«Σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον και δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι», δήλωσε στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων (AFP) ο Vaimu’a Muliava, μέλος της κυβέρνησης του αρχιπελάγους που είναι αρμόδιος για τη δημόσια διοίκηση.
«Αδειάστε τους δρόμους, αφήστε τους γιατρούς και τις νοσοκόμες να μπουν και να σώσουν τους ανθρώπους. Αφήστε τους ανθρώπους να κυκλοφορήσουν», προέτρεψε καθώς οι διαδηλωτές έστηναν οδοφράγματα σε συγκεκριμένες γειτονιές της Νουμέα.
Η Νέα Καληδονία, που αποικίστηκε από τη Γαλλία το 1853, όπως και η Πολυνησία, αποτελεί στρατηγική τοποθεσία για τα γαλλικά συμφέροντα στον Ειρηνικό.
Οι πλούσιοι ορυκτοί της πόροι την καθιστούν πολύτιμη για τα γαλλικά συμφέροντα. Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, κατέχει το 20% έως 30% των παγκόσμιων αποθεμάτων νικελίου, το ορυκτό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή ανοξείδωτου χάλυβα.
Χάρη στην ικανότητά του να αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες και διάβρωση, το νικέλιο είναι απαραίτητο σε πολλές τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως ηλιακά πάνελ, ανεμογεννήτριες, πυρηνικά εργοστάσια και μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα. Η ΕΕ, μάλιστα, το έχει προσθέσει στον κατάλογο των κρίσιμων πρώτων υλών της.
Η «κατάρα» της Νέας Καληδονίας
«Το νικέλιο είναι η κατάρα της Νέας Καληδονίας», λέει ο οικονομολόγος εμπορευμάτων Philippe Chalmin στην τηλεόραση BFM, εκφράζοντας το παράπονο ότι η ανάπτυξη του αρχιπελάγους εξαρτάται εξ ολοκλήρου από αυτόν τον πόρο.
Σύμφωνα με μια έκθεση του Institut d’émission d’Outre-mer (ΙΕΟΜ), περισσότεροι από 15.000 άνθρωποι ζουν από το νικέλιο στη Νέα Καληδονία, το 25% του συνόλου των εργαζομένων της επικράτειας σε σύνολο 270.000 κατοίκων.
Σύμφωνα με το Bureau de Recherches Géologiques et Minières, το 2020, υπήρχαν πάνω από 1.500 τίτλοι εξόρυξης στην περιοχή, καθώς και τρεις μονάδες επεξεργασίας, αλλά ο τομέας έχει πληγεί σκληρά από την πτώση των τιμών.
Οι παγκόσμιες τιμές έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 45% το 2023 σε περίπου 19.000 ευρώ ανά τόνο, ενώ το κόστος παραγωγής νικελίου της Νέας Καληδονίας εκτιμάται σε 22.000 ευρώ ανά τόνο.
Παρά την αυξανόμενη ζήτηση παγκοσμίως, οι τιμές μειώνονται λόγω της ταχείας επέκτασης της παραγωγής στην Ινδονησία. Χάρη στην οικονομική στήριξη από την Κίνα, η Ινδονησία έχει δεκαπλασιάσει την παραγωγή της μέσα σε μια δεκαετία, φτάνοντας τους 1,8 εκατομμύρια τόνους το 2023, ενώ η παραγωγή της Νέας Καληδονίας έχει φτάσει στο ανώτατο όριο των 230.000 τόνων.
Με αυτή τη δύσκολη κατάσταση, η γιγαντιαία εταιρεία εξόρυξης Glencore αποφάσισε να πουλήσει τις μετοχές της στο εργοστάσιο Koniambo Nickel (KNS), θέτοντας σε ακινησία το μεταλλουργικό συγκρότημα στη φιλοανεξάρτητη Βόρεια Επαρχία.
«Αυτό το κλείσιμο θεωρήθηκε τραύμα από τους ηγέτες των Kanak, οι οποίοι βλέπουν την οικειοποίηση του βιομηχανικού εργαλείου ως ένα σχέδιο πολιτικής χειραφέτησης», σημειώνει ο ανθρωπολόγος Pierre-Yves Le Meur, ερευνητής-διδάκτωρ στο Institut de recherche pour le développement (IRD), που εδρεύει στη Νουμέα.
Η διάσωση της βιομηχανίας νικελίου
Οι παγκόσμιες τιμές του νικελίου αυξήθηκαν και πάλι από την έναρξη της κρίσης στη Νέα Καληδονία και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) επισημαίνει σε έκθεσή του ότι «η πτώση των τιμών των κρίσιμων ορυκτών», όπως ο χαλκός, το λίθιο και το νικέλιο, «συγκαλύπτει τον κίνδυνο μελλοντικών εντάσεων στον εφοδιασμό».
Για να σωθεί η βιομηχανία νικελίου της Νέας Καληδονίας, ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας, Bruno Le Μaire, παρουσίασε ένα «σύμφωνο νικελίου» τον Νοέμβριο του 2023.
Το σχέδιο προβλέπει την παροχή βοήθειας στις τρεις μεταλλουργικές μονάδες του αρχιπελάγους μέσω της επιδότησης των τιμών ενέργειας με 200 εκατομμύρια ευρώ, συμπεριλαμβανομένω και 66,7 εκατομμυρίων ευρώ που παρέχονται από τις επαρχίες της Καληδονίας. Περιλαμβάνει επίσης την ανάπτυξη της ικανότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Νέας Καληδονίας.
Σήμερα, τα εισαγόμενα πετρελαιοειδή και ο άνθρακας καλύπτουν το 97% των τοπικών ενεργειακών αναγκών.
Ένας έλεγχος του Αυγούστου του 2023 από τη γαλλική Inspectorate General of Finances (IGF) συνέστησε επίσης την ανάπτυξη της παραγωγής ματ, ενός προϊόντος με υψηλότερη συγκέντρωση νικελίου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μπαταρίες μετά από διύλιση, αντί του σιδηρονικελίου που παράγεται σε δύο από τα τρία εργοστάσια του αρχιπελάγους.
Η έκθεση του IGF συνέστησε επίσης την επανέναρξη των εξαγωγών ακατέργαστου μεταλλεύματος, ιδίως προς τη Γαλλία και την ΕΕ, οι οποίες είναι πολύ πιο κερδοφόρες.
Πριν από λίγες ημέρες, στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής Choose France, ο Bruno Le Maire ανακοίνωσε τη δημιουργία εργοστασίου διύλισης νικελίου στη Nouvelle-Aquitaine, στην ηπειρωτική Γαλλία, το οποίο θα κατασκευαστεί από την ελβετική εταιρεία KL1.
Πηγή: euractiv.gr
