Κεντρική θέση στους αναπτυξιακούς σχεδιασμούς του ΔΕΣΦΑ κατέχει το καύσιμο του μέλλοντος, το υδρογόνο, με τον υπό ιταλική ιδιοκτησία Διαχειριστή να έχει στα πλάνα του μεγαλόπνοα projects, άνω του 1 δισ. ευρώ, για την ένωση, μεταξύ άλλων, της ελληνικής και της γερμανικής αγοράς ενέργειας, με γέφυρα το υδρογόνο, καθιστώντας τη χώρα μας εξαγωγέα καθαρής ενέργειας.
Το project Hydrogen Backbone που ωριμάζει ο ΔΕΣΦΑ (και έχει ενταχθεί στην έκτη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI) ύψους 1 δισ. ευρώ, αφορά στην κατασκευή αγωγού μεταφοράς καθαρού υδρογόνου, συνολικού μήκους 540 χιλιομέτρων που θα ξεκινά από τη Νότια Ελλάδα και θα καταλήγει στο σημείο διασύνδεσης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με τη Βουλγαρία.
Το έργο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη φάση της εκπόνησης της Μελέτης Βασικού Σχεδιασμού, με το χρονοδιάγραμμα να κάνει λόγο για λήψη Τελικής Επενδυτικής Απόφασης μέσα στην περίοδο 2026-2028 και εφόσον αυτή είναι θετική ο αγωγός πρόκειται να λειτουργήσει μέχρι το 2035.
Η αγορά «ζυγίζει» τα οφέλη
Ο ΔΕΣΦΑ και η Bulgartransgaz (διαχειριστής του συστήματος αερίου στην Βουλγαρία), προχωρούν σε από κοινού σε Πρόσκληση Ενδιαφέροντος, ώστε να καταγραφεί το ενδιαφέρον εταιρειών για τη χρήση του υδρογόνου, επιχειρώντας να χαρτογραφήσουν τις ανάγκες της αγοράς αλλά και να καταλήξουν στο αν συμφέρει τελικά να επενδύσουν στο υδρογόνο.
Κίνητρο για τη συμμετοχή στη διαδικασία έχουν επιχειρήσεις οι οποίες σχεδιάζουν είτε να παράγουν υδρογόνο στην Ελλάδα ή στη Βουλγαρία, είτε να ενσωματώσουν την κατανάλωση ανανεώσιμου αερίου στην παραγωγική τους διαδικασία, είτε να δραστηριοποιηθούν στην εμπορία και την προμήθεια Η2.
Γέφυρα Ελλάδας – Γερμανίας
Στο ίδιο πλαίσιο, χρηματοδότηση ύψους 5,4 εκατ. ευρώ έλαβε από το ευρωπαϊκό ταμείο για έργα υποδομών, CEF, ο ΔΕΣΦΑ για τις τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες του project Η2DRIA, που αφορά το ελληνικό τμήμα του ευρύτερου διαδρόμου υδρογόνου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEEHyC – South-East European Hydrogen Corridor), που προσδοκάται να φτάσει στην πλήρη ανάπτυξή του έως τη Γερμανία.
Το έργο H2DRIA στοχεύει στη μεταφορά καθαρού υδρογόνου από το νότιο τμήμα της Ελλάδας, έως τη διασύνδεση με τη Βουλγαρία, συνδέοντας παραγωγούς με σημεία τροφοδοσίας υδρογόνου σε Νότια, Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα και περαιτέρω στη Βουλγαρία και στην Κεντρική Ευρώπη, όπου βρίσκονται πιθανοί καταναλωτές υδρογόνου.
Σε κάθε περίπτωση, το project έχει ακόμα μεγάλο χρόνο ωρίμανσης με τις προσδοκίες να είναι συγκρατημένες.
Ο ΔΕΣΦΑ κατασκευάζοντας όλους τους νέους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου με προδιαγραφές «Hydrogen Ready», ώστε να είναι συμβατοί με τη μεταφορά έως και 100% υδρογόνου. Τέτοιο έργο είναι ο υπό ανάπτυξη αγωγός που θα επεκτείνει το σύστημα μεταφοράς στη Δυτική Μακεδονία, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Ιούνιο του 2025.
Συμβατός με την οικονομία του υδρογόνου θα είναι και ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας.
Αγωγός αερίου Δυτικής Μακεδονίας
Η ολοκλήρωση του αγωγού φυσικού αερίου Υψηλής Πίεσης Δυτικής Μακεδονίας, ενός νευραλγικού έργου για την ενεργειακή μετάβαση της περιοχής, τοποθετείται πλέον χρονικά τον Ιούνιο του 2025 (ενώ το προηγούμενο χρονοδιάγραμμα έκανε λόγο για Σεπτέμβριο 2024) με τον προϋπολογισμό του έργου να διαμορφώνεται στα 184,6 εκατ. ευρώ (από 167 εκατ. ευρώ προηγουμένως).
Ο ΔΕΣΦΑ επικαλείται για την αύξηση του προϋπολογισμού την ενσωμάτωση του κόστους ιδιοπαραγωγής στο capex (κεφαλαιουχικές δαπάνες) αλλά και σειρά άλλων λόγων, ενώ για την καθυστέρηση στο χρόνο παράδοσης κάνει λόγο για καθυστερήσεις στις αδειοδοτικές διαδικασίες κ.α.
Ο αγωγός (που θα μπορεί μελλοντικά να μεταφέρει και υδρογόνο) και οι κλάδοι του θα διασχίζουν τις Περιφέρειες Κεντρικής (Π.Ε. Ηµαθίας, Πέλλας) και ∆υτικής Μακεδονίας (Π.Ε. Κοζάνης, Φλώρινας), ξεκινώντας από τα Τρίκαλα Ημαθίας και καταλήγοντας στην Καρδιά Κοζάνης, καθιστώντας εφικτή την παροχή φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα και διασφαλίζοντας την πρόσβαση νέων χρηστών (βιοµηχανικών, βιοτεχνικών, αγροτικών & οικιακών καταναλώσεων) στην ευρύτερη περιοχή.
Το έργο θα περιλαμβάνει και τον Σταθμό Μέτρησης της Καρδιάς για την παροχή των εγκαταστάσεων τηλεθέρμανσης για Κοζάνη, Πτολεμαΐδα και Αμύνταιο.
Αγωγός υδρογόνου Αμύνταιο - Κομνηνά
Μένοντας στη Δυτική Μακεδονία, ο ΔΕΣΦΑ έχει στα σκαριά και τον αγωγό υδρογόνου Αμυνταίου-Κομνηνών, επένδυση ύψους 13 εκατ. ευρώ.
Το έργο αφορά στην κατασκευή αγωγού 100% υδρογόνου και μήκους περίπου 9,05 χιλιομέτρων από το Αμύνταιο έως τα Κομνηνά για την έγχυση πράσινου υδρογόνου, που θα παράγεται στο Αμύνταιο, στον κλάδο Υψηλής Πίεσης Δ. Μακεδονίας, όπου θα αναμειγνύεται με φυσικό αέριο για την τροφοδότηση μονάδας τηλεθέρμανσης ΣΗΘΥΑ (Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού – Θερμότητας).
Η ΣΗΘΥΑ θα παρέχει θέρμανση σε σχετικά προσιτό κόστος σε Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο μετά και την πλήρη απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων, το 2026-2027.
Το έργο «δένει» και με το σχέδιο της Hellenic Hydrogen (κοινοπραξία ΔΕΗ- Motor Oil) να αναπτύξει Μονάδα Παραγωγής «Πράσινου» Υδρογόνου, αρχικής ισχύος 30 MW στο Αμύνταιο, με το παραγόμενο υδρογόνο να εγχέεται στον κεντρικό αγωγό του ΔΕΣΦΑ (στο σημείο Κομνηνά) ώστε να μπορεί να αναμειχθεί με φυσικό αέριο για την τροφοδοσία της νέας μονάδας ΣΗΘΥΑ στην Καρδιά.
Βέβαια το εν λόγω εγχείρημα παραμένει ακόμα σε εμβρυακό στάδιο καθώς δεν έχει ενταχθεί στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ. Η ζήτηση που θα εκδηλωθεί από την αγορά εφόσον ωριμάσουν οι συνθήκες για τη χρήση του υδρογόνου στην αγορά θα κρίνουν την υλοποίηση της επένδυσης.
