Ανεβάζει ταχύτητες το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επιχειρώντας να βάλει… το υδρογόνο στο αυλάκι, «τακτοποιώντας» την αγορά στη χώρα μας με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο για να γνωρίζουν οι παίκτες τους κανόνες.
Η Ελλάδα έχει δυνατότητα παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου χαμηλού κόστους σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με πιθανές χρήσεις στη βιομηχανία, τις μεταφορές και άλλους τομείς.
Επίσης, η εγχώρια παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ανανεώσιμων ναυτιλιακών και αεροπορικών καυσίμων (SAF), με αποτέλεσμα την υπερκάλυψη της ανάγκης εισαγωγών και τη δυνατότητα εξαγωγών στην περιφερειακή αγορά.
Παράλληλα, η ανάπτυξη της αγοράς υδρογόνου θα συντελέσει μακροπρόθεσμα στη βέλτιστη αξιοποίηση των περικοπών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ, τους βασικούς άξονες του οποίου σκιαγράφησε πρόσφατα ο Θόδωρος Σκυλακάκης, ρυθμίζει ζητήματα σχετικά με την αδειοδότηση και λειτουργία μονάδων παραγωγής ανανεώσιμου και χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών υδρογόνου, καθώς και των Γεωγραφικά Περιορισμένων Δικτύων Υδρογόνου (ΓεΠεΔΥ), προβλέπει τη δυνατότητα στήριξης των παραγωγών μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών και βελτιστοποιεί τις διαδικασίες αδειοδότησης.
Την ίδια στιγμή, με επίκεντρο τη Βόρεια Ελλάδα, τρέχουν επενδυτικά projects παραγωγής υδρογόνου πέριξ των 2 δις. ευρώ.
Η επένδυση των 70 εκατ. στο Αμύνταιο
Αναπτυξιακή ορμή στο Αμύνταιο και την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας στοχεύει να δώσει η επένδυση (θα αγγίξει τα 70 εκατ. ευρώ, ανοίγοντας 400 θέσεις εργασίας) της Hellenic Hydrogen (κοινοπραξία μεταξύ της Motor Oil και της ΔΕΗ) για την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου (οι πρώτοι τόνοι θα παραχθούν το 2027).
Σε πρώτη φάση, το υδρογόνο θα χρησιμοποιηθεί στη μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης που αυτή τη στιγμή κατασκευάζεται από τη ΔΕΗ στην Καρδιά, και είναι 20% Hydrogen-ready. Παράλληλα, η χρήση του υδρογόνου στα επόμενα στάδια ανάπτυξης περιλαμβάνει τη διάθεσή του στις βαριές μεταφορές καθώς και στις εξαγωγές.
Τα μεγαλεπήβολα σχέδια του ΔΕΣΦΑ
Το project Hydrogen Backbone που ωριμάζει ο ΔΕΣΦΑ (και έχει ενταχθεί στην έκτη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI) ύψους 1 δισ. ευρώ, αφορά στην κατασκευή αγωγού μεταφοράς καθαρού υδρογόνου, συνολικού μήκους 570 χιλιομέτρων που θα ξεκινά από τη Νότια Ελλάδα και θα καταλήγει στο σημείο διασύνδεσης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με τη Βουλγαρία. Το έργο μάλιστα έλαβε πρόσφατα χρηματοδότηση 5,4 εκατ. από την Κομισιόν.
Ο αγωγός θα ξεκινάει από την Αττική, καταλήγοντας στα σύνορα με τη Βουλγαρία, όπου θα ενώνεται με την αντίστοιχη υποδομή μεταφοράς υδρογόνου της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, της Τσεχίας με τελικό «στόχο» τη διασύνδεση με τη Γερμανία, ανοίγοντας τον δρόμο για το «χτίσιμο» του Διαδρόμου Υδρογόνου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (South Eastern European Hydrogen Corridor - SEEHyC). Στο παζλ μπορεί αργότερα να μπει και η Ιταλία.
Το έργο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη φάση της εκπόνησης της Μελέτης Βασικού Σχεδιασμού, με το χρονοδιάγραμμα να κάνει λόγο για λήψη Τελικής Επενδυτικής Απόφασης μέσα στην περίοδο 2026-2028 και εφόσον αυτή είναι θετική ο αγωγός πρόκειται να λειτουργήσει μέχρι το 2035.
Ο ΔΕΣΦΑ και η Bulgartransgaz (διαχειριστής του συστήματος αερίου στην Βουλγαρία), προχωρούν από κοινού σε Πρόσκληση Ενδιαφέροντος, ώστε να καταγραφεί το ενδιαφέρον εταιρειών για τη χρήση του υδρογόνου, επιχειρώντας να χαρτογραφήσουν τις ανάγκες της αγοράς αλλά και να καταλήξουν στο αν συμφέρει τελικά να επενδύσουν στο υδρογόνο. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα πρώτα μηνύματα από την αγορά είναι ελπιδοφόρα, με τις προοπτικές του project να διαγράφονται θετικές.
Κίνητρο για τη συμμετοχή στη διαδικασία έχουν επιχειρήσεις οι οποίες σχεδιάζουν είτε να παράγουν υδρογόνο στην Ελλάδα ή στη Βουλγαρία, είτε να ενσωματώσουν την κατανάλωση ανανεώσιμου αερίου στην παραγωγική τους διαδικασία, είτε να δραστηριοποιηθούν στην εμπορία και την προμήθεια Η2.
Ο ΔΕΣΦΑ κατασκευάζει όλους τους νέους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου με προδιαγραφές «Hydrogen Ready», ώστε να είναι συμβατοί με τη μεταφορά έως και 100% υδρογόνου. Τέτοιο έργο είναι ο υπό ανάπτυξη αγωγός που θα επεκτείνει το σύστημα μεταφοράς στη Δυτική Μακεδονία, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μέσα στο 2025.
Συμβατός με την οικονομία του υδρογόνου θα είναι και ο διασυνδετήριος αγωγός αερίου Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας που εκτιμάται πως μέσα στο 2025 θα μπει σε τροχιά υλοποίησης.
Θεσσαλονίκη
Την ίδια στιγμή, η HELLENiQ ENERGY πρoχωρά το «Green Hub North», ένα επενδυτικό project άνω του 1 δισ. ευρώ, που στοχεύει στη λειτουργία των βιομηχανικών εγκαταστάσεων Θεσσαλονίκης αποκλειστικά με πράσινη ηλεκτρική ενέργεια.
Βάσει των σχεδίων του ομίλου, στο διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης θα κατασκευαστεί φωτοβολταϊκός σταθμός από το ρεύμα του οποίου θα παράγεται «πράσινο» υδρογόνο με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης όπου το νερό θα διασπάται σε υδρογόνο και οξυγόνο.
Κορινθία
Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μέτρο κρατικής ενίσχυσης ύψους 111,7 εκατ. ευρώ, προς τη Motor Oil Hellas, βάσει των κανόνων της Κομισιόν για τις κρατικές ενισχύσεις.
Η εν λόγω ενίσχυση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του φιλόδοξου έργου της Motor Oil «Πράσινο Υδρογόνο» που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την εγκατάσταση στο Διυλιστήριο των Αγίων Θεοδώρων ενός ολοκληρωμένου συστήματος ηλεκτρόλυσης, με μέγιστη δυναμικότητα 7.500 τόνους υδρογόνου ανά έτος (από τους ήδη 4.500 τόνους, μέσω του ευρωπαϊκού έργου EPHYRA) το οποίο θα τροφοδοτείται με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και των σχετικών απαιτούμενων περιφερειακών υποδομών.
Προσγειωμένες προσδοκίες
Πάντως, παρά το πλήθος μεγαλόπνοων projects, στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το υδρογόνο περνά σε δεύτερο πλάνο. Οι στόχοι ανάπτυξης υδρογόνου (προβλέπεται διείσδυση σε βαριές οδικές μεταφορές και βιομηχανία μετά το 2040) περιορίζονται, καθώς θεωρείται ακόμα ακριβή τεχνολογία στην οποία η Ελλάδα δεν έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον συγκεκριμένο τομέα.
Έτσι το 2030 η ισχύς των μονάδων ηλεκτρόλυσης περιορίζονται από τα 300 MW που προβλέπονταν στο προηγούμενο draft σε 187 MW, με «κόφτη» στις αντίστοιχες επενδύσεις, οι οποίες αυξάνονται σημαντικά από το 2040 και έπειτα.
