Ακόμη και καθώς οι μεγάλες οικονομίες αντιμετωπίζουν επείγουσες προκλήσεις ενεργειακής ασφάλειας, πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τις πηγές ενέργειας του μέλλοντος. Η εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επιταχύνεται, αλλά ο ρυθμός απαλλαγής της οικονομίας από τις εκπομπές άνθρακα παραμένει πολύ αργός.
Ο Δρ Arunabha Ghosh είναι Διευθύνων Σύμβουλος του Συμβουλίου για την Ενέργεια, το Περιβάλλον και το Νερό (CEEW), μιας από τις κορυφαίες δεξαμενές σκέψης για το κλίμα παγκοσμίως, και μέλος της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τις δεσμεύσεις μη κρατικών οντοτήτων για καθαρές μηδενικές εκπομπές. https://www.ceew.in Ακολουθήστε το @GhoshArunabha.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχουμε αρχίσει να αναπτύσσουμε λύσεις σε κλίμακα για τη μείωση των εκπομπών από τη βαριά βιομηχανία και τις μεταφορές μεγάλων αποστάσεων. Το πράσινο υδρογόνο πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο εδώ. Τόσο η Ινδία όσο και τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν προγράμματα και στόχους για μεγαλύτερη υιοθέτηση του πράσινου υδρογόνου. Θα πρέπει να αρχίσουν να κοιτάζουν ο ένας τον άλλον.
Η βιομηχανία ευθύνεται για το 24% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) και οι μεταφορές για ένα άλλο 15%. Ακόμα και αν όλη η ηλεκτρική ενέργεια για τη λειτουργία των σπιτιών μας προερχόταν από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα ήταν μόνο μια μερική λύση για την επίτευξη των στόχων καθαρών μηδενικών εκπομπών. Αναδυόμενες οικονομίες όπως η Ινδία εξακολουθούν να χρειάζονται χάλυβα για γέφυρες ή λίπασμα για τρόφιμα. Η απλή ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον άνθρακα σε ένα υψικαμίνιο. Πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από τις εκπομπές άνθρακα χωρίς να αποβιομηχανοποιήσουμε τις οικονομίες μας;
Το πράσινο υδρογόνο παράγεται με τη χρήση ανανεώσιμης (ή απαλλαγμένης από τον άνθρακα) ενέργειας για τη διάσπαση του νερού. Έχει ευρείες εφαρμογές στη βιομηχανία (διυλιστήρια, λιπάσματα, μεθανόλη και χάλυβας), για την κινητικότητα μεγάλων αποστάσεων (φορτηγά, λεωφορεία, αεροπλοΐα και ναυτιλία), ως φορέας ενέργειας (πράσινη αμμωνία ή ανάμειξη με φυσικό αέριο) και για την αποθήκευση ενέργειας στον τομέα της ενέργειας. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά υπερπενταπλασιασμό της ζήτησης υδρογόνου μεταξύ του 2020 και του 2050, ώστε να εξασφαλιστεί το σενάριο καθαρών μηδενικών εκπομπών.
Αναγνωρίζοντας την ανάγκη επιτάχυνσης της δράσης για το κλίμα, η Ινδία ποντάρει έντονα στο πράσινο υδρογόνο. Στις 15 Αυγούστου του περασμένου έτους (Ημέρα Ανεξαρτησίας), ο πρωθυπουργός Modi ανακοίνωσε την Εθνική Αποστολή για το Πράσινο Υδρογόνο. Στόχος είναι η παραγωγή 5 εκατομμυρίων τόνων πράσινου υδρογόνου ετησίως (MTPA) έως το 2030, μια επενδυτική ευκαιρία ύψους τουλάχιστον 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.
Υπάρχουν και άλλα οφέλη, όπως η μείωση κατά 68% των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της Ινδίας, η εξοικονόμηση σχεδόν 5 δισεκατομμυρίων ευρώ σε λογαριασμούς εισαγωγών και 50 εκατομμύρια τόνοι μειωμένων εκπομπών CO2 το 2030.
Η παραγωγή 5 MTPA πράσινου υδρογόνου δημιουργεί ζήτηση για περίπου 100 γιγαβάτ (GW) ανανεώσιμης ενέργειας και 40 GW δυναμικότητας ηλεκτρολυτών. Σκεφτείτε ότι αυτό είναι ένα κατώτατο όριο και όχι ένα ανώτατο όριο. Έρευνα του Συμβουλίου για την Ενέργεια, το Περιβάλλον και το Νερό εκτιμά ότι η πρόσθετη ζήτηση 3,45 ΜΤΠΕ πράσινου υδρογόνου θα μπορούσε να προέλθει από αναδυόμενους τομείς (χάλυβας, κινητικότητα και ανάμειξη υδρογόνου σε αγωγούς φυσικού αερίου). Αυτό θα χρειαζόταν άλλα 70 GW ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, 28 GW ηλεκτρολυτών και 78 δισ. δολάρια ΗΠΑ σε επενδύσεις.
Η αποστολή της Ινδίας συγκλίνει με τόλμη σε μια μαζική ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (σύμφωνα με τον στόχο των 500 GW μη ορυκτής ηλεκτρικής ισχύος έως το 2030) με την αξιοποίηση νέων δρόμων για την απαλλαγή από τον άνθρακα στη βιομηχανία, μαζί με μια τεράστια επενδυτική ευκαιρία.
Τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους η κυβέρνηση κοινοποίησε την πράσινη πολιτική για την αμμωνία/υδρογόνο ως πρώτη δόση του πλαισίου πολιτικής που θα καθοδηγήσει την αποστολή. Τα διακρατικά τέλη μεταφοράς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχουν καταργηθεί για να μειωθεί το κόστος και να διευκολυνθεί η παραγωγή της πιο κοντά στα σημεία χρήσης. Η προσέγγιση αυτή θα μπορούσε να μειώσει το κόστος μεταφοράς του υδρογόνου (σε ορισμένες περιπτώσεις πάνω από 60%) και να μειώσει τη διαρροή ενός πτητικού αερίου.
Η ινδική βιομηχανία είναι πρόθυμη να ακολουθήσει. Η Reliance Industries ανακοίνωσε σχέδια για την κατασκευή ενός εργοστασίου γίγας για την κατασκευή ηλεκτρολυτών υψηλής απόδοσης και χαμηλού κόστους κεφαλαίου. Η Adani Enterprises δήλωσε συνεργασία με τον ιταλικό όμιλο Maire Tecnimont, για την ανάπτυξη έργων πράσινου υδρογόνου στην Ινδία.
Η ACME έθεσε σε λειτουργία ένα εργοστάσιο στο Ρατζαστάν για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου και πράσινης αμμωνίας και σχεδιάζει να κατασκευάσει μια μεγαλύτερη εγκατάσταση στο Ομάν. Η NTPC, ο μεγαλύτερος παραγωγός θερμικής ενέργειας, έχει ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για ένα μικροδίκτυο με βάση το πράσινο υδρογόνο για την αποθήκευση ενέργειας.
Αυτές οι εξελίξεις στην Ινδία συμπληρώνουν σε μεγάλο βαθμό τις προσπάθειες εντός της ΕΕ. Παρόλο που 38 χώρες και η ΕΕ έχουν ανακοινώσει ή αναπτύσσουν εθνικές πολιτικές/στρατηγικές για το υδρογόνο, μόνο η φιλοδοξία της Ινδίας πλησιάζει τον στόχο της ΕΕ για παραγωγή 10 ΜΤΠΕ πράσινου υδρογόνου έως το 2030 και εισαγωγή επιπλέον 10 ΜΤΠΕ.
Μέχρι τον Μάιο του 2022, είχαν ανακοινωθεί 39 διμερείς συνεργασίες για το υδρογόνο χωρίς άνθρακα, με τη Γερμανία να αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τρίτο από αυτές. Αρκετές άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Αυστρία, Δανία, Γαλλία, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Πορτογαλία) συμμετέχουν επίσης, παρουσιάζοντας ευρείες ευκαιρίες συνεργασίας.
Η Ινδία και η ΕΕ θα μπορούσαν τώρα να συνεργαστούν για να επιταχύνουν την ανάπτυξη και την εξάπλωση του πράσινου και απαλλαγμένου από τις ανθρακούχες εκπομπές υδρογόνου. Ακολουθούν τέσσερις ιδέες.
Πρώτον, συνεργαστείτε στην έρευνα και την ανάπτυξη. Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας συγκεντρώνεται στις προηγμένες οικονομίες, ενώ οι κύριες πηγές ζήτησης βρίσκονται στις αναδυόμενες αγορές. Η Ασία, η οποία θα έχει τη μέγιστη ζήτηση, είναι ελάχιστα παρούσα στις ερευνητικές συνεργασίες που σχετίζονται με το υδρογόνο.
Η συνεργασία μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κόστους των ηλεκτρολυτών, στη δημιουργία πιλοτικών εφαρμογών σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές για τη δοκιμή του εξοπλισμού και να βοηθήσει στην πιλοτική εφαρμογή τελικής χρήσης, όπως για τον πράσινο χάλυβα στη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα παραγωγής χάλυβα στον κόσμο. Η συγκέντρωση ανθρώπινων, τεχνικών και οικονομικών πόρων θα μπορούσε να βοηθήσει στη δημιουργία νέων κοινοπραξιών και κοινών επιχειρήσεων.
Δεύτερον, καθώς η πράσινη οικονομία του υδρογόνου κερδίζει έδαφος, θα χρειαστούν ισχυρές αλυσίδες εφοδιασμού για την προμήθεια πρώτων υλών (συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων ορυκτών), εξοπλισμού (συμπεριλαμβανομένων των μεμβρανών που χρησιμοποιούνται στους ηλεκτρολύτες), καθώς και πρωτοκόλλων και διαλειτουργικότητας για την ασφαλή μεταφορά, αποθήκευση και χρήση. Μόνο η ΕΕ αναμένεται να δαπανήσει 46 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ για ηλεκτρολύτες αυτή τη δεκαετία. Η συνεργασία μεταξύ της Ινδίας και της ΕΕ θα μπορούσε να εδραιώσει την ανάπτυξη μιας ανθεκτικής αλυσίδας εφοδιασμού για την εξασφάλιση της ασφάλειας μιας σημαντικής βιομηχανικής πηγής ενέργειας.
Τρίτον, η συγκεντρωτική ζήτηση για την προμήθεια πράσινου υδρογόνου/πράσινης αμμωνίας θα μπορούσε να προσφέρει πολύ μεγαλύτερες αγορές για τους προγραμματιστές τεχνολογίας, τους κατασκευαστές εξοπλισμού, τους παραγωγούς ανανεώσιμης ενέργειας και τους παραγωγούς υδρογόνου. Με οικονομίες κλίμακας, το κόστος θα μπορούσε να μειωθεί ταχύτερα. Με δίκαιες εμπορικές πρακτικές και προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, η διάδοση της τεχνολογίας θα μπορούσε να είναι ταχύτερη.
Επιπλέον, οι εντολές ανάμειξης για τα παράγωγα του πράσινου υδρογόνου, όπως τα καύσιμα πλοίων και αεροσκαφών, θα μπορούσαν να δώσουν καταλυτική ώθηση στην αγορά ακόμη και αν το κόστος του καθαρού πράσινου υδρογόνου παραμείνει απαγορευτικό βραχυπρόθεσμα. Το κόστος της ινδικής πράσινης αμμωνίας θα μπορούσε να εξισωθεί με το κόστος της συμβατικής αμμωνίας έως το 2030, προσφέροντας μια σημαντική πηγή καυσίμων για την ναυτιλία.
Τέταρτον, η συνεργασία όσον αφορά τα πρότυπα και τους κανόνες θα μπορούσε να μειώσει τους εμπορικούς φραγμούς και να διευρύνει τις ευκαιρίες και στις δύο αγορές. Σε ένα ουράνιο τόξο πράσινου, μπλε, τυρκουάζ, γκρι και άλλων αποχρώσεων υδρογόνου, υπάρχουν εύλογες ανησυχίες για το greenwashing. Οι περιοδικές τεχνολογικές αξιολογήσεις και η επαληθευμένη καταγραφή των εκπομπών θα βοηθούσαν.
Οι μεγάλες οικονομίες πρέπει να αναπτύξουν από κοινού κανόνες για να αποφευχθεί η συμπίεση της αγοράς σε ένα εκκολαπτόμενο στάδιο ανάπτυξης.
Εξίσου, δεδομένου ότι οι διάφορες γεωγραφικές περιοχές διαθέτουν διαφορετικά τοποθετημένους πόρους (γη, νερό, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), θα πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τον τόπο παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας και τον τόπο παραγωγής πράσινου υδρογόνου.
Το πράσινο υδρογόνο δεν αποτελεί πανάκεια για όλες τις περιβαλλοντικές μας αδυναμίες, αλλά είναι ζωτικής σημασίας για την ταχεία απεξάρτηση από τον άνθρακα σε ορισμένους από τους τομείς που είναι πιο δύσκολο να μειωθούν. Σε μια εποχή που η ενεργειακή ασφάλεια, η δράση για το κλίμα, η γεωπολιτική και η διεθνής συνεργασία έχουν συγκλίνει, η μεγάλη ώθηση της Ινδίας για το πράσινο υδρογόνο αξίζει μια ευρωπαϊκή έλξη για να επιτευχθεί περισσότερη δράση για το κλίμα.
Από Arunabha Ghosh | EurActiv.com
