Η τεχνολογία που αναπτύσσεται γύρω από την παραγωγή και αξιοποίηση του υδρογόνου έχει, μεν, πολύ ακόμη δρόμο μέχρι να καταστεί πλήρως λειτουργική και εμπορικά εκμεταλλεύσιμη, ωστόσο, όπως αναφέρεται από πηγές της αγοράς, είναι η μόνη που δίνει, αυτήν την ώρα τον πλέον εφικτό ορίζοντα λύσης στα θέματα αποθήκευσης ενέργειας, αναίρεσης της “στοχαστικότητας” των ΑΠΕ, δηλαδή της εξάρτησης της παραγωγής “πράσινης” ενέργειας από τα “τερτίπια” του καιρού, αλλά και της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.
Το υδρογόνο, άλλωστε, θεωρείται βασικός πυλώνας της πράσινης ενεργειακής μετάβασης, καθώς η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αυτό δεν παράγει ρύπους, ενώ μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως μέσο αποθήκευσης ενέργειας, διευκολύνοντας την διείσδυση των ΑΠΕ. Παράλληλα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια καθώς μπορεί να παραχθεί στην Ελλάδα με εγχώριους πόρους.
Στο φόντο αυτό παραδοσιακοί “παίκτες” της αγοράς παραγωγής ενέργειας, αλλά και του κλάδου των ορυκτών καυσίμων βλέπουν το “πράσινό” τους αύριο, μέσα από την επένδυση και στις τεχνολογίες υδρογόνου. Επιπλέον, ο μέχρι πρότινος “ενεργειακός σιτοβολώνας” της Ελλάδας, η Δυτική Μακεδονία, ποντάρει,τα μάλα, στον μετασχηματισμό της σε “κόμβο υδρογόνου”, ένεκα της επώδυνης απολιγνιτοποίησης.
Στο φόντο, μάλιστα, της χθεσινής εκδήλωσης, στο εμβληματικό κτίριο της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης για την έναρξη κατασκευής του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ στη Δυτική Μακεδονία, που θα κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί στο 100% για τη μεταφορά υδρογόνου που θα κατασκευάσουν η Προμηθέας Gas, η DAMCO Energy και η ΑΒΑΞ αποτυπώθηκε η βούληση τόσο των τοπικών αρχών αλλά και του Διαχειριστή για την προώθηση της “υπόθεσης υδρογόνου”.
Το μήνυμα της Μ. Ρ. Γκάλι
“Δεν εθελοτυφλούμε, δε θα γίνεται χρήση υδρογονανθράκων για πάντα, αλλά χρειάζονται καύσιμα όπως το υδρογόνο για να στηριχθούν πράσινες μορφές ενέργειας” τόνισε μιλώντας στην εκδήλωση η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλι προσθέτοντας: “Υπάρχει κι ένα μεγάλο, άλλωστε, σχέδιο για ανάπτυξη υδρογόνου στην Ελλάδα. Γιατί έχουμε μεγάλους παίκτες που θέλουν να μετασχηματίσουν την αιολική ενέργεια και ηλιακή σε υδρογόνο”.
Από την πλευρά του ο Ιωάννης Χωματάς, Διευθυντής Δραστηριοτήτων Διαχείρισης Έργων του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) Α.Ε. και επικεφαλής του έργου του αγωγού προς τη Δυτική Μακεδονία ανέφερε ότι βρίσκονται “σε ωρίμανση τα πλάνα για υδρογόνο” σημειώνοντας ότι ο Διαχειριστής συμμετέχει σε δράσεις για τη μεταφορά του. “Η περιοχή έχει ιστορικό προηγούμενο σε ενέργεια και γι αυτό πιστεύουμε ότι μπορεί να συνεχίσει και στη νέα εποχή” τόνισε λέγοντας ότι η Δ. Μακεδονία μπαίνει στην πρωτοπορία των εξελίξεων.
Σημείωσε, δε, ότι οι υφιστάμενες υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου μπορούν να δεχθούν ροές μίγματος με ποσοστά 10-20% υδρογόνου, χωρίς πολλες και κοστοβόρες τροποποιήσεις. “Σχεδιάζουμε τα νέα έργα με προδιαγραφές υδρογόνου και το κάνουμε όχι γιατί θα έχουμε άμεση χρήση αλλά ως ένδειξη για το τι έρχεται Είναι πιο εύκολο να κατασκευάζεις από την αρχή με νέες προδιαγραφές άλλωστε” συμπληρωσε., σημειώνοντας ότι τα κόστη αυτά δεν έχουν “τρομερή “επίπτωση στα νούμερα. Όλες οι νέες εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ είναι με προδιαγραφές για εναλλακτικά καύσιμα, βιοαέριο, καύσιμο αέριο και υδρογόνο”.
Τα έργα
Στο μεταξύ ήδη έχει στη Δυτική Μακεδονία τροχοδρομηθεί το έργο ύψους 780 εκατ. «Green HiPo» που υπέβαλε η Advent Technologies στην Κομισιόν στο πλαίσιο των ‘Εργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος («IPCEI»). Σκοπός είναι η υποστήριξη της έρευνας, της καινοτομίας και της πρώτης βιομηχανικής ανάπτυξης στην αλυσίδα αξίας του υδρογόνου.
‘Ήδη, με βάση όσα ανέφερε στο περιθώριο της χθεσινής εκδήλωσης ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γ. Κασαπίδης έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου, καθώς η εταιρεία άνοιξε τα γραφεία της στην Κοζάνη και αναμένεται το έργο να ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Η επένδυση των 780 εκατ. ευρώ που εγκρίθηκε από την ΕΕ, έχει άξονα υλοποίησης την εξαετία και σύμφωνα με το επενδυτικό σχέδιο που υποβλήθηκε στις Βρυξέλλες, έως την ολοκλήρωση της επένδυσης αναμένεται να δημιουργηθούν 650 θέσεις εργασίας.
Η Advent Technologies θα κατασκευάζει κυψέλες καυσίμου υδρογόνου, καθώς και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες ροής, παραγωγή υδρογόνου), όπου θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως στην αυτοκίνηση, στα βαριά οχήματα, στην ναυτιλία και στην ηλεκτροκίνηση. Επίσης στο έργο είναι ενταγμένη μια μονάδα παραγωγής εξοπλισμού (ντεπόζιτα) στη Φλώρινας με προϋπολογισμό περί τα 20 εκατ. ευρώ.
“Η Δυτική Μακεδονία ήταν το ενεργειακό κέντρο και πλέον με σημαντικά έργα παραμένει ως τέτοια” τόνισε χθες ο κ. Κασαπίδης λέγοντας ότι: “Φιλοδοξούμε στη Δ. Μακεδονία να έχουμε μονάδες που θα παράγουν αυτόν τον εξοπλισμό για το υδρογόνο, που θα μπορούν και να εξάγονται” ανέφερε σημειώνοντας ότι νέος αγωγός του ΔΕΣΦΑ υποστηρίζει την παραγωγή, βιομεθανίου, υδρογόνου καθώς μάλιστα θα έχει άμεση πρόσβαση σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο. “Μας φέρνει ως περιφέρεια στην πρώτη θέση των εξελίξεων. Έχουμε πολύ ευνοϊκά κίνητρα για επενδύσεις και σε συνδυασμό με τη συγκυρία είναι πολύ ευνοϊκό σε όποιον θέλει να επενδύσει σε αυτές τις τεχνολογίες ώστε να κάνει πράξη το στόχο για ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα το 2050”.
Κι από την πλευρά του ο Δήμαρχος Κοζάνης, Λάζαρος Μαλούτας σημείωσε ότι: “Διαμορφώνεται ένα νέο τοπίο και όλοι οι φορείς αναζητούμε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο. Ο Δήμος έχει ενταχθεί στο δίκτυο των 100 Δήμων για να επιτευχθεί πιο νωρίς, το 2030, η κλιματική ουδετερότητα. Το φυσικό αέριο καλείται να παίξει το ρόλο του μεταβατικού καυσίμου”. Παράλληλα ανέφερε ότι για την περιοχή, “ο δεύτερος θυλακας καινοτομίας χωροθετείται στην Πτολεμαΐδα. Υπάρχει η μονάδα της Advent για κυψέλες υδρογόνου κτλ κι άλλες πρωτοβουλίες. Αρα ο αγωγός που θα φέρει το υδρογόνο έρχεται την πιο κατάλληλη στιγμή. Υπηρετεί την περίοδο μετάβασης το έργο όσο και της κλιματικής ουδετερότητα. Ενισχύει τον αναπτυξιακό προσανατολισμό της περιοχής.”
Η Κοιλάδα Υδρογόνου
Να σημειωθεί ότι την ερχόμενη Τετάρτη παρουσιάζεται στις Βρυξέλλες με παρουσία και του Περιφερειάρχη, ένα από τα έργα που προωθούνται στον τομέα του υδρογόνου. Είναι το έργο με τίτλο «Δυτική Μακεδονία Πράσινες Κοιλάδες Παραγωγής Υδρογόνου (WEMAGH2)» στο οποίο συμμετέχει ο ΔΕΣΦΑ μαζί με άλλες εταιρείες και περιλαμβάνεται στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του Διαχειριστή για την περίοδο 2023-2032 που τέθηκε πρόσφατα σε διαβούλευση.
Το έργο όπως επισημαίνεται περιλαμβάνει τη δημιουργία της πρώτης Κοιλάδας Υδρογόνου στη Δυτική Μακεδονία, την Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη που βρίσκεται στην παλιά βιομηχανική περιοχή ΑΕΒΑΛ, κοντά στην πόλη της Πτολεμαΐδας ως μέρος του H2 Innovation Hub.
Το WEMAGH2 στοχεύει στην επίδειξη υψηλής απόδοσης ηλεκτρολυτικής κυψέλης «και διευκολύνει την σύζευξη τομέων αξιοποιώντας την εξαιρετικά αποδοτική παραγωγή πράσινου υδρογόνου και την τελική χρήση του στην εφαρμογή κυψελών καυσίμου που εξυπηρετεί την τοπική κοινωνία και με την άμεση έγχυσή του στο δίκτυο φυσικού αερίου που εξυπηρετεί τόσο τον οικιακό όσο και τον βιομηχανικό τομέα που διαχειρίζεται ο ΔΕΣΦΑ». Το WEMAGH2 στοχεύει σε απόδοση συστήματος που αναφέρει τιμή χαμηλότερη από 4,8 kWh/Nm3 και χωρητικότητα 5 MW για αποθήκευση άνω των 500 τόνων πράσινου H2 ετησίως.
Το ολοκληρωμένο αυτό σύστημα αξιοποιεί την εξαιρετικά αποδοτική παραγωγή πράσινου υδρογόνου και την τελική χρήση του στην εφαρμογή κυψελών καυσίμου που εξυπηρετεί την τοπική κοινωνία και με την άμεση έγχυσή του στο δίκτυο φυσικού αερίου τόσο τον οικιακό όσο και τον βιομηχανικό τομέα. Η συμμετοχή του ΔΕΣΦΑ συνίσταται στην κατασκευή του δικτύου αερίου που θα συνδέει απευθείας τις Κοιλάδες με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου καθώς και πιθανό Μετρητικό και Ρυθμιστικό Σταθμό.
Το Ευρωπαϊκό δίκτυο αγωγών
Επίσης ο ΔΕΣΦΑ όπως τόνισε η διεθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας Maria Rita Galli, συμμετέχει στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για ανάπτυξη αγωγών υδρογόνου μήκους 40.000 χιλιομέτρων.
Η ευρωπαϊκή αυτή πρωτοβουλία προβλέπει τη δημιουργία ενός δικτύου υδρογόνου που θα συνδέει 21 ευρωπαϊκές χώρες και θα έχει μήκος 39.700 χιλιομέτρων. Περίπου το 69% του προτεινόμενου δικτύου μεταφοράς υδρογόνου αποτελείται από μετασκευασμένους υφιστάμενους αγωγούς φυσικού αερίου ενώ το υπόλοιπο 31% των νέων αγωγών χρειάζονται για τη σύνδεση νέων χρηστών και βρίσκονται σε χώρες με μικρά δίκτυα φυσικού αερίου σήμερα, αλλά με μεγάλη αναμενόμενη ζήτηση και προσφορά υδρογόνου στο μέλλον.
