Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) έλαβε την Πιστοποίηση LEED Platinum v4.1 Operation & Maintenance – Existing Buildings (Πλατινένια Πιστοποίηση LEED Λειτουργία και Συντήρηση – Υφιστάμενα Κτίρια), όπως ανακοινώθηκε από το Αμερικανικό Συμβούλιο Πρασίνων Κτιρίων (U.S. Green Building Council – USGBC), τονοργανισμό που ανέπτυξε το κορυφαίο διεθνές σύστημα πιστοποίησης πρασίνων κτιρίων LEED. Με τη διάκριση αυτή επιβεβαιώνεται έμπρακτα ότι όλες οι βέλτιστες και περιβαλλοντικά καινοτόμες πρακτικές (εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, ανακύκλωση, βιώσιμη κινητικότητα, ποιότητα εσωτερικού περιβάλλοντος) που προβλέπονταν κατά τοναρχικό σχεδιασμό του ΚΠΙΣΝ, επιτεύχθηκαν στο έπακρο τα σχεδόν οκτώ χρόνια λειτουργίας του.
Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του USGBC (LEED ProjectDirectory) το ΚΠΙΣΝ είναι το μοναδικό κτίριο στην Ελλάδα που κατέχει την Πλατινένια Πιστοποίηση LEED v4.1 Λειτουργία και Συντήρηση – Υφιστάμενα Κτίρια.
Από τη σύλληψη της ιδέας για τη δημιουργία του ΚΠΙΣΝ από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), η βιωσιμότητα αποτέλεσε προϋπόθεση και πρωταρχικό στοιχείο του εγχειρήματος.
Το ΚΠΙΣΝ σχεδιάστηκε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Renzo Piano και το RPBW με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει τις χαμηλότερες δυνατές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και η τεχνολογικά προηγμένη κατασκευή του, με εξέχον παράδειγμα το Ενεργειακό Στέγαστρο, το καθιστούν ένα από τα πιο πράσινα κτίρια όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμο. Μάλιστα, το 2016, το ΚΠΙΣΝ ήταν το πρώτο πολιτιστικό έργο μεγάλης κλίμακας με πιστοποίηση LEED Platinum – Κατηγορία BD+C (Building Design & Construction / Σχεδιασμός και Κατασκευή Κτιρίων) στην Ευρώπη, την οποία έλαβε ως αποτέλεσμα της πρωτοποριακής αρχιτεκτονικής και της ενσωμάτωσης ενεργητικών και παθητικών τεχνολογιών.
Με τη νέα Πλατινένια Πιστοποίηση LEED v4.1 Λειτουργία και Συντήρηση – Υφιστάμενα Κτίρια, το ΚΠΙΣΝ αναγνωρίστηκε για τις βέλτιστες περιβαλλοντικές πρακτικές του στους παρακάτω πέντε τομείς:
Ενεργειακή & Περιβαλλοντική Απόδοση
- 100% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει το ΚΠΙΣΝ προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Περίπου το 24% των αναγκών για ηλεκτρική ενέργεια καλύπτεται από τα φωτοβολταϊκά πανέλα, ενώ το υπόλοιπο 76% καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας του παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας.
- Διακοπή της θέρμανσης του νερού χρήσης κατά τις νυχτερινές ώρες. Με τη δράση αυτή επιτυγχάνεται εξοικονόμηση φυσικού αερίου, ενώ δεν διαταράσσονται οι δραστηριότητες και τα επίπεδα άνεσης χρηστών και
- Λειτουργία του Ψύκτη Heat Recovery με προτεραιότητα, έναντι της λειτουργίας των boilers τα οποία καταναλώνουν φυσικό αέριο. Με αυτόν τον τρόπο περιορίζεται στο ελάχιστο η λειτουργία των καυστήρων φυσικού αερίου.
- Λειτουργία Κεντρικών Κλιματιστικών Μονάδων με βάση χρονοπρογράμματα αντί της συνεχούς βάσης και αλλαγή των θερμοκρασιών στόχου των χώρων (setpoints) σε τιμές που επιφέρουν ενεργειακά πιο ωφέλιμη λειτουργία.
Εξοικονόμηση Νερού
- Μηδενική χρήση πόσιμου νερού από το δημόσιο δίκτυο για τις ανάγκες άρδευσης. Πολύ σημαντική είναι η συνεισφορά των συγκροτημάτων αντίστροφης ώσμωσης, όπου το παραγόμενο νερό χρησιμοποιείται στην άρδευση.
- Μπαταρίες νιπτήρων που λειτουργούν με φωτοκύτταρο με αποτέλεσμα να μη σπαταλάται νερό άσκοπα.
- Σύστημα καθαρισμού και επαναχρησιμοποίησης του 85% του γκρίζου νερού (grey water) για τις ανάγκες των κτιρίων.
Διαχείριση Αποβλήτων
- Εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων με βάση τον διαχωρισμό στην πηγή των αποβλήτων.
- 15 διαφορετικές ροές ανακύκλωσης.
- Ενεργειακή αξιοποίηση (παραγωγή καυσίμου RDF - Refuse Derived Fuel) μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων με αποτέλεσμα τη σχεδόν μηδενική επιβάρυνση των ΧΥΤΑ.
Ποιότητα Εσωτερικού Περιβάλλοντος
- Συμμόρφωση με τις απαιτήσεις διεθνών προτύπων (ASHRAE) που αφορούν στο σχεδιασμό των συστημάτων αερισμού.
- Χρήση υλικών στους εσωτερικούς χώρους κατά την κατασκευή του ΚΠΙΣΝ που συμμορφώνονται με τα όρια VOC διεθνών προτύπων.
- Συνεχής παρακολούθηση συγκεντρώσεων CO2 σε πολλούς χώρους του ΚΠΙΣΝ.
- Συσκευές άμεσης μέτρησης ροής αέρα για κάθε σύστημα μηχανικού αερισμού, έτσι ώστε να διατηρούνται συνεχώς βέλτιστες συνθήκες αερισμού.
Μετακίνηση εργαζομένων & επισκεπτών
- Προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας με κύριο όχημα την καλλιέργεια της ποδηλατικής κουλτούρας και τη χρήση του ποδηλάτου ως μέσου μετακίνησης.
- Λειτουργία υπηρεσίας shuttle bus που εξυπηρετεί πάνω από 150.000 επιβάτες το χρόνο.
- Ποδηλατόδρομος μήκους 2,5 χιλιομέτρων συνδεδεμένος με το δίκτυο ποδηλατοδρόμων του Δήμου Καλλιθέας και τον μητροπολιτικό ποδηλατόδρομο της Αθήνας.
- Προσβάσιμα σημεία στάθμευσης και επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
Η περίοδος αναφοράς για τη διαδικασία πιστοποίησης του ΚΠΙΣΝ ήταν από 1η Αυγούστου 2023 έως 31 Ιουλίου 2024 και η τελική βαθμολογία του ήταν 87/100.
Όπως τονίζει η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΚΠΙΣΝ, Έλλη Ανδριοπούλου, «Η βιωσιμότητα βρίσκεται στο επίκεντρο της λειτουργίας και των δράσεων του ΚΠΙΣΝ, και στόχος μας είναι, με συνεχή ενημέρωση και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών, να αποτελούμε πρότυπο όχι μόνο για τις πράσινες εγκαταστάσεις μας, αλλά και για τον τρόπο λειτουργίας μας. Η αναγνώριση αυτών των πρακτικών με την ‘Πλατινένια Πιστοποίηση LEED - Λειτουργία και Συντήρηση’ έρχεται ως επιστέγασμα των προσπαθειών μας από την έναρξη της λειτουργίας του ΚΠΙΣΝ μέχρι σήμερα και ανανεώνει τη δέσμευσή μας για συνεχή μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος.»
Λίγα λόγια για το LEED v4.1 Operation & Maintenance
Το σύστημα πιστοποίησης LEED v4.1 O&M παρέχει ένα πλαίσιο για υγιή, αποδοτικά, πράσινα κτίρια που εξοικονομούν άνθρακα και κόστη. Η πιστοποίηση LEED είναι ένα παγκοσμίως αναγνωρισμένο σύμβολο της επίτευξης βιωσιμότητας και υποστηρίζεται από μια ολόκληρη βιομηχανία αφοσιωμένων οργανισμών και ατόμων.
Για να επιτύχει την πιστοποίηση LEED v4.1 Ο&Μ, ένα έργο κερδίζει πόντους τηρώντας τις προϋποθέσεις και τις πιστώσεις που αφορούν τον άνθρακα, την ενέργεια, το νερό, τα απόβλητα, τις μεταφορές, την υγεία και την ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος. Τα έργα περνούν από διαδικασία επαλήθευσης και αναθεώρησης από το GBCI και απονέμονται βαθμοί που αντιστοιχούν σε ένα επίπεδο πιστοποίησης LEED:
Πιστοποιημένο (40-49 βαθμοί)
Ασημί (50-59 βαθμοί)
Χρυσό (60-79 βαθμοί)
Πλατινένιο (80 + βαθμοί)
Το LEED είναι ένα ολιστικό σύστημα που δεν εστιάζει απλώς σε ένα δομικό στοιχείο, όπως η ενέργεια, το νερό ή η υγεία. Αντίθετα, εξετάζει τη μεγάλη εικόνα, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κρίσιμα στοιχεία που συνεργάζονται για να δημιουργήσουν το καλύτερο δυνατό κτίριο. Ο στόχος του LEED είναι να δημιουργήσει καλύτερα κτίρια που:
- Μειώνουν τη συνεισφορά στην παγκόσμια κλιματική αλλαγή
- Ενισχύουν την ανθρώπινη υγεία
- Προστατεύουν και αποκαθιστούν τους υδάτινους πόρους
- Παρέχουν προστασία και ενίσχυση της βιοποικιλότητας του οικοσυστήματος
