Στην τελική ευθεία, χωρίς ωστόσο να έχουν ξεπεραστεί όλα τα εμπόδια, έχει εισέλθει η επαναλειτουργία του αγωγού πετρελαίου Θεσσαλονίκης – Βόρειας Μακεδονίας με την μπάλα για την επίλυση και των τελευταίων εκκρεμοτήτων να βρίσκεται, όπως αναφέρουν πηγές του energymag.gr, στο γήπεδο της γειτονικής χώρας.
«Όλες οι ενέργειες που έπρεπε να γίνουν από ελληνικής πλευράς έχουν γίνει, πλέον περιμένουμε την Βόρεια Μακεδονία, οι εξελίξεις παραπέμπονται για το νέο έτος», υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές.
Εφόσον αρχίσει να ρέει ξανά πετρέλαιο στον αγωγό οι και οι δύο χώρες θα ωφεληθούν ενώ δεν πρέπει να παραβλέπεται, σε μία συγκυρία αβεβαιοτήτων και ενεργειακής ανασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, η γεωπολιτική και γεωστρατηγική διάσταση του θέματος.
Ο αγωγός θα συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό και στην ενεργειακή θωράκιση των Βαλκανίων καθιστώντας την Βόρεια Μακεδονία ενεργειακό κόμβο με την Helleniq Energy να διευρύνει το οικονομικό της αποτύπωμα στην χώρα.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Χρίστιαν Μίτσκοσκι, σημείωνε πως ο αγωγός θα τεθεί σύντομα σε λειτουργία, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να επεκταθεί και προς την Σερβία, βάζοντας ένα ακόμα κομμάτι στο ενεργειακό παζλ που σταδιακά σχηματίζεται.
Ο αγωγός, μετά το ριζικό του λίφτινγκ, δύναται να μεταφέρει 2,5 εκατ. τόνους αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου (ντίζελ, κηροζίνη και βενζίνη) ετησίως. Εκτιμάται πως θα αξιοποιηθεί κυρίως για την μεταφορά ντίζελ.
Η ιστορία του αγωγού
Ο αγωγός πετρελαίου κατασκευάστηκε το 2002, προκειμένου να συνδέσει τα διυλιστήρια της Θεσσαλονίκης με το διυλιστήριο της εταιρείας ΟΚΤΑ στα Σκόπια, την οποία εξαγόρασαν τα ΕΛΠΕ (νυν Helleniq Energy) το 1998. Ο αγωγός μετέφερε αργό πετρέλαιο. Το 2013 έπαυσε να λειτουργεί όταν τα ΕΛΠΕ έκριναν ασύμφορη τη δραστηριότητα της διύλισης των ΟΚΤΑ.
Τότε τα ΕΛΠΕ πήραν την απόφαση να αξιοποιηθούν οι εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ στα Σκόπια ως κόμβος εφοδιασμού των Δυτικών Βαλκανίων με πετρελαιοειδή. Ο, σχεδιασμός της Ηelleniq Energy προέβλεπε την αναβάθμιση του αγωγού (που έχει καθαριστεί καθώς δε χρησιμοποιείται πια για μεταφορά αργού) για τη μεταφορά τελικού προϊόντος ντίζελ από την Ελλάδα στη Βόρεια Μακεδονία, το οποίο θα αποθηκεύεται στο πρώην διυλιστήριο της ΟΚΤΑ, που στο ενδιάμεσο έχει μετατραπεί σε αποθηκευτικό χώρο.
Η υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου είχε ως απαραίτητη προϋπόθεση την αλλαγή χρήσης του αγωγού ώστε αντί για αργό να μεταφέρει προϊόντα διύλισης (ντίζελ). Αν και οι εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ τροποποιήθηκαν για να εξυπηρετούν τη νέα χρήση και έγιναν επενδύσεις εκσυγχρονισμού τους, ο αγωγός παρέμεινε σε αδράνεια γιατί καθυστερούσε η έκδοση αλλαγής της αδειοδότησής του από τη Βόρεια Μακεδονία.
Την ίδια στιγμή, εκκρεμούσαν και κάποιες άλλες τεχνικές λεπτομέρειες, εκκρεμότητες που φαίνεται να έχουν διευθετηθεί. Μετά την παύση λειτουργίας του αγωγού Θεσσαλονίκης-Σκοπίων το 2013, η Βόρεια Μακεδονία τροφοδοτείται οδικώς με καύσιμα, με συνέπεια το κόστος ανεφοδιασμού να είναι υψηλό ενώ και τα συμφέροντα που δεν θέλουν να χάσουν μία προσοδοφόρα δραστηριότητα, εφόσον επαναλειτουργήσει ο αγωγός, είναι ισχυρά.
Με την επαναλειτουργία του αγωγού, η Βόρεια Μακεδονία θα μπορούσε να ανεφοδιάζεται με υψηλής ποιότητας καύσιμα, και με μικρότερο κόστος. Παράλληλα, η Helleniq Energy θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ ως κέντρο διακίνησης καυσίμων στην ευρύτερη περιοχή και κυρίως προς το Κόσοβο και τη Σερβία.
Η Βόρεια Μακεδονία προμηθεύεται καύσιμα σχεδόν αποκλειστικά από την Ελλάδα, κυρίως από το διυλιστήριο της Helleniq Energy στην Θεσσαλονίκη.
Ο Πομπέο… ξαναέβαλε το πετρέλαιο στο αυλάκι
H επαναλειτουργία του αγωγού, για την οποία είχαν ξεκινήσει προσπάθειες, ήδη από το 2016, είχε τεθεί στο τραπέζι κατά την τριμερή συνάντηση του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο με Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία με τις προσπάθειες από τότε για την επαναλειτουργία να εντείνονται.
O αγωγός, μήκους 213 χλμ και ικανότητας μεταφοράς 350.000 μετρικών τόνων πετρελαίου, συνδέει τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης του διυλιστηρίου των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη (δύο δεξαμενές,χωρητικότητας 80.000 m3 η κάθε μία) με τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις αποθήκευσης του διυλιστηρίου της ΟΚΤΑ.
Ο αγωγός διαμέτρου 16 ιντσών έχει μήκος 213 Km, πίεση σχεδιασμού 102 barg και δυνατότητα μεταφοράς 2,5 εκ. τόνων ετησίως αργού πετρελαίου και προϊόντων προς την ΟΚΤΑ.
