Με την κατάσταση «βέβαιης αβεβαιότητας», όπως ανέφερε πρόσφατα, σε έκθεσή του για την πορεία της οικονομίας, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, να είναι κυρίαρχη, μια ενδιαφέρουσα πτυχή, σε σχέση με την αγορά ενέργειας αναδεικνύει ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας σε σχέση με τους δασμούς.
Όπως αναφέρει στην ανάλυσή της, στο ενεργειακό πεδίο, η αναμενόμενη ενίσχυση της εξορυκτικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα συντείνει σε χαμηλότερες τιμές καυσίμων αν και οι βραχυπρόθεσμες επιδράσεις από τις τριβές που προκαλούν οι νέοι δασμοί και οι γεωπολιτικές εντάσεις παραμένουν σημαντικές. Η Ελλάδα θα επωφεληθεί μεσοπρόθεσμα από ενδεχόμενη μείωση των διεθνών τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου − λόγω της σχετικά υψηλής χρήσης τους στις μεταφορές, τη θέρμανση και την ηλεκτροπαραγωγή.
Παράλληλα σημειώνει ότι:
• Πλεονέκτημα για την ελληνική οικονομία αποτελεί ο σημαντικός ρόλος του τουρισμού που δεν επηρεάζεται άμεσα από τα μέτρα, ενώ εμφανίζει χαμηλή ευαισθησία στις διεθνείς οικονομικές διακυμάνσεις τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η εξελισσόμενη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή του Ν. Αιγαίου θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μία σημαντική δυσμενή εξωγενή παράμετρο αβεβαιότητας, βραχυπρόθεσμα, αποδυναμώνοντας την ανοδική τάση των τουριστικών εσόδων το 2025.
• Τα τουριστικά έσοδα από τις ΗΠΑ ανήλθαν σε €1,4 δισ. το 2023, από €0,7 δισ. το 2016, και το 2024 αναμένεται να φθάσουν σε νέο ιστορικό υψηλό (€1,5 δισ. στο 11μηνο του 2024). Το πλεόνασμα στο συνολικό διμερές εμπόριο υπηρεσιών με τις ΗΠΑ ανήλθε στα €2,6 δισ. το 2023 (12% του συνολικού ελληνικού πλεονάσματος εξαγωγικών υπηρεσιών).
• Η ισχυροποίηση του δολαρίου ενισχύει την ανταγωνιστικότητα κόστους των ελληνικών εξαγωγών, αλλά η θετική επίδραση αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από το υψηλό ποσοστό των, τιμολογούμενων σε δολάριο, ελληνικών εισαγωγών.
• Όσον αφορά τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, οι εισροές κεφαλαίων από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα ανήλθαν στα €1,3 δισ. σωρευτικά την περίοδο 2021-23, αντιστοιχώντας περίπου στο 7,5% των συνολικών εισροών αυτής της περιόδου. Η όξυνση του ανταγωνισμού μέσω παροχής ισχυρότερων επενδυτικών κινήτρων από τις ΗΠΑ είναι πιθανό να προσελκύσει ξένα κεφάλαια, μειώνοντας συνολικά τις επενδύσεις προς την ΕΕ αλλά και προς την Ελλάδα, καθώς και να καταστήσει ακόμη δυσκολότερη την προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων, ειδικά σε τομείς έντασης έρευνας και τεχνολογίας.
• Μεσοπρόθεσμα, οι αρνητικές έμμεσες επιδράσεις στην παραγωγικότητα και την ανάπτυξη στην ΕΕ αλλά και την Ελλάδα μπορεί να είναι πιο σημαντικές, με τη συνέχιση και εντατικοποίηση των μεταρρυθμίσεων, την αποτελεσματική αξιοποίηση της χρηματοδότησης από το ΤΑΑ και τους λοιπούς διαρθρωτικούς πόρους από την ΕΕ να αποτελούν τα βασικά, δυνητικά, συγκριτικά πλεονεκτήματα για τη χώρα μας, σε συνδυασμό με την υψηλή δημοσιονομική αξιοπιστία.
Οι σταθμίσεις
Πάντως, οι οικονομικοί παράγοντες του τόπου, ήδη, εκφράζουν την αγωνία τους. “Η αβεβαιότητα, η οποία τροφοδοτείται από διάφορους παράγοντες όπως οι γεωοικονομικοί κατακερματισμοί αλλά και ο διαφαινόμενος εμπορικός πόλεμος, αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά τον ρυθμό της διεθνούς οικονομικής μεγέθυνσης. Το διεθνές εμπόριο, καταλύτης της διεθνούς οικονομικής ανάπτυξης, αναμένεται να δεχθεί εξαιρετικά ισχυρές πιέσεις από το διαφαινόμενο «δασμολογικό σοκ»” αναφέρει η ΕΣΕΕ στην έκθεσή της για την πορεία του κλάδου για το 2024.
“Σε κάθε περίπτωση, οι μέγα-απειλές (mega-threats) της διεθνούς οικονομίας φαίνεται πως επηρεάζουν αρνητικά τις αναπτυξιακές προοπτικές της. Οι αυξήσεις των δασμών αναμένεται να επηρεάσουν περισσότερο, όπως έχει δείξει και το πρόσφατο παρελθόν , τα ασθενέστερα νοικοκυριά” αναφέρει η έκθεση της ΕΣΕΕ.
Επίσης, με βάση παράγοντες των εξαγωγέων, υπάρχει προβληματισμός για τις έμμεσες επιπτώσεις των δασμών, δηλαδή, το πώς θα επηρεάσουν χώρες, όπως π.χ. η Γερμανία από όπου η Ελλάδα εξαρτάται, τόσο για τις εξαγωγές της, όσο και για τον τουρισμό της.
Την ίδια ώρα, παράγοντες του κλάδου τροφίμων, μιλώντας, την Πέμπτη, στο πλαίσιο του 15ου Food Retail Conference της Boussias, εξέφρασαν τον προβληματισμό τους για τις εξελίξεις, “φωτογραφίζοντας” κινδύνους για ανατιμήσεις και μειώσεις στις ροές εμπορίου.
Χαρακτηριστικά, ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, μιλώντας στο συνέδριο, υπογράμμισε ότι οι δασμοί περιορίζουν το διεθνές εμπόριο και προκαλούν άνοδο τιμών, με άμεσο αντίκτυπο στους καταναλωτές. «Οι δασμοί επηρεάζουν πρωτίστως τα ίδια τα κράτη που τους επιβάλλουν και τους καταναλωτές τους κατ’ επέκταση και μετά όλους τους υπόλοιπους», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «θα πρέπει να δούμε τη μακροπρόθεσμη εφαρμογή των δασμών και ποια θα είναι η απάντηση των υπόλοιπων κρατών, αλλά και εάν υπάρξουν διαπραγματεύσεις». Εξέφρασε, πάντως, αισιοδοξία για τη διατήρηση ενός ανοιχτού εμπορικού περιβάλλοντος.
Τα φωτοβολταϊκά πάνελ
Μία ακόμα ωφέλεια, που εκτιμάται ότι θα προκύψει είναι η μείωση των τιμών, για τις άλλες χώρες εκτός ΗΠΑ, των κινέζικων πάνελ φωτοβολταϊκών. Κύρια χώρα προέλευσης είναι η Κίνα, που μετά τα μέτρα Τραμπ, είναι προφανές ότι θα ζητήσει νέες αγορές για να τα προωθήσει, κάτι που θα μειώσει τις απαιτούμενες δαπάνες κεφαλαίου για τις αναπτύξεις φωτοβολταϊκών.
