Ακριβά θα κοστίσει και σε όσους και όσες χρησιμοποιούν πλοίο προς Ιταλία και Κρήτη για τις μεταφορές τους η “πράσινη” μετάβαση καθώς έρχεται “επίναυλος” της ΕΕ σε εισιτήρια. Πρόκειται για το περιβαλλοντικό τέλος που θα συλλέγεται από τις εταιρείες θα αποδίδεται απευθείας στην ΕΕ ως μέρος της πληρωμής του ETS. Το ETS συμπεριλαμβάνεται στο στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης "Fit for 55" για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Κι έτσι μετά το πράισνο τέλος σε ντίζελ κίνησης, πλαστικές σακούλες, τις επιβαρύνσεις για ρύπους της βιομηχανίας, αλλά και των αεροπορικών μεταφορών έρχεται να μπει στο "κάδρο" και η ακτοπλοϊα, μαζί βέβαια, συνολικά, με τη ναυτιλία.
Με βάση, άλλωστε, το στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης "Fit for 55" για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής προβλέπεται μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) και με μακροπρόθεσμο στόχο μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2050.
Αναλυτικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της πολιτικής για την κλιματική αλλαγή, όρισε την 1 η Ιανουαρίου 2024 ως ημερομηνία εφαρμογής του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών (Emission Trading System - ETS) για τη ναυτιλία. Το ETS, δε, συμπεριλαμβάνεται στο στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης "Fit for 55" για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) και με μακροπρόθεσμο στόχο μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2050.
Συγκεκριμένα, η εφαρμογή του νέου κανονισμού προβλέπει ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες, προκειμένου να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, θα πρέπει να αγοράζουν δικαιώματα ρύπων που καλύπτουν το 100% των εκπομπών αερίων τους σε ταξίδια εντός της ΕΕ και το 50% των εκπομπών τους σε ταξίδια, όπου είτε ο λιμένας αναχώρησης, είτε ο λιμένας άφιξης είναι εκτός της ΕΕ, για να αντισταθμίσουν το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπουν τα πλοία. Στο πλαίσιο αυτό, θα υπάρξει μια τριετής περίοδος προσαρμογής, κατά την οποία οι εταιρείες θα μπορούν να αγοράζουν δικαιώματα εμπορίας ρύπων ως ακολούθως: Το 2024 για το 40% των εκπομπών Το 2025 για το 70% των εκπομπών Το 2026 για το 100% των εκπομπών. Να σημειωθεί ότι τo EU/ETS που εγκρίθηκε τον Απρίλιο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και ισχύει για φορτηγά και επιβατηγά πλοία άνω των 5.000 gt από το 2024 και υπεράκτια πλοία άνω των 5.000 gt από το 2027.
Επίσης, οι χώρες της ΕΕ που έχουν επιβατηγά πλοία και προσεγγίζουν σε νησιά που δεν έχουν οδική ή σιδηροδρομική σύνδεση με την ηπειρωτική χώρα και πληθυσμό μικρότερο από 200.000 κατοίκους, με βάση απόφαση του Συμβουλίου, έπειτα από παρέμνβαση της Ελλάδας και του τότε υπουργού Ναυτιλίας Γ. Πλακιωτάκη, μπορούν να ζητήσουν εξαίρεση έως το 2030 από την εφαρμογή του ETS, όπως και έγινε για την ελληνική ακτοπλοΐα. Ωστόσο η διαδρομή Πειραιάς- Κρήτη, λόγω πληθυσμιακών δεδομένων δεν εντάχθηκε στην εξαίρεση.
Βέβαια, όπως είναι προφανές, το όλο σχήμα με την ένταξη και της ναυτιλίας στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς EU ETS αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του λειτουργικού κόστους των πλοίων και άρα των μεταφορών συνολικά, καθώς, όπως αναφέρεται από σχετική ενημερωτική επιστολή της Attica προς τους συνεργάτες της με ημερομηνία 21/12, η κάθε ναυτιλιακή εταιρεία θα πρέπει να αγοράζει για κάθε τόνο καυσίμου που καταναλώνει, τη χρηματιστηριακή αξία του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει. Μάλιστα, η χρέωση EU ETS θα αναπροσαρμόζεται μηνιαίως με βάση τις μέσες τιμές της αγοράς για τις εκπομπές CO2. Βέβαια, είναι προφανές ότι η αύξηση του μεταφορικού κόστους θα επηρεάσει και τις τιμές των διακινούμενων αγαθών, που ήδη βέβαια λόγω πληθωρισμού έχουν πάρει "φωτιά".
Να σημειωθεί ότι με βάση σχετικές πληροφορίες από τον κλάδο, η χρέωση EU ETS και θα καταγράφεται με διακριτό τρόπο στα εισιτήρια θα αποδίδεται απευθείας στην ΕΕ ως μέρος της πληρωμής του ETS για την υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, με στόχο τη μείωση των εκπομπών και τη μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
Task Force
Τούτων δοθέντων, όπως έχει τονίσει, κατά την πρόσφατη υπογραφή στρατηγικής συμφωνίας συνεργασίας με την ΟΝΕΧ στο Υπ. Ανάπτυξης, με έμφαση, ο πρόεδρος της Attica Κυριάκος Μάγειρας απαιτείται η δημιουργία μιας ειδικής ομάδας δράσης (Task Force), με συμμετοχή του υπουργείου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, της Ένωσης των Ναυπηγείων κτλ, που βασικό της έργο είναι να ανοίξει το δρόμο για αξιοποίηση πόρων για την προώθηση των αναγκαίων “πράσινων” επενδύσεων σε πλοία της ακτοπλοΐας. Τόνισε, δε, ότι από τους “πράσινους’ πόρους που συλλέγονται θα πρέπει και η ακτοπλοΐα, κλάδος στρατηγικός για την εθνική συνοχή, να ενισχυθεί για το μεγάλο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της.
Οι αυξήσεις
Συγκεκριμένα, οι αυξήσεις αναμένονται να περάσουν στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια στις γραμμές Ελλάδας- Ιταλίας αρχικά και στη συνέχεια Πειραιά- Κρήτης. Ήδη, δε, ο όμιλος Γκριμάλντι και o όμιλος Attica με σχετικές επιστολές ενημέρωσαν, σχετικά, για τις αυξήσεις σε πρώτη φάση στις γραμμές της Αδριατικής και θα ακολουθήσει μέσα στον Ιανουάριο και ο τιμοκατάλογος για την Κρήτη.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι Ιταλικός όμιλος που είχε ήδη ανακοινώσει ένα αρχικό τιμολόγιο στα τέλη Νοεμβρίου για τα φορτηγά χθες με νέα ανακοίνωση του το μείωσε σχεδόν στο μισό, λόγω ανταγωνισμού. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά λαμβάνοντας «υπόψη την πολιτική που θα εφαρμόσει ο ανταγωνισμός ως προς τη χρήση του ETS στις γραμμές από Ελλάδα προς Ιταλία και αντίστροφα, χρησιμοποιώντας το εν λόγω τέλος ως μέσο ανταγωνισμού, ο Όμιλος Grimaldi επιθυμεί να επιδείξει, για άλλη μια φορά, τη μέγιστη υποστήριξη προς τους συνεργάτες του, προσαρμόζοντας τα ποσά ανάλογα».
Οι προσαυξήσεις των δυο εταιρειών στα οχήματα, κυμαίνονται ανάλογα τη γραμμή από 1,50 ευρώ ανά γραμμικό μέτρο στις γραμμές Ηγουμενίτσα-Μπάρι (και το αντίστροφο) μέχρι 5,70 ευρώ στη γραμμή Πάτρα Αγκόνα. Αυτό σημαίνει ότι ένα φορτηγό 20 μέτρων θα πληρώσει επιπλέον από 34 μέχρι και 114 ευρώ.
Στους επιβάτες όμιλος Attica Group ανακοίνωσε προσαύξηση στην τιμή του εισιτηρίου από 4-12ευρώ ανάλογα την γραμμή, που σημαίνει ότι αντιστοίχως το εισιτήριο γίνεται ακριβότερο κατά τον αναλογούντα «επίναυλο CO2».
