Μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, άσκοπες εντάσεις και με ισχυρή πολιτική παρέμβαση, δόθηκε το βράδυ της Παρασκευής αίσιο τέλος στο θρίλερ με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου. Μάλιστα ως «κερασάκι στην τούρτα» αποτελεί η συνεισφορά με κυπριακές ενέργειες ότι μέρος της συμφωνίας θα αποτελέσει ο ενεργειακός κολοσσός από τα εμιράτα TAQA. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Κυπριακής δημοκρατίας άφησε μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο συμμετοχής στο σχήμα και αμερικανικής εταιρείας.
Η διακρατική συμφωνία υπεγράφη από τους υπουργούς Ενέργειας των δύο χωρών Θόδωρο Σκυλακάκη και Γιώργο Παπαναστασίου, επιβεβαιώνοντας την άποψη του energymag, ότι η ολοκληρωσή της δεν μπορούσε να είναι θέμα διαπραγμάτευσης της κυπριακής κυβέρνησης με μια ημικρατική ελληνική εταιρεία.
Το κείμενο που υπέγραψαν οι δύο πλευρές περιλαμβάνει, το σύνολο της απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Κύπρου, η οποία εν πολλοίς ξεκλείδωσε την συμφωνία στο πρακτικό επίπεδο, καθώς σε πολιτικό επίπεδο, αυτό είχε ολοκληρωθεί στην συνάντηση της Πέμπτης μεταξύ των δύο ηγετών της Κύπρου και της Ελλάδας, Χριστοδουλίδη και Μητσοτάκη.
Μεταξύ άλλων στο κείμενο γίνεται ειδική αναφορά στο ύψος του εσόδου, στον καταμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου σε αναλογία 50-50, καθώς και στην διαδικασία εισόδου της Κύπρου στην μετοχική σύνθεση του Great Sea Interconnector σε μελλοντικό χρόνο.
Πως θα μπουν οι εμιρατιανοί
Την αποκάλυψη για την συμμετοχή της εταιρείας από τα Εμιράτα στο σχήμα, έκανε ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρονται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε προχωρημένες διαβουλεύσεις για σύσταση μιας από κοινού εταιρείας ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθώς όπως είπε, υπάρχει ενδιαφέρον από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης. «Αντίστοιχο ενδιαφέρον μας έχει κοινοποιηθεί και από την αμερικανική κυβέρνηση, αλλά και από το Κατάρ», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς για το εάν αυτοί που θα συμμετέχουν στο οικονομικό κομμάτι της διασύνδεσης θα είναι και σύμμαχοι της Κύπρου και της Ελλάδας σε ενδεχόμενο μιας απειλής από την Τουρκία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «σίγουρα όταν επενδύσουν σε ένα τέτοιο έργο τους ενδιαφέρει άμεσα και η υλοποίηση του έργου». Πρόσθεσε ότι δεν τίθενται σε αμφισβήτηση τα κυριαρχικά δικαιώματα ούτε της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε της Ελληνικής Δημοκρατίας σημειώνοντας ότι «το εν λόγω έργο επιχορηγείται με ένα πολύ μεγάλο ποσό από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι έργο κοινής ωφέλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Επανέλαβε ότι ούτε η Ελλάδα, ούτε η Κύπρος θέτουν σε αμφισβήτηση τα κυριαρχικά τους δικαιώματα ούτε αποδέχονται τους τουρκικούς ισχυρισμούς.
Σε ερώτηση για το εάν ο ίδιος βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή με τον Έλληνα Πρωθυπουργό και εάν υπάρχουν αστερίσκοι για την ηλεκτρική διασύνδεση, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι «μιλάμε ειλικρινά, μιλάμε πολύ συχνά για το συγκεκριμένο θέμα. Ενδεχομένως να έχουμε κάποιες διαφορετικές προσεγγίσεις που μέσα από το διάλογο τις επιλύουμε».
Μιλώντας για την ηλεκτρική διασύνδεση ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι υπάρχει ενδιαφέρον από την Κυπριακή Δημοκρατία για συμμετοχή και στο μετοχικό κεφάλαιο λέγοντας ότι αυτό είναι μια απόφαση η οποία θα ληφθεί το αμέσως επόμενο διάστημα καθώς αναμένονται ορισμένα δεδομένα για πλήρη αξιολόγηση της κατάστασης.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επεσήμανε τη σημασία των συμβολαίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης αναφέροντας ότι ένα μέρος του έργου δεν έχει ακόμη υπογραφεί (σ.Φ. για τους σταθμούς μετατροπής τάσης, από τη Siemens) και αναμένονται τα πρώτα προσχέδια. Υπέδειξε ότι τα συμβόλαια είναι άμεσα συνυφασμένα με το κόστος, επισημαίνοντας ότι «δεν έχουμε την πολυτέλεια σε καμία απολύτως περίπτωση να πάρουμε μια απόφαση η οποία θα μετακυλήσει κόστος στον καταναλωτή».
Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επισκέφτηκε τα ΗΑΕ και είχε επαφές σε ανώτατο επίπεδο για την προώθηση της συνεργασίας των δύο χωρών στα ενεργειακά θέματα, με προτεραιότητα στην κοινή επένδυση Κύπρου – TAQA στη διασύνδεση.
Η συνεργασία των δύο μερών καθίσταται αναγκαία, καθώς οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι η από μόνας επένδυση της TAQA στην ηλεκτρική διασύνδεση σκοντάφτει στο ενωσιακό κεκτημένο, καθώς η κρατική εταιρεία των ΗΑΕ έχει τεράστιες επενδύσεις στην παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε χώρες της ΕΕ και αλλού.
Η συνεργασία Κύπρου και ΗΑΕ πιθανό να γίνει μέσω εταιρείας ειδικού σκοπού η οποία θα επενδύσει με πολύ σημαντικό ποσοστό μετοχών στον Great Sea Interconnector. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα συμμετάσχει με 100 εκατ. ευρώ. Για την ώρα, πρόθεση του ΑΔΜΗΕ (θυγατρική του οποίου είναι ο GSI) είναι να περιορίσει το μετοχικό κεφάλαιο κοντά στα 350 εκατ. ευρώ.
