Απόλυτος κυρίαρχος στην Ελλάδα και εκ των πολύ σημαντικών «παικτών» σε πανευρωπαϊκό επίπεδο καθίσταται πλέον ο όμιλος ΓΕΚ Τέρνα στον τομέα των παραχωρήσεων και της εκμετάλλευσης οδικών αρτηριών, μετά και το «κλείδωμα» της τρίτης μεγάλης παραχώρησης μετά την Αττική Οδό και την Εγνατία Οδό, που είναι ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ).
Πρόκειται για το μεσαίο τμήμα του Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ, με τον όμιλο ΓΕΚ Τέρνα να κηρύσσεται χθες οριστικός ανάδοχος, μετά την κήρυξή του ως προσωρινού αναδόχου τον Απρίλιο του 2024, επικρατώντας στο σχετικό διαγωνισμό, στον οποίο προσφορές είχαν καταθέσει και οι κοινοπραξίες ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Metlen και AVAX - – EGIS – Meridiam.
Η περίοδος της παραχώρησης είναι 35 έτη, εκ των οποίων έως πέντε έτη (60 μήνες) είναι η περίοδος μελετών – κατασκευών. Το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, έχει κατασκευαστικό αντικείμενο 1,8 δισ. ευρώ, είναι μήκους 157,5 χλμ. (με δύο ΛΕΑ, πλήθος ανισόπεδων κόμβων και σηράγγων) και υπάρχει πρόβλεψη για χρηματοδότησή του με 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Αν προστεθούν και τα 30 χλμ. που αφορούν το υπό προαίρεση τμήμα Κίσσαμος-Χανιά, τότε το συγκεκριμένο τμήμα ξεπερνά τα 187 χλμ.
Με την έναρξη της παραχώρησης, θα ξεκινήσει η περίοδος της μελέτης του έργου και στη συνέχεια, όταν οριστικοποιηθούν οι μελέτες και αφού έχουν ολοκληρωθούν οι απαραίτητες απαλλοτριώσεις, ώστε να καταστεί διαθέσιμος ο χώρος εκτέλεσης του έργου, θα ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής.
Με την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ θα μειωθεί σημαντικά ο χρόνος για τη διαδρομή Χανιά – Ηράκλειο και τη διαδρομή Χανιά – Άγιος Νικόλαος, ενώ συνάμα θα αναβαθμιστεί η οδική ασφάλεια, σε μια περιοχή όπως η Κρήτη, που δυστυχώς τα τροχαία δυστυχήματα αποτελούν τεράστια μάστιγα, με το νησί να «χτυπά» σε πανευρωπαϊκό επίπεδο εξαιρετικά υψηλούς δείκτες θανατηφόρων τροχαίων.
Υπάρχει δρόμος ακόμη
Η έναρξη υλοποίησης του έργου περιλαμβάνει την ολοκλήρωση σειράς προαπαιτούμενων που αφορούν τον προσυμβατικό έλεγχο της σύμβασης παραχώρησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και την υλοποίηση των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων. Επιπλέον, τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν την κύρωση της σύμβασης παραχώρησης από τη Βουλή, όπως γίνεται σε όλες τις μεγάλες παραχωρήσεις, αλλά και τη διασφάλιση εγκρίσεων από την Κομισιόν.
Πάντως, εκκρεμούν πολλά ανοικτά ζητήματα όπως είναι οι μεγάλες απαλλοτριώσεις που πρέπει να «τρέξουν», υπάρχουν διάφορες προσφυγές από δήμους όπως Ηρακλείου και Μαλεβιζίου οι οποίοι ζητούν αλλαγές στη χάραξη μέρους της αρτηρίας, οπότε το ενδεχόμενο καθυστέρησης της έναρξης των εργασιών είναι υπαρκτό.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για εμβληματικό έργο, που θα αναβαθμίσει πλήρως όλο το προφίλ της Κρήτης, που αποτελεί τη ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού, με πάνω από 5 εκατ. επισκέπτες αλλά με σημαντικές «πληγές» και ελλείψεις στο οδικό της δίκτυο.
Το συνολικό μήκος του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης ανέρχεται σε περίπου 300 χλμ., θεωρείται ο μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος υπό κατασκευή σε όλη την Ευρώπη, ενώ (συνολικά) με τα επιμέρους τμήματα προβλέπει 46 Ανισόπεδους Κόμβους, 15 Σήραγγες με 14,5 χιλιόμετρα μήκος και 40 Γέφυρες με 8,67 χιλιόμετρα μήκος.
Άλλες συμβάσεις και έργα ΣΔΙΤ
Ο όμιλος ΓΕΚ Τέρνα είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής σε έργα παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ, καθώς ήδη διαχειρίζεται περισσότερα από 1.600 χλμ. κομβικής σημασίας αυτοκινητοδρόμων με την προσθήκη της Εγνατίας Οδού και της Αττικής Οδού που αποτελεί τον εμπορικότερο οδικό άξονα της Ελλάδας και έναν από τους πλέον εμπορικούς στην Ευρώπη.
Ο όμιλος με αυτές τις τρεις συμβάσεις (Αττική, Εγνατία και ΒΟΑΚ) ενισχύει το μέγεθος και την αξία του χαρτοφυλακίου παραχωρήσεων, ενώ εξασφαλίζει την παραγωγή σημαντικών, σταθερών και προβλέψιμων ταμειακών ροών σε μακροχρόνια βάση, επιτρέποντας τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση του στο πλαίσιο της στρατηγικής του.
Επίσης ελέγχει κατά 100% τις συμβάσεις των οδικών παραχωρήσεων Νέα Οδός (Ιόνια Οδός και Αθηνών – Λαμίας, με αρχή την περιοχή του Ανισόπεδου Κόμβου Μεταμόρφωσης έως την περιοχή της Σκάρφειας – μετά τα Καμένα Βούρλα – και το συνδετήριο κλάδο του ΠΑΘΕ Σχηματάρι – Χαλκίδα) και Κεντρική Οδός (Ε 65), έχει μερίδιο 17% στην Ολυμπία Οδό.
Συνάμα έχει αναλάβει εμβληματικά έργα που αντιστοιχούν σε επενδύσεις δισ. ευρώ, όπως ο νέος Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης (Καστέλι), το ολοκληρωμένο τουριστικό συγκρότημα στο Ελληνικό, η ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων στις Περιφέρειες Ηπείρου και Πελοποννήσου, το ηλεκτρονικό εισιτήριο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, έχει παρουσία σε σταθμούς αυτοκινήτων κ.α.
Βάσει στοιχείων που έχει δημοσιοποιήσει η διοίκηση της ΓΕΚ Τέρνα, τα συνολικά μερίσματα που θα εισπράξει ο όμιλος από τις συμβάσεις παραχώρησης σε όλη τη διάρκεια ζωής τους (συνήθως 25 έτη) θα διαμορφωθούν σε 11 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 8 δισ. θα προέλθουν από τις παραχωρήσεις των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων, εκτιμήσεις στις οποίες δεν περιλαμβάνεται ο ΒΟΑΚ.
