Σε μια χώρα που έχει υποστεί ιστορικών διαστάσεων αποβιομηχάνιση, τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες, έχοντας δει δεκάδες εργοστάσια να κλείνουν, πολυεθνικές να αποχωρούν και την παραγωγική διαδικασία να «νεκρώνει» αφήνοντας πίσω άδεια κουφάρια, το γεγονός ότι ένας τομέας βαριάς βιομηχανίας είναι ο τρίτος πιο εξαγωγικός κλάδος της χώρας αποτελεί αξιοσημείωτη εξέλιξη.
Την ίδια ώρα, η Ελλάδα (της αποβιομηχάνισης) κατέχει την 7η θέση μεταξύ των κορυφαίων παραγωγών πρωτόχυτου αλουμινίου στην Ευρώπη.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο συγκεκριμένο κλάδο τα τελευταία χρόνια αλλά και τους τελευταίους μήνες έχει καταγραφεί ένα μπαράζ επενδυτικών πρωτοβουλιών από ελληνικές εταιρείες που αναβαθμίζουν περαιτέρω την παραγωγή και το εκτόπισμά τους, σε μια συγκυρία που οι τιμές διεθνώς κινούνται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Η Αλουμύλ
Η Αλουμύλ Μυλωνάς επαναλειτούργησε το εργοστάσιο αλουμινίου στην Ξάνθη μετά από οκτώ χρόνια, η Aluminco εξαγόρασε τις παλιές εγκαταστάσεις της Doral στη Θεσσαλονίκη και επενδύει 20 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία hub αλουμινίου για όλα τα Βαλκάνια, η ElvalHalcor επενδύσει άλλα 100 εκατ. ευρώ στα Οινόφυτα ώστε να φτάσει την παραγωγή στους 520 χιλ. τόνους ετησίως, ενώ η Cosmos Aluminium εξαγόρασε την εταιρεία MC Chargers και σύναψε συνεργασία με τον όμιλο ElvalHalcor για την ΕΤΕΜ.
Ο όμιλος Μυτιληναίου έχει κάνει τεράστιες επενδύσεις όλα τα τελευταία χρόνια στην Αλουμίνιο Ελλάδος, καθιστώντας την πλέον τη μεγαλύτερη – καθετοποιημένη - μονάδα παραγωγής αλουμινίου και αλουμίνας στην Ευρώπη, ενώ δεκάδες είναι και οι άλλες επενδύσεις που έχουν λάβει χώρα τα τελευταία χρόνια στο συγκεκριμένο κλάδο.
Σύμφωνα λοιπόν με την Ελληνική Ένωση Αλουμινίου, ο κλάδος του αλουμινίου είναι ο 3ος πιο εξαγωγικός κλάδος της χώρας με αξία εξαγωγών 2,148 δισ. ευρώ το 2021, όπου παρουσίασε εντυπωσιακή αύξηση κατά 33% περίπου σε σχέση με το 2020. Συνάμα, ο κλάδος ήταν 2ος με το καλύτερο εμπορικό ισοζύγιο, με 820 εκατ. ευρώ περίπου, σημειώνοντας αύξηση κατά 12% σε σχέση με το 2020.
Το 2021 οι εξαγωγές του ελληνικού κλάδου αλουμινίου αντιπροσώπευαν το 5,4% περίπου των συνολικών εξαγωγών της χώρας, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Ο κλάδος είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικός στις διεθνείς αγορές, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάπτυξη, έχοντας μάθει να δραστηριοποιείται σε ιδιαίτερα απαιτητικό και ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Εκσυγχρονίζονται
Την τελευταία δεκαετία οι εταιρείες εκσυγχρονίζονται και εξελίσσονται με βάση τον προηγμένο διεθνή ανταγωνισμό σε κάθε τομέα, παρουσιάζοντας σημαντικές πρωτοπορίες. Το ιδιαίτερα ενθαρρυντικό είναι η συμμετοχή στην ψηφιακή μετάβαση των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων του κλάδου όπου και εκεί, με διαφορετικές ταχύτητες, η εξέλιξη είναι σημαντική και αποτυπώνεται στις υπηρεσίες που προσφέρονται στους τελικούς πελάτες μας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου, οι πωλήσεις πρωτόχυτου αλουμινίου το 2021 σημείωσαν αύξηση κατά 4%, με τις εξαγωγές να αντιπροσωπεύουν το 50% των συνολικών πωλήσεων. Οι πωλήσεις προϊόντων πρώτης μεταποίησης, το 2021 σημείωσαν αύξηση κατά 18% και απευθύνονται κυρίως στις διεθνείς ανταγωνιστικές αγορές με τις εξαγωγές να αντιπροσωπεύουν το 82% των συνολικών πωλήσεων.
Μάλιστα, λόγω των σύγχρονων γραμμών παραγωγής, ο κλάδος έχει ιδιαίτερα ποιοτικά προϊόντα αποτελώντας τον πιο εξωστρεφή υπο-κλάδο, αφού το 88% της παραγωγής εξάγεται στις διεθνείς αγορές. Στην εγχώρια αγορά, η κύρια χρήση των προϊόντων έλασης είναι η συσκευασία (58%) και ακολουθούν η οικοδομή και οι κατασκευές με 33%. Στις εξαγωγές, η κύρια χρήση είναι και πάλι η συσκευασία με 56%, ενώ ένα 24% περίπου απορροφάται από τη βιομηχανία μεταφορών.
Ο κλάδος της διέλασης συνεχίζει εντυπωσιακά την ανάκαμψή του και οι συνολικές πωλήσεις προϊόντων το 2021 σημείωσαν σημαντική αύξηση κατά 19% έναντι του 2020, με την εγχώρια αγορά να παρουσιάζει εντυπωσιακή αύξηση κατά 30% σε σχέση με το 2020. Οι εξαγωγές τέλος που απορρόφησαν το 71% των πωλήσεων αυξήθηκαν και αυτές κατά 15% περίπου σε σχέση με το 2020 και κατευθύνθηκαν κυρίως (60% περίπου) στις απαιτητικές αγορές της Δυτικής Ευρώπης. Η κύρια χρήση που απευθύνονται τα προϊόντα διέλασης είναι η οικοδομή τόσο στην εγχώρια αγορά (84%) όσο και στις εξαγωγές (49%), αξιοποιώντας τα διεθνώς πιστοποιημένα συστήματα αλουμινίου των Ελληνικών εταιρειών.
Ο ελληνικός κλάδος του αλουμινίου αποτελείται από 3.000 μεγάλες, μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις σε όλα τα στάδια μεταποίησης και εμπορίου, ενώ απασχολεί άμεσα ή έμμεσα 30.000 εργαζόμενους. Παράλληλα, οι ελληνικές εταιρείες έχουν παραγωγικές μονάδες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, έχουν ιδιόκτητα δίκτυα διανομών και εμπορική παρουσία σε πάνω από 50 χώρες.
Μεγάλη ανάπτυξη στη 10ετία της κρίσης
Ο κλάδος του αλουμινίου πέτυχε σχεδόν τριπλασιασμό των πωλήσεών του στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της δεκαετούς δημοσιονομικής κρίσης της χώρας, με τις εταιρείες να εκμεταλλεύονται τη συγκυρία για άνοιγμα στις αγορές του κόσμου, μιας και η εγχώρια κατασκευαστική δραστηριότητα «νέκρωσε» για χρόνια.
Το 2009 οι εξαγωγές της βιομηχανίας αλουμινίου ήταν μόλις 600 εκατ. ευρώ ενώ το 2018 έφτασαν τα 1,8 δισ. ευρώ, το 2019 τα 1,9 δισ. ευρώ, ενώ το 2021 – όπως προαναφέρθηκε – έφτασαν στο ιστορικό ρεκόρ των 2,148 δισ. ευρώ.
Ο μεγαλύτερος «παίκτης» στην αγορά είναι η Αλουμίνιον της Ελλάδος της Μυτιληναίος, που απασχολεί άμεσα 1.500 άτομα και 4.500 έμμεσα. Πρόκειται για τη μοναδική παραγωγό αλουμινίου στη χώρα και ταυτόχρονα τη μόνη πλήρως καθετοποιημένη στην Ευρώπη, καθώς διαθέτει και βωξίτη, την πρώτη ύλη παραγωγής αλουμινίου.
Παράγει το 8% της συνολικής παραγωγής αλουμινίου πανευρωπαϊκά, όταν ολόκληρη η Ιταλία παράγει το 5%, η δε Γερμανία που είναι η μεγαλύτερη δύναμη στην Ήπειρο παράγει το 18%. Μεγάλες δυνάμεις που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση προϊόντων αλουμινίου έχοντας τεράστιες εξαγωγές, είναι οι ElvalHalcor, η Cosmos Aluminium, η Exalco, η Αλουμύλ Μυλωνάς, η ELVIAL, η Aluminco, η εισηγμένη Τζιρακιάν κ.α.
