“Η κυρίαρχη τάση για πρασίνισμα της οικονομίας των τελευταίων χρόνων θα αναστραφεί” ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Καθηγητής Νίκος Βέττας παρουσιάζοντας, την Πέμπτη, την τριμηνιαία έκθεσης του ΙΟΒΕ για την Ελληνική Οικονομία σημειώνοντας ότι με την αλλαγή “μοτίβου” και της ένταση της αβεβαιότητας δημιουργούνται πολλαπλά προσκόμματα στην επιχειρηματική ανάπτυξη.
“Η αβεβαιότητα ποτέ δε βοηθά. Η αβεβαιότητα εντείνεται και αυτό δε βοηθά διεθνώς. Οι κανόνες είναι καινούργιοι. Επίσης δεν ξέρει μια επιχείρηση εάν πρέπει να επενδύσει σε πράσινους κλάδους. Μπορεί να καθυστερήσει μεγάλες επενδυτικές αποφάσεις. Κι αυτό την ώρα που οι επιχειρήσεις, μάλιστα , έβλεπαν μπροστά τους και μείωση επιτοκίων που τώρα δε θα είναι και τόσο μονόδρομος. Αυτό είναι στοιχείο πολιτικών Τραμπ” συμπλήρωσε, από την πλευρά του με έμφαση ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ Γιάννης Ρέτσος
Όπως τόνισε ο κ. Ρέτσος υπάρχει στον επιχειρηματικό κόσμο μια ευρύτερη ανησυχία για τις γενικότερες πολιτικές. “Πχ αποχώρησε από Συνθήκη του Παρισιού. Όμως, εδώ και χρόνια η ΕΕ προωθεί πολιτικές οδηγίες που επηρεάζουν κόστος επιχειρήσεων. Από το 2025 και οι μη εισηγμένες θα πρέπει να έχουν εκθέσεις με πραγματικά νούμερα στόχους κτλ. και κάθε χρόνο θα πρέπει να δείχνουν πόσο bankable είναι σε σχέση με αυτά τα κριτήρια βιωσιμότητας. Άρα το σκηνικό αυτό επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Εκεί που χάναμε, ήδη, τώρα θα χάνουμε πιο πολύ” τόνισε ο κ. Ρέτσος που προσέθεσε:
Σημείωσε, δηλαδή, ότι η εφαρμογή των νέων κανόνων ESG θα μειώσει περαιτέρω την θέση τους στο διεθνή ανταγωνισμό σε σχέση με άλλες εταιρείες που δεν εφαρμόζουν σχέδια πράσινης μετάβασης και κριτήρια ESG.
“Σε κλειστό δείπνο με CEO από τον κλάδο των Telecoms τέθηκε π.χ. το τι κάνουμε με διαδικασίες με διαφορετικότητα και συμπερίληψη. Τώρα βγαίνει ο Τραμπ με τα δύο φύλα, Φανταστείτε το πρόβλημα που δημιουργείται για μια επιχείρηση. Θα πρέπει να ακολουθεί άλλα εδώ κι άλλα ΗΠΑ, αλλιώς θα κινδυνεύει να στοχοποιηθεί’ συμπλήρωσε ο κ. Ρέτσος, λέγοντας, παράλληλα, ότι η εφαρμογή δασμών κατά δέκα μονάδες θα έχουν ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση κατά μιας ποσοστιαία μονάδας σε μία εξαγωγική οικονομία.
Όλα αυτά εξαιτίας των πρωτοβουλιών προστατευτισμού που θέλει να αναλάβει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump για την αμερικανική οικονομία.
Παράλληλα κ. Βέττας, σε σχέση με την αποκλιμάκωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, κάτι σημαντικό για τις εκεί επιχειρήσεις, προεξόφλησε. ότι η FED θα καθυστερήσει τις μειώσεις του βασικού επιτοκίου λόγω ενίσχυσης του πληθωρισμού που θα φέρουν τα μέτρα του Donald Trump
Με βάση και την έκθεση του ΙΟΒΕ αλλά και όσα ανέφερε ο κ. Βέττας, το διεθνές περιβάλλον παρουσιάζει εντεινόμενες εστίες αβεβαιότητας. Διαφαίνεται επαναφορά τάσεων εμπορικού προστατευτισμού από τη νέα αμερικανική διοίκηση, παραμένουν οι γεωπολιτικές εντάσεις, αναμένεται επιβράδυνση στις δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ εγκυμονεί ο κίνδυνος για μη ευθύγραμμη περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και του κόστους χρηματοδότησης.
Παράλληλα, ο κ., Βέττας έθεσε το ζήτημα της εφαρμογής νέου παραγωγικού παραδείγματος στη χώρα και της προώθησης ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, ανεξάρτητα, από τα διεθνή προσκόμματα. “Οι ποιοτικές διαστάσεις της εγχώριας ανάπτυξης έχουν μεγάλη σημασία μεσοπρόθεσμα. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν η προσέλκυση νέων επενδύσεων, η ισορροπία στο εξωτερικό ισοζύγιο, η ενίσχυση της εξωστρέφειας, η δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλότερης αξίας και η συνέργεια της εκπαίδευσης με τεχνολογίες αιχμής.
Όπως σημείωσε ο Νίκος Βέττας, “η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας στο νέο παραγωγικό υπόδειγμα περνάει μέσα από τρία συμπληρωματικά κανάλια. Πρώτον, μέσα από υψηλότερη συμβολή των εξαγωγών και των επενδύσεων στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, και αντίστοιχη σχετική (αν και όχι αναγκαστικά απόλυτη) υποχώρηση του μεριδίου της κατανάλωσης και της συμμετοχής των εισαγωγών. Δεύτερον, μέσα από αύξηση της παραγωγής και στροφή πόρων σε τομείς που μπορούν να έχουν υψηλότερη παραγωγικότητα, όπως η μεταποίηση και για εταιρείες τεχνολογίας, περιοχές στις οποίες υπάρχει σχετική υστέρηση. Τρίτον, ευρύτερα σε όλους τους τομείς και κλάδους, με τη στροφή στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, που θα είναι διεθνώς εμπορεύσιμα και θα στοχεύουν την παγκόσμια αγορά με όρους καινοτομίας.
Ο Γενικός Δντης του ΙΟΒΕ παράλληλα ανέφερε ότι οι εξωτερικοί κίνδυνοι που ενδέχεται να αποτελέσουν τροχοπέδη στην ταχύτητα μετάβασης της ελληνικής οικονομίας στο νέο υπόδειγμα περιλαμβάνουν την αναμενόμενη επαναφορά τάσης προστατευτισμού στο διεθνές εμπόριο, καθώς και μια ενδεχόμενη επιβράδυνση ή αντιστροφή στην τάση μείωσης πληθωρισμού και επιτοκίων. “Το αν η ελληνική οικονομία θα διατηρηθεί στη σημερινή πορεία, αν θα πληγεί από εξωτερικές εξελίξεις ή θα μπει σε μια νέα τροχιά ισχυρής ανάπτυξης, παραμένει ανοιχτό στοίχημα” κατέληξε ο κ. Βέττας.
Οι προβλέψεις
Με βάση πάντως το ΙΟΒΕ:
Η οικονομία της Ευρωζώνης εμφάνισε θετικό ρυθμό ανάπτυξης το τρίτο τρίμηνο του 2024, κατά 0,9% σε ετήσια βάση και κατά 0,4% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο σε εποχικά διορθωμένους όρους. Βάσει των πλέον πρόσφατων εκτιμήσεων, στο σύνολο του 2024, η οικονομία της Ευρωζώνης αναπτύχθηκε με ρυθμό 0,8%, ενώ για το 2025 και το 2026, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει μεγέθυνση 1,3% και 1,6%, αντίστοιχα.
- Καταγράφεται, επιτάχυνση της ετήσιας εγχώριας ανάκαμψης στο +2,4% το τρίτο τρίμηνο του 2024, έναντι ανάπτυξης +2,3% στο προηγούμενο τρίμηνο, λόγω κυρίως της ενίσχυσης των επενδύσεων (+18,7% y-o-y, παγίων +0,3% y-o-y). Την ανοδική πορεία της διατήρησε η ιδιωτική κατανάλωση (+2,1% y-o-y), ενώ αντίθετα η δημόσια κατανάλωση συρρικνώθηκε (-1,4%). Επιδείνωση του εξωτερικού ισοζυγίου, λόγω υπεραντιστάθμισης της αύξησης των εξαγωγών (+3,3% y-o-y) από την αύξηση των εισαγωγών (+4,2% y-o-y).
- Για το 2024, το ΙΟΒΕ εκτιμά ετήσια ανάπτυξη +2,3%, παρόμοια με το 2023, με ώθηση από την ενίσχυση των επενδύσεων (+22,0%, πάγιες επενδύσεις +3,0%) και την ανθεκτική στις πληθωριστικές πιέσεις κατανάλωση των νοικοκυριών (+1,7%, συνολική κατανάλωση +0,4%). Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται επιδείνωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με την αύξηση των εισαγωγών κατά +5,0% να υπεραντισταθμίζει την αύξηση των εξαγωγών κατά +1,1%.
Για το 2025, το ΙΟΒΕ εκτιμά παρόμοια με φέτος σε μέγεθος ετήσια ανάπτυξη, της τάξης του +2,4%. Ως προς τις συνιστώσες, οι πάγιες επενδύσεις αναμένεται να υπερβούν την φετινή τους επίδοση, με υψηλότερη ετήσια διεύρυνση το 2025 (+9,5%) ενώ η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να επιβραδυνθεί ελαφρά (+1,6%). Το έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο αναμένεται να μειωθεί, αν και σε υψηλά επίπεδα, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως το 2025 κατά +2,8% και +1,9% αντιστοίχως. Σημαντικοί κίνδυνοι απορρέουν από επαναφορά τάσεων προστατευτισμού στο διεθνές εμπόριο, το διευρυμένο έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, τις γεωπολιτικές εντάσεις σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, καθώς και από ενδεχόμενη αύξηση των τιμών ενέργειας με αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής και την αποκλιμάκωση των επιτοκίων.
