Έντονο ενεργειακό χρώμα είχε η χθεσινή θετική αξιολόγηση των Βρυξελλών για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αφού -μεταξύ άλλων- εξειδίκευε και τις οκτώ δράσεις που θα στηριχθούν με τα «πρόσθετα» 795 εκατ. ευρώ από το «υποκεφάλαιο» του REPowerEU, με έμφαση σε δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης, αυτοπαραγωγής «πράσινης» ενέργειας (φωτοβολταϊκά σε στέγες και αγροτικές εκμεταλλεύσεις), αποθήκευσης ενέργειας και προώθησης νέων καθαρών τεχνολογιών (πράσινο υδρογόνο, βιομεθάνιο, αποθήκευση CO2)
Με δεδομένα τα απαιτητικά χρονοδιαγράμματα για την υλοποίηση των δράσεων, δεν αποτελεί έκπληξη που μεγάλο μέρος των πόρων διοχετεύεται σε «δοκιμασμένα» προγράμματα, τα οποία έχουν τρέξει και στο παρελθόν, με κυριότερο παράδειγμα το «Εξοικονομώ». Έτσι, έως τον Δεκέμβριο του 2025 προβλέπεται να ολοκληρωθεί ένα νέο «κύμα» ενεργειακών αναβαθμίσεων 11.500 κατοικιών με επιδοτήσεις για τις παρεμβάσεις και αυξημένες ενισχύσεις για τα ευάλωτα νοικοκυριά, καθώς προβλέπεται ότι από τις 11.500 κατοικίες, οι 2.300 θα πρέπει να ανήκουν σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος. Επιδοτήσεις θα παρασχεθούν και για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, με απώτερη επιδίωξη σε όλες τις περιπτώσεις τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των κτιρίων και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Επιδοτήσεις προβλέπονται και για την απόσυρση ηλεκτρικών θερμοσιφώνων και την αντικατάστασή τους με ηλιακούς θερμοσίφωνες ή αντλίες θερμότητας, στα πρότυπα του «Αλλάζω θερμοσίφωνα». Στο πλαίσιο αυτό, έως το τέλος της περιόδου αναφοράς (Δεκέμβριος 2025) 171.700 ηλιακοί θερμοσίφωνες ή αντλίες θερμότητα για ζεστό νερό χρήσης, εκ των οποίων οι 34.000 σε ευάλωτα νοικοκυριά.
Παράλληλα, θα ενισχυθεί η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κατοικίες, καθώς και σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Στόχος της νέας δράσης «φωτοβολταϊκά στις στέγες» είναι μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2024 να έχουν εγκατασταθεί 11.580 συστήματα, ενώ στους ωφελούμενους οι 900 θα πρέπει να είναι ευάλωτα νοικοκυριά και οι 360 αγρότες.
Περισσότερες μπαταρίες
Το REPowerEU προβλέπει επίσης τη διάθεση 85 εκατ. ευρώ για την επενδυτική ενίσχυση αυτόνομων (standalone) μπαταριών. Τα κεφάλαια αυτά θα συμπληρώσουν τα 200 εκατ. ευρώ, που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, με βάση τα οποία «τρέχει» ήδη το σχήμα ενίσχυσης σταθμών αποθήκευσης συνολικής ισχύος 1.000 MW. Οι πρόσθετοι πόροι από το REPowerEU θα επιτρέψουν την εγκατάσταση επιπλέον έργων ισχύος 175 MW. Η έναρξη της λειτουργίας τους τοποθετείται στο τέλος του 2025, όπως και των έργων που θα προκριθούν από τις δημοπρασίες οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη.
Δέσμευση και αποθήκευση CO2
Θα διατεθούν επίσης 75 εκατ. ευρώ για την προώθηση της τεχνολογίας δέσμευσης και αποθήκευσης CO2, με επίκεντρο την αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα που θα αναπτύξει η Energean στον Πρίνο. Για αυτό τον σκοπό, θα χρηματοδοτηθεί ένα σύστημα μεταφοράς CO2 στο «Prinos CCS». Πρόκειται για το project Apollo CCS, με φορέα υλοποίησης τον ΔΕΣΦΑ. Το σύστημα αυτό θα περιλαμβάνει αγωγό στην περιοχή της Αττικής, ο οποίος θα συνδέει δύο τσιμεντοβιομηχανίες με ένα τερματικό υγροποίησης διοξειδίου του άνθρακα – με το τέρμιναλ να μην χρηματοδοτείται από το REPowerEU. Ο αγωγός θα μεταφέρει τους ρύπους από τις τσιμεντοβιομηχανίες έως το τέρμιναλ. Στη συνέχεια, το υγροποιημένο πλέον CO2 θα μεταφέρεται με ειδικά διαμορφωμένα πλοία στον Πρίνο, ώστε να αποθηκευτεί στην υποδομή. Ο αγωγός θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία το 2026, με την κατασκευή του να ολοκληρώνεται στο τέλος του προηγούμενου έτους.
Από τους πόρους του REPowerEU, 75 εκατ. θα διατεθούν για την ανάπτυξη πιλοτικών πρότζεκτ «πράσινου» υδρογόνου ή βιομεθανίου. Στόχος είναι να υλοποιηθούν μονάδες συνολικής ισχύος 45 MW, με τις συμβάσεις χρηματοδοτικής στήριξης να υπογράφονται έως το επόμενο Σεπτέμβριο.
Αναφορικά με το «πράσινο» υδρογόνο, προβλέπεται η επιδότηση μονάδων ηλεκτρόλυσης για την παραγωγή του, ή εναλλακτικά η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ, στην περιοχή των μονάδων ηλεκτρόλυσης, τις οποίες θα τροφοδοτούν με «πράσινο» ρεύμα. Τα έργα θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί στο 4ο τρίμηνο του 2025.
Τέλος, όσον αφορά στο βιομεθάνιο, η χρηματοδότηση θα στηρίξει είτε την κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής ή τη μετατροπή υφιστάμενων μονάδων παραγωγής βιοαερίου. Έργα υγροποίησης, συμπίεσης και αποθήκευσης του παραγόμενου ανανεώσιμου αερίου μπορούν επίσης να χρηματοδοτηθούν.
